Trong những năm cuối thế kỷ 20 đầu thế kỷ 21, bóng đá Nghệ An là một trong những trung tâm mạnh được cả nước biết đến. Từ một tỉnh có thể nói bóng đá đang ở loại em út, vậy mà Nghệ An đã có một bước đột phá vươn lên tốp các đội đứng đầu trong các giải toàn quốc. Đạt được kết quả to lớn ấy, dưới sự chỉ đạo của UBND tỉnh ngành TDTT đã xây dựng và phát triển phong trào bóng đá toàn dân; bóng đá đã trở thành "Niềm tự hào của người dân xứ Nghệ".
Mặc dù trong bước đường xây dựng và phát triển bóng đá Nghệ An có những bước thăng trầm, nhưng chưa bao giờ chịu lùi lại tốp sau, và hiện tại SLNA vẫn đứng đầu bảng xếp hạng lượt đi Giải bóng đá chuyên nghiệp năm 2011. Vì sao bóng đá Nghệ An có được mà nhiều tỉnh, thành trong cả nước chưa thể vươn tới?
Để bạn đọc có thể tham khảo cách làm bóng đá của Nghệ An, người viết xin nêu một trong những giải pháp tạo nên bước đột phá ấy; đó làchủ trương xã hội hoá hoạt động thể thao, trong đó tập trung cho môn bóng đá. Giải bóng đá "Cúp Báo Nghệ An" được khởi xướng trở thành giải đấu truyền thống trong suốt 15 năm qua là khởi nguồn từ chủ trương đó.
Các cầu thủ nhi đồng theo dõi thông tin trên Báo Nghệ An.Ảnh: P.V
Trong quá trình xây dựng phong trào bóng đá trên địa bàn Nghệ An; để duy trì và phát triển phong trào bóng đá trong tất cả các đối tượng, ngành TDTT Nghệ An đã xây dựng một hệ thống thi đấu phong trào, lấy đó làm sợi chỉ đỏ, làm động lực xuyên suốt quá trình phát triển bóng đá ở Nghệ An. Hệ thống thi đấu ấy ngày càng được hoàn thiện và mang tính xã hội hóa cao, luôn nhận được sự phối hợp, ủng hộ, cộng tác đầy trách nhiệm của những người có tâm huyết mà trong số đó không thể không kể đến Báo Nghệ An- đơn vị chủ trì tổ chức Giải Bóng đá Thiếu niên - Nhi đồng "Cúp Báo Nghệ An" suốt 15 năm qua.
Vào dịp đầu xuân năm 1979, phong trào bóng đá Nghệ An bắt đầu phát triển, Giám đốc Sở TDTT lúc bấy giờ là ông Nguyễn Văn Thoại đã chỉ đạo tổ chức Giải Bóng đá thiếu niên đầu tiên, với sự tham gia của 20 đội, gần 500 VĐV có độ tuổi từ 11 đến 13 tuổi. Nhằm mục đích tuyển chọn lớp bóng đá năng khiếu tại trường huấn luyện TDTT tỉnh. Qua thi đấu, ban huấn luyện đã tuyển chọn được 25 em vào lớp bóng đá đầu tiên của tỉnh.
Kể từ năm đó trở đi, giải trở thành truyền thống hàng năm của ngành TDTT. Về hình thức, giải được thi đấu từ cơ sở làng, bản, thôn, xóm để tiến hành chọn đội nhất đi thi đấu cấp xã, huyện và về chung kết ở tỉnh.
Trong giai đoạn đầu xây dựng và phát triển phong trào TDTT, ngành TDTT Nghệ An xác định tập trung phát triển môn bóng đá và đối tượng là thiếu niên và nhi đồng thông qua phong trào bóng đá trong trường học. Nhờ vậy, phong trào phát triển mạnh trong ngành Giáo dục và Đào tạo. Từ đó ngành TDTT đã phối hợp với ngành Giáo dục và Đào tạo tổ chức Giải Bóng đá tiểu học. Giải này dành cho học sinh tiểu học trong độ tuổi từ 6 đến 10. Giải ban đầu thí điểm chỉ dành riêng cho các trường Tiểu học, sau đó mở rộng ra đối tượng là thiếu niên trên toàn tỉnh.
Đến năm 1996, với sáng kiến phối hợp của Báo Nghệ An và Sở TDTT, giải bóng đá tiểu học và Giải Bóng đá thiếu niên gộp thành Giải Bóng đá Thiếu niên và Nhi đồng do Báo Nghệ An chủ trì được mang tên "Giải Bóng đá Thiếu niên - Nhi đồng Cúp Báo Nghệ An". Mùa giải đầu tiên của Giải Bóng đá Thiếu niên - Nhi đồng cúp Báo Nghệ An được khởi tranh vào năm 1997.
Đơn vị thi đấu ở tỉnh là đội tuyển các huyện, thị, thành (Chỉ riêng Thành phố Vinh năm 2002 đã có số đội tham dự giải lên tới 250 đội tổ chức thi đấu từ cơ sở). Giải thưởng cũng được trao cho đội nhất, nhì và đồng giải ba, giải phong cách; về cá nhân trao cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng, thủ môn xuất sắc và 10 cầu thủ tiêu biểu.
Giải được tiến hành vào dịp nghỉ hè hàng năm, nhằm thu hút trẻ em tham gia vào một hoạt động bổ ích suốt cả thời gian nghỉ hè. Giải được tổ chức thi đấu từ làng, bản, thôn, xóm để chọn đội nhất tham gia ở xã, huyện. Sau đó toàn tỉnh được chia làm 4 cụm để tuyển chọn các đội về tham gia chung kết ở tỉnh. Vòng chung kết được tổ chức vào dịp hè tháng 6- Để chào mừng kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6). Có thể nói đây là một giải đấu mang nhiều ý nghĩa; được gửi gắm niềm tâm huyết và tấm lòng của những người làm báo, những người làm công tác thể thao đối với trẻ thơ, với phong trào bóng đá tỉnh nhà và với sự nghiệp Báo chí trên quê hương xứ Nghệ.
Có thể nói suốt 15 năm qua, Báo Nghệ An, ngành TDTT nay là Văn hoá, Du lịch và Thể thao đã luôn cố gắng, mặc dù có những thời điểm gặp nhiều khó khăn nhưng với lòng nhiệt tình, luôn tâm huyết trách nhiệm với thế hệ trẻ và sự phát triển của bóng đá Nghệ An; Giải liên tục được duy trì và ngày càng phát triển, lan toả mạnh mẽ. Đến nay mỗi mùa giải đã có hàng trăm đội bóng với hàng ngàn cầu thủ tham gia thi đấu từ cấp cơ sở và về tham gia trong khuôn khổ giải tỉnh có 40 đội bóng với hơn 600 VĐV đến từ 20 huyện, thành phố trên toàn tỉnh. Giải Bóng đá Cúp Báo Nghệ An đã trở thành động lực thúc đẩy phong trào bóng đá trong thiếu niên và nhi đồng của tỉnh, đồng thời là nơi phát hiện tài năng cho trung tâm đào tạo bóng đá trẻ của tỉnh trong suốt những năm qua.