Trong 6 nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu được nêu tại Nghị quyết số 02 về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới, giải pháp về “Tiếp tục sắp xếp, hoàn thiện mô hình tổ chức; xây dựng đội ngũ cán bộ công đoànchuyên nghiệp, đủ phẩm chất và năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới” có vai trò cốt lõi, mở ra nhiều định hướng mới, nhiều việc cần làm ngay để xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn các cấp.
Nghị quyết số 02-NQ/TW về công tác cán bộ công đoàn xác định xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn bảo đảm về số lượng, chất lượng, có trí tuệ, bản lĩnh, tâm huyết, trách nhiệm, uy tín, có năng lực đối thoại, dẫn dắt, truyền cảm hứng, tập hợp, đoàn kết người lao động; người đứng đầu tổ chức công đoàn phải có uy tín cao, am hiểu sâu sắc và có kinh nghiệm thực tiễn về công tác vận động quần chúng, nhất là vận động công nhân, người lao động và chủ doanh nghiệp; cơ cấu cấp ủy các cấp có tỷ lệ hợp lý người trưởng thành từ công nhân, công đoàn. Cấp ủy thống nhất với công đoàn cấp trên trong việc đề bạt, điều động, luân chuyển chủ tịch, phó chủ tịch công đoàn cùng cấp; nghiên cứu, ban hành chính sách phù hợp để tuyển dụng cán bộ công đoàn trưởng thành từ cơ sở, trong phong trào công nhân; thu hút, tạo động lực cho cán bộ công đoàn; nghiên cứu, đề xuất cơ chế giao biên chế cho công đoàn hợp lý, bảo đảm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và tình hình thực tế.
Nhiệm vụ xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn, nâng cao năng lực và trình độ của cán bộ công đoàn là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, đã được đề ra trong nhiều nhiệm kỳ Đại hội Công đoàn Việt Nam. Đây cũng chính là 1 trong 3 khâu đột phá mà Đại hội XVIII Công đoàn Nghệ An, nhiệm kỳ 2018-2023 đã đề ra.
Liên đoàn Lao động tỉnh Nghệ An hiện có 28 công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở với 2.902 công đoàn cơ sở, 156.732 đoàn viên trên tổng số 170.431 công nhân, viên chức, lao động (nơi có tổ chức công đoàn) có 147 cán bộ công đoàn chuyên trách, cán bộ công đoàn không chuyên trách là 10.209 đồng chí từ cấp Ủy viên BCH Công đoàn cơ sở trở lên. Trong những năm qua, công tác cán bộ Công đoàn Nghệ An đã có chuyển biến tích cực. Công tác đào tạo, tập huấn cho cán bộ chuyên trách công đoàn chú trọng theo hướng chuyên sâu nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ công đoàn giỏi toàn diện; hình thành đội ngũ giảng viên kiêm chức, tăng cường bồi dưỡng cho cán bộ công đoàn cơ sở, tập trung vào các nội dung về chính sách, pháp luật lao động, kỹ năng hoạt động công đoàn, kỹ năng xây dựng, thương lượng thỏa ước lao động tập thể.
Tuy nhiên, trong giai đoạn hiện nay, cũng phải thẳng thắn nhìn nhận rằng, năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ công đoàn nói chung vẫn còn nhiều bất cập. Nhiều cán bộ công đoàn chuyên trách còn mang nặng tư duy của công đoàn thời kỳ bao cấp, hành chính hóa các hoạt động của tổ chức công đoàn. Cán bộ công đoàn cơ sở, nhiều cán bộ công đoàn thiếu kinh nghiệm kỹ năng và lúng túng trong phương pháp tổ chức các hoạt động công đoàn. Bên cạnh đó, trong giai đoạn hiện nay quan hệ lao động khu vực ngoài Nhà nước, các doanh nghiệp FDI đang đặt ra những yêu cầu mới đòi hỏi tổ chức công đoàn phải thay đổi cơ bản về nội dung và phương thức hoạt động để thiết thực chăm lo và bảo vệ quyền lợi của người lao động. Chính vì thế, việc nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ công đoàn, đặc biệt là cán bộ công đoàn cơ sở trong khối doanh nghiệp là yêu cầu cấp thiếtcủa tổ chức công đoàn.
Từ những nội dung mà Nghị quyết 02-NQ/BCT về đổi mới công tác cán bộ công đoàn, Đảng đã đặt ra yêu cầu đối với cán bộ công đoàn cần có, đó là: “Chuyên nghiệp, có trí tuệ, bản lĩnh, tâm huyết, trách nhiệm”.
