(Baonghean.vn) -Từ nhiều năm qua bà con nông dân xã Nghi Thạch (Nghi Lộc) đã biết khai thác lợi thế đất đai để đưa cây dưa bở vào sản xuất. Đến nay, diện tích trồng dưa bở toàn xã đạt 12 ha/vụ, sản phẩm làm ra không chỉ cung cấp cho thị trường tại chỗ mà đã theo chân thương lái vươn ra các huyện...
Cây dưa bở được trồng ở Nghi Thạch từ lâu, bởi phù hợp với khí hậu và chất đất nơi đây nên chất lượng dưa thơm ngon hơn hẳn những vùng khác, được nhiều người ưa chuộng. Hầu hết tất cả các thôn trên địa bàn xã đều trồng dưa bở, tuy diện tích không nhiều, nhưng cứ mùa dưa nhà nào cũng có dưa đem bán. Khi tiếp xúc với bà con trên cánh đồng dưa, tất cả đều có chung một nhận định: Xét về hiệu quả kinh tế trồng dưa bở lợi nhuận gấp hai, ba lần trồng lúa và cây rau màu khác. Cây dưa bở có lợi thế là giống không phải mua, chỉ cần chọn quả chín già, bổ lấy hạt phơi khô, bảo quản kĩ là vụ sau có thể sử dụng ươm trồng.
Dưa vụ xuân năm nay gặp thời tiết không thuận lợi, ít nắng, độ ẩm cao kéo dài dẫn đến xuất hiện bệnh thối rễ, héo lá làm cho dây và cây chết. Đa số diện tích mới chỉ thu hoạch được lứa đầu đã bị lụi dây, hiện nay bà con nông dân đã thu hoạch xong vụ xuân và đang chăm sóc vụ tiếp theo.
Nông dân xã Nghi Thạch (Nghi Lộc) đang tiếp tục chăm sóc cây dưa bở vụ hè thu
Việc đưa giống dưa bở giống mới vào trồng xen canh với cây lúa đã giúp nhiều gia đình nhanh chóng thoát nghèo và có thu nhập ổn định. Anh Mai Khắc Dương (ở xóm Xuân Tiến) cho biết: Gia đình đã tận dụng những thửa ruộng cạn, khó trồng lúa để trồng dưa bở. Với 2 sào dưa vụ xuân như mọi năm nếu chăm sóc tốt, chỉ trong vòng 2 tháng sẽ có thu nhập gần 30 triệu đồng. Nhưng năm nay do thời tiết bất lợi nên cây dưa năng suất cũng như chất lượng quả thấp, 1 sào chỉ thu được 8- 10 triệu đồng. Nếu như năm ngoái, trong khoảng thời gian từ 1/4 đến 20/4 âm lịch, mỗi ngày tôi cắt 30- 40kg dưa bán thì năm nay phải 2 -3 ngày mới cho thu hoạch khoảng 30kg dưa. Dưa mất mùa, sản lượng ít nên thu hoạch đến đâu được thương lái đến mua ngay tại ruộng, với giá trung bình 5.000-6.000 đồng/kg".
Qua tìm hiểu kỹ thuật canh tác cây dưa bở từ một số hộ nông dân trồng dưa lâu năm được biết: Đây là giống dưa không kén đất, không tốn phân và thuốc trừ sâu. Dưa bở giống mới trồng trong vòng hai tháng là có thể thu hoạch, không cần làm giàn mà cho thân dưa bò xuống mặt đất sau đó kết trái. Luống trồng dưa không cầu kỳ. Kĩ thuật chăm sóc khá đơn giản, 1 sào dưa cả vụ chỉ cần đầu tư 15-20kg phân NPK, 5kg phân Kali, 2kg phân đạm, 1-2 kg phân đầu trâu và ít phân chuồng. Trong quá trình sinh trưởng dưa ít sâu bệnh, khi đến vụ thu hoạch quả chín đều nên có thể thu hoạch gọn. Để cây dưa có năng suất cao, chất lượng tốt, cần chú trọng đến khâu phòng trừ sâu bệnh. Bệnh dưa bở thường gặp là héo rũ, do đó cần chăm sóc tốt để cây dưa khỏe mạnh, kháng bệnh. Và để dưa có quả đẹp, chất lượng ngon, dễ tiêu thụ thì mỗi cây chỉ để 3-5 quả.
Ông Đặng Bá Hương- Phó chủ tịch UBND xã Nghi Thạch cho biết: "Cây dưa bở được trồng ở Nghi Thạch từ lâu đời, chủ yếu ở xóm 13 với diện tích khiêm tốn khoảng 1ha. Từ năm 2005 diện tích luôn được mở rộng, tập trung ở xóm 1, Xuân lạc, Xuân Tiến, Xuân Hoa, Xuân Thịnh... Đến năm 2007 xã đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng, hình thành vùng chuyên canh ở các xứ đồng Căng ba, nương Toàn, sau Đình... trên vùng đất cao cưỡng, không chủ động được nguồn nước. Sở dĩ cây dưa bở được bà con lựa chọn cũng bởi phù hợp với khí hậu và chất đất của địa phương nên phát triển khá tốt, đã trở thành cây trồng chủ lực giúp nhiều hộ phát triển kinh tế. Nhưng quý hơn là dưa bở vụ xuân cho thu hoạch vào cuối tháng 4 đến giữa tháng 5 DL nên nó trở thành cứu cánh cho người dân trong những ngày giáp hạt. Tuy nhiên, một trong những vấn đề khó khăn của bà con trồng dưa là chưa có kỹ thuật bảo quản hoa quả khi thu hoạch. Do vậy, trong khí hậu nóng của mùa hè, dưa chín đồng loạt, nếu không bán kịp dưa sẽ nứt banh, thối hỏng".
Hiệu quả kinh tế từ cây dưa bở là rất khả quan, mở ra cho người dân Nghi Thạch hướng đi mới, khắc phục được khó khăn do địa hình canh tác phức tạp. Xã cũng chú trọng tới chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cấp hệ thống thủy lợi, khuyến khích mở rộng diện tích cây dưa bở, đồng thời đẩy mạnh công tác chuyển giao KHKT để hộ nông dân áp dụng, nâng cao chất lượng, sản lượng cây trồng. Hiện nay vụ dưa xuân đã kết thúc, trên diện tích này bà con nông dân đang tiếp tục chăm sóc dưa vụ hè thu.