Thời mơ mộng của tôi

(Baonghean) - “Mơ mộng nhiều nhưng chẳng có gì ăn”- trong nỗi nhớ khôn cùng của mình về mái trường xưa, không hiểu sao, câu thơ ấy cứ vang lên trong tôi... 

Ấy là câu thơ của Nadim Hítmét mà thầy Lê Thái Phong đọc cho chúng tôi nghe lúc mới chân ướt chân ráo nhập trường ngay lập tức được nhập tâm… Có thể khoá trước hoặc thế hệ sau chúng tôi ở trường chuyên Phan Bội Châu (Nghệ Tĩnh) thời đó cũng phải chịu đựng nhiều gian khổ, nhưng chắc chắn về sự thiếu ăn thì không thể nào bằng được. Đây cũng chính là thời kỳ đất nước đứng trước bao thử thách nghiệt ngã như cố nhà thơ Tố Hữu đã tổng kết: “Lụt Bắc, lụt Nam máu đầm biên giới/ Tay chống trời, tay giữ nước căng gân…”.

Suốt ba năm học (1979 - 1982), cứ đến cuối tháng 2 đầu tháng 3, nhà trường lại tập trung học sinh; thầy Hiệu trưởng Đinh Văn Thông sau một bài nói chuyện rất dài về tình hình đất nước nói chung và tỉnh Nghệ Tĩnh nói riêng, hạ giọng rất buồn: chúng ta cũng phải có trách nhiệm chia sẻ khó khăn này… Và chúng tôi được nghỉ học một tuần để về nhà, khi đến trường mỗi người phải xin cha mẹ mang theo 5 kg lương thực để nộp vào kho, trong đó bắt buộc phải có 2 kg gạo… Con số này cũng là lượng gạo mà rất nhiều tháng chúng tôi được hưởng trong tiêu chuẩn 15kg lương thực/tháng của mình, còn hầu hết phải ăn mì bột, mì hạt hoặc sắn khô.

Mì bột thường được vắt thành cục như bánh bao,  mỗi suất hai cục, ăn liên tục phát chán, nhiều đứa có sáng kiến cắt ra từng lát mỏng, đổ nước luộc lại và nêm muối vào như ăn xúp. Nhưng ăn mì cục cũng còn sướng hơn mì hạt (còn gọi là bo bo). Năm học 1979 - 1980, chúng tôi phải lãnh trọn nạn bo bo, ăn nhiều đến mức nhìn thấy là buồn nôn, nhưng vì bụng kép lẹp, nên đành phải nhắm mắt nhét vào. Có đứa khó nuốt quá, nghĩ ra “cao kiến” trộn muối ớt thật nhiều, cay nên phải xúc mì đổ liên tục vào miệng. Còn sắn lát phơi khô mà phải ăn hàng ngày thì khỏi bàn…