Trước hết, nói về tính chuyên nghiệp: Theo nghĩa đơn giản là chuyên tâm vào nghề nghiệp, công việc. Biểu hiện ở thái độ làm việc tận tâm, tận lực, có trách nhiệm với nhiệm vụ được giao. Như vậy, cán bộ công đoàn đạt đến tính chuyên nghiệp phải là người có kiến thức sâu về chuyên môn, nghiệp vụ công tác công đoàn trước những yêu cầu đặt ra. Ở từng vị trí khác nhau đòi hỏi cán bộ công đoàn có tính chuyên nghiệp khác nhau. Cán bộ công đoàn cấp cơ sở, cấp trên trực tiếp cơ sở, tính chuyên nghiệp thiên về năng lực tập hợp quần chúng và tổ chức các hoạt động thực tiễn, tác phong liên hệ mật thiết với đoàn viên, người lao động; có khả năng áp dụng lý luận vào thực tiễn để hoạt động. Cán bộ công đoàn cấp tỉnh, ngành tính chuyên nghiệp chủ yếu thể hiện trong việc cụ thể hóa các chương trình, chính sách vào hoạt động công đoàn; tổ chức các giải pháp, hướng dẫn nội dung, cách thức đại diện, bảo vệ người lao động. Phối hợp các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách đối với người lao động.
Bên cạnh đó, cán bộ công đoàn phải có năng lực, trí tuệ, bản lĩnh. Cán bộ công đoàn trí tuệ, là người tư duy theo hướng tích cực, luôn nhạy bén, luôn suy nghĩ, tìm tòi để đưa ra những cách làm hay, cách làm mới, hiệu quả đối với nhiệm vụ được giao, góp phần tiết kiệm được thời gian, chi phí cho tổ chức công đoàn. Cán bộ công đoàn có trí tuệ không hẳn phải là người có sản phẩm sáng tạo mà là người biết truyền cảm hứng, biết khơi nguồn sáng tạo, để giúp đoàn viên, người lao động phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, làm ra sản phẩm có lợi cho doanh nghiệp. Để trở thành người cán bộ công đoàn giàu trí tuệ, tự thân người cán bộ công đoàn phải không ngừng rèn luyện nâng cao năng lực nghiệp vụ trong hoạt động công đoàn.
Bản lĩnh của cán bộ công đoàn được hiểu là sự vững vàng, kiên định với sứ mệnh mục tiêu của tổ chức công đoàn, dám nghĩ, dám làm, dũng cảm đấu tranh chống lại cái sai, bảo vệ cái đúng, bảo vệ quyền lợi hợp pháp chính đáng cho đoàn viên và người lao động. Là người trăn trở trong công việc đảm nhận, dám đổi mới, thay đổi tư duy về nội dung phương pháp làm việc; không ngại khó để giải quyết những mâu thuẫn, xung đột phát sinh giữa người lao động và người sử dụng lao động; sẵn sàng nhận nhiệm vụkhi tổ chức công đoàn phân công.
Người cán bộ công đoàn chuyên nghiệp, trí tuệ, bản lĩnh là người có kiến thức về chuyên môn, nắm vững lý luận và nghiệp vụ công đoàn; nhiệt tình, tâm huyết với phong trào; có ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm cao; luôn kiên định với mục tiêu của tổ chức công đoàn. Dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân, đấu tranh vì lợi ích của tập thể, vì quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người lao động.
Để thực hiện thành công khâu đột phá của Nghị quyết Đại hội Công đoàn Nghệ An và gắn với thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 02 về xây dựng người cán bộ công đoàn chuyên nghiệp, trí tuệ, bản lĩnh.
Đồng chí Kha Văn Tám - Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Chủ tịch LĐLĐ tỉnh cho biết: Thời gian tới, các cấp cần tập trung nâng cao nhận thức của cán bộ công đoàn trong tình hình mới. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn cũng phải được đổi mới theo hướng chuyên nghiệp; nội dung đào tạo, bồi dưỡng theo từng chuyên đề, vị trí công việc và có bổ sung các kỹ năng xử lý tình huống nảy sinh trong thực tiễn. Nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin trong đào tạo trực tuyến để tạo điều kiện cho cán bộ công đoàn được tiếp cận chương trình đào tạo thuận lợi, dễ dàng. Đối với cơ sở quan tâm lựa chọn chủ tịch công đoàn cơ sở, phải thực sự là thủ lĩnh của tập thể người lao động. Đồng thời, tăng cường các biện pháp bảo vệ và quan tâm chăm lo thực hiện các chính sách đối với cán bộ công đoàn, nhất là cán bộ công đoàn cơ sở. Quan tâm ghi nhận sự cống hiến, có các hình thức động viên, khen thưởng kịp thời đối với cán bộ công đoàn các cấp.