(Baonghean) - Việc để lộ đề trước khi thi tuyển công chức ở Bộ Công Thương nhằm giúp con lãnh đạo bộ trúng tuyển thành ra nậy chuyện. Khi mà công luận lên tiếng đòi “mần cho rọ ra” để lấy lại sự công bằng cho những người dự thi, rồi Bộ Công an vào cuộc và mới đây nhất, các đại biểu Quốc hội tập trung lên tiếng là cần có giải pháp giảm nạn “con ông, cháu cha”.
Thật ra, nói như ngài Nghệ ta thì chuyện ni nỏ có chi là mới, là lạ. Vì từ khi mổ khi mô cho đến dừ người ta đã biết là có chuyện đó rồi. Nói là thi tuyển nhưng là thi cho vui, cho ra vẻ công bằng, công minh, chính trực. Còn tuyển ai thì người ta đã có chủ định từ trước. Cho nên thi một đàng mà tuyển một nẻo. Hội đồng thi cũng đều là ngài trong cơ quan, là “anh em, đồng chí ta cả” gửi gắm cho nhau, biết với nhau thế là được. Dân tình cũng lờ mờ đoán định được ra rứa, nhưng chỉ “nói với chắc” chứ không nói công khai trước bàn dân thiên hạ vì bằng chứng lấy mô ra. Nói thẳng cẳng ra thì tổ chức thi tuyển kiểu này chẳng khác nào “lấy vải thưa che mắt thánh”, nhưng người ta vẫn làm vì thánh thì không có thật, dân thì không có quyền tra vấn, đòi hỏi. Cho nên kịch dẫu tồi, dẫu vụng vẫn cứ được diễn đều đặn trong các kỳ tuyển dụng ở các cấp, các ngành, các cơ quan, đoàn thể ăn lương từ ngân sách Nhà nước.
Dù sao thì phương pháp này vẫn được tiếng là khách quan, là văn minh hơn kiểu dựng cớ hay mượn cớ đẩy đuổi người ta đi nơi khác để đưa người nhà vào thế chỗ mà báo chí đã phanh phui khiến cả xã hội phẫn nộ như mấy vụ vô cớ kỷ luật, cách chức cán bộ xảy ra mới đây ở một số địa phương. Lên án kiểu thi tuyển này trên báo chí, các đại biểu của dân cảnh báo là sẽ làm yếu bộ máy công quyền vì không tuyển được người tài. Tạo ra sự bất bình đẳng trong xã hội. Gây thiệt thòi cho con em dân thường, không có các mối quan hệ với “ông này, bà nọ” và làm lãng phí trong đào tạo, tuyển dụng. Nhiều giải pháp ngăn chặn đã được đưa ra. Trong đó có việc yêu cầu người đứng đầu phải nghiêm. Nghe thì hay nhưng tính khả thi là không cao. Đơn giản là không ai muốn vác đá tự ghè vào chân mình để ảnh hưởng xấu đến các mối quan hệ, tới quyền lợi và quyền lực của họ. Hơn nữa, ai lại đi chặn đường tiến thân của con cháu mình!
Cho nên chuyện thi tuyển công chức ở ta vẫn sẽ cứ là chuyện “khoai sắp vô ấm”. Chọn củ nào người ta đã nhắm trước, định trước rồi, củ to thì cho xuống dưới, củ nhỏ thì cho lên trên. Kiểu chi cũng lọt, cũng chín cả.
Nghệ Nhân
