(Baonghean) - Bản Tả xã Quang Phong- Quế Phong (Nghệ An) có hơn 50 hộ dân người Thái thì có gần 20 hộ ở sát quanh dãy núi đá dựng đứng. Do thiếu đất bằng để dựng nhà nên bà con vẫn phải dựng nhà dưới chân núi đá, mặc cho nguy hiểm rình rập. Người ta gọi bản Tả là “bản đá đè”.
Men theo con đường nhão nhoét một bên là dốc cao, một bên là vực thẳm, chúng tôi tìm đến bản Tả. Từ xa đã thấy dãy núi đá xám xịt cao vời vợi, phía dưới là lô nhô những nóc nhà. Anh Lô Văn Tuấn –Cán bộ xã Quang Phong chỉ tay nói: “Anh coi xung quanh đồng lúa có rất nhiều tảng đá rơi vãi”. Nhìn ra cánh đồng lúa bát ngát màu xanh thấy cơ man là những tảng đá to nhỏ nằm giữa đồng hoặc ven ruộng lúa. Hòn nhỏ thì bằng cái trục lúa, hòn vừa thì bằng con trâu, hòn to thì bằng cả nguyên cái nhà cấp bốn.
Những ngôi nhà ở bản Tả sát với núi đá vô cùng nguy hiểm.
Chị Vi Thị Phương kể: Năm nào đá cũng rơi anh ạ, nhưng khiếp nhất là năm 2004, cả nhà đang nằm ngủ khoảng 2 giờ sáng thì nghe tiếng ầm ầm như long trời lở đất. Gia đình có 7 người tất cả đều trốn xuống gầm giường, sáng ra thấy 3 hòn đá khổng lồ đè gãy 3 bụi tre, có hòn rơi sát nhà. May mà đá không rơi trúng nhà. Chị Phượng dẫn chúng tôi ra vườn, thấy mấy tảng đá to như con trâu mộng đen trũi đã hoá rêu phong nằm nối đuôi nhau sát bụi tre. Tôi hỏi: Sao nguy hiểm thế gia đình không chuyển đến nơi khác: “Chị Phượng than thở: Đất bằng ở miền núi hiếm hoi, không thể tìm ra nên cứ liều mình ở đây anh ạ!”
Lấy tảng đá rơi làm cầu thang lên xuống nhà
Một tảng đá vừa rơi xuống ruộng
Sát bên là nhà chị Vi Thị Ngọc, chồng tên Vi Chung Lý, cưới nhau xong là ra chân núi dựng căn nhà tạm bợ được hơn 1 năm nay rồi. Tôi ra phía sau ngước lên nhìn thấy vách lèn cao vút, những tảng đá lô xô như chỉ chực trận gió là ập đổ xuống. Vậy mà căn nhà tạm bợ của gia đình chị Ngọc ở sát vách lèn chừng 2 mét. Chị Ngọc bồng đứa con 6 tháng tuổi vẫn bình thản tươi cười: “Anh rể cho mượn vạt đất ở đây để dựng nhà, biết là nguy hiểm lắm nhưng không biết đi đâu được nữa.” Phía sát bên chúng tôi thấy một túp lều dựa vào vách núi làm điểm tựa, hòn đá to rơi xuống, được chủ nhà lợi dụng để làm cầu thang lên xuống.
Ông Vi Văn Điệp-Chủ tịch xã Quang Phong cho biết: Dãy núi đá này chủ yếu vách dựng đứng, tự nứt nẻ nhiều, chỉ cần tác động nhẹ như trời mưa gió là đá rơi. Xã đã nhiều lần cảnh báo với bà con bản Tả vấn đề đá rơi nguy hiểm đến tính mạng, tuy nhiên việc di dời bà con đến nơi an toàn là cả một bài toán khó. Đất bằng hiếm, kinh phí di dời quá lớn, xã đã có đề xuất lên UBND huyện Quế Phong xin có kế hoạch mau chóng di dời nếu không hậu quả sẽ rất khôn lường.