(Baonghean) - Cồn Mô thuộc phường Bến Thuỷ (phía Đông Nam TP. Vinh) nơi giao nhau giữa đường thiên lý Bắc Nam và đường ven sông Lam.
Cao trào cách mạng 1930-1931, với đỉnh cao Xô viết Nghệ Tĩnh được mở đầu bằng cuộc đấu tranh của công - nông Vinh - Bến Thuỷ, ngày 1/5/1930, đúng 5 giờ sáng, đội tự vệ được bố trí canh gác các ngả đường, sau tiếng trống lệnh từ trung tâm phát ra, cùng tiếng mõ, tiếng trống nhiều nơi trong vùng hưởng ứng. Nhân dân từ các ngả đường thuộc địa phận Bến Thuỷ nô nức đổ về tập trung tại Cồn Mô. Chị Nguyễn Thị Hạnh (công nhân Nhà máy Diêm) đứng lên diễn thuyết, kêu gọi quần chúng đấu tranh nhân ngày kỷ niệm Quốc tế lao động 1/5/1930. Sau đó, đoàn biểu tình của các xã lân cận kéo đến nhập cùng đoàn Yên Dũng Hạ, Đệ Thập, Đệ Cửu… đưa yêu sách lên Toà sứ Vinh. Hơn 1.200 công - nông Vinh - Bến Thuỷ xếp hàng dài hơn một cây số ào ạt diễu hành, lá cờ đỏ búa liềm được đồng chí Trần Cảnh Bình (người Lộc Đa) treo lên cột đèn ngã ba Bến Thuỷ. Hoảng sợ trước làn sóng biểu tình của quân chúng, kẻ thù dã man bắn vào đoàn biểu tình làm 7 người chết, 18 người bị thương và hơn 100 người bị bắt. Cồn Mô - Bến Thuỷ đã thấm đẫm máu đào của công - nông Vinh - Bến Thuỷ.
Để ghi nhớ những chiến tích tại Cồn Mô, Tỉnh uỷ, UBND tỉnh Nghệ An, UBND Thành phố Vinh đã ra quyết định số 1492/QĐUB ngày 3/1/1989 xây dựng tượng đài tại vị trí Cồn Mô. Tượng đài cao 10m, rộng 4m, trên cùng có biểu tượng hình cánh buồm mang ý nghĩa: “cánh buồm đưa con thuyền cách mạng tiến lên thắng lợi” trên có hình búa liềm, mặt trước của biểu tượng có hình trống Xô viết tượng trưng cho vũ khí đấu tranh của công - nông Vinh - Bến Thuỷ.
Hàng năm, đến các ngày lễ lớn, UBND TP. Vinh và UBND phường Bến Thuỷ cùng nhân dân TP. Vinh mang vòng hoa đến viếng, kính cẩn nghiêng mình trước đài tưởng niệm nhớ đến các chiến sỹ đã hy sinh và những sự kiện tiêu biểu trong phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh. Với ý nghĩa đó, tháng 2/1997, Bộ Văn hoá - Thông tin đã có quyết định công nhận Cồn Mô là Di tích lịch sử Văn hoá cấp quốc gia.
T.B (Tổng hợp)