(Baonghean) - Thường thì trái thấp là rất dễ hái vì không phải leo cao. Nhưng với điều kiện đó phải là trái của mình, ở trong vườn nhà mình. Còn ở vườn người, muốn “chiếm dụng trái phép” thì rất khó. Vì trái thấp, nhiều người nhìn thấy, không dễ gì hái trộm được. Mà dẫu có hái được rồi cũng khó mà giấu nhẹm đi, khó mà nuốt trôi cho được bởi kiểu gì cũng có người biết.
Ví von một cách hình ảnh và dài dòng một chút như vậy không ngoài mục đích dẫn đường đi đến câu chuyện xấu hổ và vô lý về đàn dê xóa đói, giảm nghèo “đi lạc” vào trang trại của một nhà vừa rất không nghèo lại vừa có chức trách cao nhất huyện cùng nhiệm vụ cao cả là đem lại cơm no áo ấm cho dân nghèo.
Chuyện là thế này, để giúp người nghèo ở một huyện miền núi xứ Thanh phát triển chăn nuôi, thoát nghèo, UBND Thị xã Bỉm Sơn (Thanh Hóa) đã “viện trợ không hoàn lại” cho nơi đó 24 con dê. Tuy nhiên, chỉ một nửa số dê này về được “đúng chuồng” của hộ nghèo. Số còn lại, không hiểu sao lại bị “nhầm chuồng” sang trang trại của ông Bí thư Huyện ủy. Sự lầm lạc này kéo dài suốt hơn 1 năm qua và chỉ mới phát lộ vào những ngày đầu năm mới này. Phát lộ, không phải do “chủ trang trại” phát hiện ra đàn dê bị “lạc địa chỉ” và chủ động khai báo mà là do dân tình nhìn thấy, phát hiện ra và chất vấn nên bàn dân, thiên hạ mới biết là có một sự nhầm lẫn rất đáng xấu hổ đó.
Khi sự việc vỡ lở, thiên hạ bàn luận ầm ĩ, chê cười và đàm tiếu đủ kiểu, ông chủ đích thực của trang trại mới lên tiếng phân trần là ông nhầm đàn dê cho người nghèo này với đàn dê của một dự án khác (mà không biết là cái dự án… dê đó có thật hay không nữa). Ừ, cứ cho là ông nhầm, nhưng đàn dê thì không tự đi nhầm vào “nhà quan” được mà chắc chắn phải có ai đó “đưa đường, dẫn lối” để không đi lạc sang mấy nhà nghèo rớt mồng tơi và đĩnh đạc, thong dong đi vào đúng địa chỉ. Chẳng lẽ dê cũng biết chọn nơi quyền quý, cao sang mà trao thân, gửi phận? Càng thanh minh, thanh nga thì càng lòi đuôi ra. Vì dê về xã thì chủ tịch UBND xã và trạm trưởng khuyến nông huyện có trách nhiệm phân bổ về đúng địa chỉ. Không lẽ hai ông cán bộ sở tại lại nhầm nhọt giữa hộ nghèo với hộ… bí thư huyện ủy?
Cứ cho là ông bí thư đó là quan thanh liêm đi, thì mức lương của ông cũng đủ để cả nhà không phải nằm trong diện hộ nghèo. Cho nên nói dê đi lạc nhà hay phân bổ nhầm đều không thuyết phục được bất cứ ai cả. Thật ra, có thêm 12 con dê thì “chủ trang trại” cũng không thể giàu hơn là bao. Còn không có chừng đó dê thì cũng không nghèo đi. Vậy tại sao người ta cứ “vơ bèo, vạt tép” như vậy để rồi mất danh dự cả một đời cán bộ. Còn có cái dại nào bằng. Nhưng cũng có người nói chẳng phải dại khôn gì mà vì cứ nghĩ đơn giản là mấy con dê đó như “trái thấp lấp lá” chắc chẳng ai thấy. Lại được những người có trách niệm che chắn thì chắc không ai biết nên cứ thế ém nhẹm đi. Mà không nghĩ rằng hành vi đó rất thất đức vì đã cướp đi phương tiện kiếm cơm của người nghèo.
Mà ở đời, phàm đã làm chuyện thất đức thì khó mà yên ổn và không thể trót lọt được. Cho nên đừng nghĩ “trái thấp” thì dễ hái. Mà ngược lại…
Tri Kỷ
