(NAO) - Cùng với Lễ hội Thẳm Bua - Một lễ hội văn hoá truyền thống vào trung tuần tháng Giêng hàng năm, từ năm 2004 đến nay, Hội Thẳm Có Ngụn - Leo núi Phá Xăng -một lễ hội xuất xứ từ tục chơi hang vào dịp đầu năm của đồng bào dân tộc Thái miền Tây Nghệ An được chính thức đưa vào và trở thành một lễ hội văn hoá- thể thao của đồng bào vùng đất Mường Chiêng Ngam khu vực tây bắc Nghệ An.
Lễ hội được tổ chức trong ba ngày từ mồng 8 đến mồng 9 tháng Hai âm lịch tại Thẳm Có Ngụn thuộc xã Châu Bính. Đây là một hang đá rộng ăn sâu trong lòng một trái núi đá vôi trong quần thể Phá Xăng gắn liền huyền thoại mối tình chung thuỷ của Nang Đòn- Người con gái đất Mường Chiêng Ngam đẹp người đẹp nết, do những lề luật trói buộc nàng và người yêu , một chàng trai nghèo trong Mường đã tìm vào hang và hoá đá bên nhau…
Hội Thẳm Có Ngụn được tổ chức vào các năm chẵn theo tục lệ hai năm một lần để người dân đất mường , nhất là các chàng trai , cô gái Thái tìm vào hang để dạo chơi và gợi lại những câu chuyện quanh mối tình của Nang Đòn. Cùng với tục chơi hang, là các sinh hoạt văn hoá, văn nghệ, các cuộc thi thể thao truyền thống thượng võ như nhảy sạp, múa xoè, ném còn, bắn nỏ , kéo co..
Đặc biệt trong những ngày diễn ra lễ hội, du khách và người dân đất mường lại cùng nhau tổ chức các cuộc leo núi với đích cuối cùng là ngọn Phá Chầng- ngọn núi cao nhất trong 11 ngọn núi tại đây. Hội Thẳm Có Ngụn năm 2008 là Hội lần thứ ba và cũng là năm thứ 6 chính thức được khôi phục và tổ chức trong không khí tưng bừng náo nhiệt từ ngày mồng 8 đến mồng 9 tháng Hai âm lịch (tức ngày 15 và 16 tháng 3 năm 2008), thu hút hàng chục ngàn lượt người dân và du khách đến từ các địa phương trong khu vực. Từ lễ hội Thẳm Bua, Lễ hội Thẳm Có Ngụn –Leo núi Phá Xăng, người “chín bản mười mường” lại được bên nhau trong dìu dặt điệu lăm vông của nơi mường đất tổ.
Tin, ảnh: Lê Bá Liễu