Đình Liên Trì thuc xã Liên Thành (Yên Thành) được khi dng vào năm 1801, dưới Triu Tây Sơn. V Thành Hoàng Làng được th đây là Lý Nht Quang - con trai vua Lý Thái T. Lý Nht Quang được vua Lý giao trn th đất Ngh An. Là mt người gii v chính tr, am hiu v kinh tế nên được nhân dân mến phc. Khi Lý Nht Quang được triu v triu, nhân dân nhiu nơi Ngh An lp đền th, tôn ông làm Thành Hoàng. Ông được các triu đại kế tiếp sc phong là "Thượng Thượng đẳng Thn".

Xã Liên Thành, mt địa phương văn vt có tiếng bc nht trong vùng. Hin có 2 văn ch Hán còn gi đình cho ta thy rõ điu khng định đó vi 30 người đậu khoa bng và 82 người có chc sc v võ.

Trong phong trào Cn Vương 1885 - 1895, Liên Trì tr thành nơi luyn tp và ăn ngh ca nghĩa quân Nguyn Xuân Ôn. Tháng 10/1930, dưới s lãnh đạo ca chi b Đảng tng Vân T, mt cuc hp thành lp t chc Nông hi đỏ ca Tng ti Đình Liên Trì được tiến hành.

Sau cuc hp này, các Ban chp hành Xã b nông, Thôn b nông trong tng Vân T ln lượt ra đời. Theo s ch đạo ca Tng y, đồng chí Nguyn Đàm được c làm bí thư chi b Đảng kiêm bí thư Nông hi đỏ địa phương.

Bên cnh vic xây dng Nông hi, Chi b còn quan tâm xây dng lc lượng T v đỏ vi 78 người. Trong thi gian này t Chi b Đảng, Nông hi đỏ đến T v đỏ đều ly khu vc đình vn rng rãi li đảm bo bí mt làm nơi hi hp, sinh hot, luyn tp.

Dưới s lãnh đạo ca Đảng, mt cuc biu tình ca nông dân toàn huyn din ra mnh m, nhân dp k nim cách mng Tháng Mười Nga (7/11/1930). Đình Liên Trì là nơi treo c tp trung nhân dân trong vùng Tây Nam huyn Yên Thành.

Trên cơ s phong trào địa phương phát trin mnh, đồng thi đểđiu kin ch đạo phong trào Bc Ngh An và Nam Thanh Hóa. X y Trung k quyết định chuyn cơ quan v làng Liên Trì. Các cuc hi hp, hi ngh quan trng ca Tnh, ca X y đều được tiến hành ti đình. Ban n loát ca Tnh y và X y đã cho in n ti đình 3 s báo "Ci ách" (16 - 17 - 18) cùng vi báo "Cht Xing" và nhiu tài liu tuyên truyn khác. Nh s che chđùm bc ca nhân dân nên trong điu kin k thù lùng sc gt gao, nhưng cơ quan X y, Tnh y đóng đình vn được đảm bo an toàn 6 - 7 tháng.


Hàng năm c đến ngày 4/1 (âm lch) chính quyn đứng ra t chc l hi Đại k phúc ti đình. Trong mt năm tiến hành 2 l K yên vào ngày 15/3 và 15/8 (âm lch).

C ba năm mt ln làng Liên Trì t chc rước cu thn và thành hoàng ca làng như: Tam tòa, Cao sơn Cao các (tc thn sông núi)...ra đồng, mong các v thn bo v mùa màng tươi tt. Đồng thi qua nhng l hi nhm giáo dc truyn thng đối vi đông đảo qun chúng địa phương, góp phn làm phong phú thêm di tích đình Liên Trì.

Vi nhng đóng góp ca địa phương và đình Liên Trì trong quá trình cách mng 1930-1945, tháng 10/1994, B Văn hóa Thông tin đã có Quyết định công nhn đình Liên Trì là Di tích lch s văn hóa cp Quc gia.


Thanh Hiền