Chiều 15/5, Bộ VH,TT&DL đã tổ chức họp báo chính thức công bố Quyết định của Chủ tịch nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật và danh hiệu NSND, NSƯT.
Theo đó, ngày 27/4/2012, Chủ tịch nước đã ký Quyết định số 534/QĐ-CTN tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho 12 tác phẩm, cụm tác phẩm, công trình, cụm công trình về văn học, nghệ thuật; Quyết định số 535/QĐ-CTN tặng Giải thưởng Nhà nước cho 128 tác phẩm, cụm tác phẩm, công trình, cụm công trình về văn học, nghệ thuật; Quyết định số 533/QĐ-CTN phong tặng danh hiệu “Nghệ sỹ Nhân dân” (NSND) cho 73 nghệ sỹ và Quyết định số 532/QĐ-CTN phong tặng danh hiệu “Nghệ sỹ ưu tú” cho 356 nghệ sỹ.
12 tác giả, tác phẩm, cụm tác phẩm; công trình, cụm công trình được Hội đồng cấp nhà nước xét đủ điều kiện, tiêu chuẩn được Chủ tịch nước tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về VHNT gồm: Lĩnh vực Âm nhạc có: Nhạc sĩ Văn Chung (đã mất) và nhạc sĩ Phạm Tuyên. Lĩnh vực sân khấu có: NSND, đạo diễn Nguyễn Đình Nghi (đã mất), NSND, đạo diễn Dương Ngọc Đức (đã mất); NSND Sỹ Tiến (đã mất). Lĩnh vực văn học gồm 7 cụm tác phẩm của các tác giả: Phạm Tiến Duật (đã mất), Hoàng Tích Chỉ, Ma Văn Kháng, Hữu Thỉnh, Hồ Phương, Đỗ Chu và Lê Văn Thảo.
Riêng lĩnh vực mỹ thuật có họa sĩ Nguyễn Gia Trí (đã mất), được đặc cách xét tặng giải thưởng Hồ Chí Minh. Khi xem xét hồ sơ, Hội đồng cấp cơ sở đã đặc cách nâng từ danh sách xét Giải thưởng Nhà nước lên danh sách xét Giải thưởng Hồ Chí Minh với 100% số phiếu ủng hộ.
Chủ tịch nước cũng đã ký Quyết định trao tặng Giải thưởng Nhà nước cho 128 tác phẩm, cụm tác phẩm, công trình, cụm công trình văn học, nghệ thuật xuất sắc, có giá trị cao về văn học, nghệ thuật. Cụ thể: Lĩnh vực âm nhạc có 27 tác phẩm, cụm tác phẩm; Lĩnh vực điện ảnh có 13 tác phẩm, cụm tác phẩm; Lĩnh vực kiến trúc: 5 công trình, cụm công trình; Lĩnh vực múa: 5 tác phẩm, cụm tác phẩm; Lĩnh vực mỹ thuật: 16 tác phẩm; Lĩnh vực nhiếp ảnh: 2 cụm tác phẩm; Lĩnh vực sân khấu: 15 cụm tác phẩm; Lĩnh vực văn học: 38 tác phẩm, cụm tác phẩm và Lĩnh vực văn nghệ dân gian: 7 công trình, cụm công trình.
Hội đồng cấp nhà nước cũng đã quyết định phong tặng danh hiệu Nghệ sỹ nhân dân cho 73 nghệ sĩ , và danh hiệu Nghệ sỹ ưu tú cho 356 nghệ sĩ. Đặc biệt, 6 nghệ sĩ được TPHCM đề nghị Nhà nước đặc cách phong tặng danh hiệu NSND lần này, ngoài nghệ sĩ Bảy Bá (soạn giả Viễn Châu), NSƯT Hồng Vân còn có 4 gương mặt nổi tiếng của làng sân khấu phía nam là các nghệ sĩ: Kim Cương, Bạch Tuyết, Lệ Thủy, Ngọc Giàu.
Tại buổi họp báo công bố Quyết định của Chủ tịch nước chiều nay, đã có nhiều câu hỏi đặt cho Ban tổ chức về việc có đơn khiếu nại về 3 hồ sơ của họa sỹ Nguyễn Gia Trí, nhà nghiên cứu Vũ Ngọc Liễn và ông Đặng Xuân Hải – Chủ tịch Hội Điện Ảnh Việt Nam. Ông Nguyễn Hải Anh - Vụ trưởng Vụ Thi đua khen thưởng, Bộ VHTTDL - cho biết: Sau khi nhận được văn bản về việc có ý kiến chưa đồng thuận về 3 bộ hồ sơ trên, Hội đồng cấp cơ sở đã cho tiến hành xác minh và làm việc rất tích cực. Kết quả ban đầu cho thấy, toàn bộ hồ sơ của các tác giả đưa lên đều chính xác không có sự gian dối. Riêng trường hợp của họa sỹ Nguyễn Gia Trí có khiếu nại về thành phần thân nhân, chúng tôi đã nhờ bên cơ quan an ninh xác minh lại và cũng chưa có chứng cứ nào khẳng định về thân nhân của họa sỹ như trong đơn khiếu nại đã nêu. Bên cạnh đó, các tác phẩm của họa sỹ Nguyễn Gia Trí rất nổi tiếng và được bạn bè trong nước và thế giới biết tới, nên tinh thần chung là Bộ VH,TT&DL ủng hộ việc xét tặng cho họa sỹ. Để đảm bảo công bằng và không thiệt thòi cho họa sỹ và gia đình họa sỹ, chúng tôi đã viết báo cáo đề xuất lên Văn phòng Chủ tịch nước. Hy vọng Văn phòng Chủ tịch nước sẽ có công văn trả lời trong thời gian sớm nhất.
Lễ trao Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật và danh hiệu “Nghệ sỹ nhân dân” sẽ diễn ra vào sáng ngày 19/5/2012 tại Nhà hát Lớn Hà Nội, đúng dịp kỷ niệm 122 năm ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Chủ tịch nước sẽ trực tiếp trao Giải thưởng và danh hiệu cho các tác giả và nghệ sỹ. Các bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sẽ tổ chức Lễ trao Giải thưởng Nhà nước và danh hiệu Nghệ sỹ ưu tú của đơn vị, địa phương mình.
Đây là đợt xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học, nghệ thuật lần thứ IV, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật lần thứ III, danh hiệu “Nghệ sỹ Nhân dân”, “Nghệ sỹ ưu tú” lần thứ VII của Bộ VH,TT&DL.
Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học, nghệ thuật và danh hiệu NSND, NSƯT là phần thưởng cao quý thể hiện sự quan tâm, ghi nhận và tôn vinh của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với các văn nghệ sỹ, với văn học, nghệ thuật – bộ phận đặc biệt quan trọng của văn hóa trong nhiệm vụ xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.