Chủ động tạo nghề, dựng nghiệp

(Baonghean) -Giải quyết việc làm cho thanh niên nông thôn đang là vấn đề cấp bách vì lẽ, tỷ lệ lao động trẻ ở nông thôn không có việc làm hoặc có việc làm nhưng bấp bênh, không ổn định là khá cao. Cho nên, việc thanh niên bỏ làng, bỏ xóm ra đi tìm việc ở các thành phố lớn, các khu công nghiệp, khu chế xuất là phổ biến và với số lượng khá lớn. Dẫn đến, nhiều khu vực nông thôn thiếu hụt nguồn lao động trẻ. Không ít nơi không có đủ người trẻ đứng ra đảm trách,  gánh vác những nhiệm vụ, những công việc xã hội, ảnh hưởng không nhỏ đến công cuộc xây dựng nông thôn mới.  

 

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu việc làm thì có nhiều, nhưng chủ yếu là ở mấy lý do sau: Thứ nhất là, ngoài làm ruộng, thanh niên nông thôn không có nghề nghiệp ổn định. Vì thế, mấu chốt để giải quyết việc làm cho thanh niên nông thôn là phải đẩy mạnh và nâng cao chất lượng dạy nghề. Vấn đề là từ năm 2009, Chính phủ đã xây dựng và ban hành Đề án “Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020” với nguồn vốn ngân sách đầu tư trực tiếp dự kiến lên đến gần 26.000 tỷ đồng. Thế nhưng, từ đó đến nay, tình trạng thiếu hụt việc làm trong thanh niên nông thôn vẫn diễn ra khá trầm trọng. Nguyên nhân là do công tác đào tạo nghề trong thời gian qua ở khu vực nông thôn còn  nặng tính hình thức nên hiệu quả không cao. Rõ nét nhất là huyện nào cũng có trung tâm dạy nghề với đầy đủ bộ máy phụ trách, nhưng nơi thì hoạt động cầm chừng, nơi thì cửa đóng, then cài. Thiếu thốn từ trang thiết bị dạy nghề cho đến người dạy. Giáo trình dạy nghề cũ kỹ, lạc hậu và nhiều ngành nghề không phù hợp với nhu cầu người học và nhu cầu thực tế của địa phương. Có vẻ như việc thành lập các trung tâm dạy nghề chỉ nhằm mỗi một mục đích là giải ngân từ đề án đào tạo nghề của Chính phủ. Đây là một nghịch lý cần phải được khắc phục ngay theo hướng đào tạo những nghề mà thanh niên nông thôn thật sự cần và phù hợp đặc điểm, thế mạnh, nhu cầu của từng địa phương.

 

Thứ hai là, thanh niên nông thôn thiếu vốn để đầu tư cho sản xuất, kinh doanh. Cho dù chúng ta đã có Ngân hàng Chính sách Xã hội phục vụ cho lĩnh vực  này, nhưng đó là trên lý thuyết. Còn thực tế để thanh niên vay được vốn từ ngân hàng không hề dễ. Họ không có tài sản để thế chấp. Tín chấp thì chưa đủ độ tin cậy. Vì thế, cần phải tháo gỡ vấn đề về vốn cho thanh niên lập nghiệp bằng sự vào cuộc nhiệt tình, tích cực của chính quyền sở tại và các ngành có liên quan. Vì dẫu có nghề nhưng không có vốn liếng ban đầu thì không thể tạo được việc làm.

 

Thứ ba là, phần lớn thanh niên nông thôn còn quá thụ động trong việc lập thân, lập nghiệp. Khi không học hành đỗ đạt thì chỉ nghĩ đến việc đi làm thuê kiếm sống mà không dám nghĩ tới việc tự tạo việc làm cho mình, rồi sau đó là tạo việc làm cho người khác. Vì thế, muốn giải quyết được việc làm cho thanh niên nông thôn thì phải tập trung khắc phục cho bằng được 3 nguyên nhân cơ bản đó. Đi cùng với đó là phải gắn kết mục tiêu giải quyết việc làm cho thanh niên nông thôn với các chương trình thanh niên tình nguyện tham gia xây dựng các công trình trọng điểm quốc gia hoặc các dự án lớn của Nhà nước; chương trình thanh niên lập thân, lập nghiệp, chương trình thanh niên tham gia xoá đói, giảm nghèo, thanh niên tham gia xuất khẩu lao động… Tranh thủ các chính sách hỗ trợ thanh niên, trong đó đặc biệt là chính sách hỗ trợ vốn nhằm tạo điều kiện cho họ tham gia vào quá trình phát triển kinh tế nông thôn. Để có thêm các kênh hỗ trợ, giải quyết việc làm. Mặt khác, trong quá trình tiến hành xây dựng nông thôn mới, các địa phương cần thực hiện tốt vấn đề quy hoạch nông thôn và có những chính sách hợp lý để thu hút các nhà đầu tư, các doanh nghiệp về hoạt động tại địa bàn. Có cơ chế tạo điều kiện, hỗ trợ cho các cá nhân, tổ chức mở các hợp tác xã tiểu thủ công nghiệp gắn với làng nghề địa phương vừa để sử dụng lao động sở tại vừa tận dụng những nguyên liệu sẵn có của địa phương…

 

Tuy nhiên, tất cả những hướng đi, cách làm đó chỉ là các biện pháp hỗ trợ. Cái chính là thanh niên nông thôn phải tăng tính chủ động trong việc tìm kiếm và tạo lập nghề nghiệp cho bản thân. Vì tự mình không chủ động lo cho mình thì không ai có thể lo thay được.