(Baonghean) - Mấy ngày qua, tên tuổi Vinalines lại nổi bật trên các trang báo. Sự nổi bật đó đã khiến dư luận nổi giận vì chỉ để tư túi được mấy chục tỉ đồng, mà một số  cán bộ của Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam - Vinalines đã sẵn lòng hy sinh 370 tỉ trong số 525 tỉ đồng bỏ ra để mua một đống sắt vụn là ụ nổi 83M. Cùng với nổi giận là đau lòng bởi có cả một “ê kíp” bao gồm nhiều cán bộ ở các chức vụ, các cơ quan chức năng khác nhau đã phối hợp với nhau hết sức nhịp nhàng và  chặt chẽ để “đốt” một đống tiền đóng thuế của dân. Cụ thể là Hải quan Cảng Vân Phong dù biết rất rõ ụ nổi 83M không đủ thủ tục để thông quan nhưng nhóm cán bộ ở đây vẫn thực hiện theo quy trình là  tiếp nhận, kiểm tra sơ bộ và đăng ký hồ sơ nhập khẩu ụ nổi. Và công chức bước 1 Chi cục Hải quan Vân Phong báo cáo đề xuất kiểm tra chi tiết hồ sơ và được Phó chi Cục trưởng duyệt và chuyển hồ sơ cho công chức bước 2 thực hiện kiểm tra chi tiết hồ sơ. Khi kiểm tra hồ sơ phát hiện ụ nổi 83M không đủ điều kiện nhập khẩu nhưng công chức đó không báo cáo với lãnh đạo, mà chỉ tính thuế rồi chuyển tiếp cho bộ phận kiểm định. Bộ phận đó tiến hành kiểm tra thực tế thấy ụ nổi đã cũ, han rỉ, hư hỏng nhiều, máy phát điện không hoạt động, không đủ điều kiện nhập khẩu nhưng vẫn báo cáo đề nghị Phó Chi cục trưởng cho thông quan. Khi xem xét hồ sơ, ông phó này cũng biết rất  rõ ụ nổi 83M thực tế là một đống sắt vụn không hơn, không kém,  nhưng vẫn "nhắm mắt" ký đồng ý cho thông quan. Đương nhiên là sự “nhắm mắt làm ngơ” đó không phải là vô tình và “vô giá” mà có giá rất cao. Đây là việc làm trái quy trình thủ tục hải quan gây ra hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Những sai phạm của nhóm cán bộ hải quan này đã mở cửa tiếp tay cho Dương Chí Dũng và đồng bọn đưa được ụ nổi 83M vào Việt Nam, hợp thức hồ sơ gây thất thoát cho nhà nước gần 370 tỷ đồng và tham ô hơn 1,6 triệu USD. Rõ ràng là nếu không có sự “hợp đồng tác chiến” của nhiều cán bộ ở các cơ quan có liên quan thì không thể có chuyện “con voi” chui lọt “lỗ kim” như vậy được. 

Đó mới là điều lo đáng buồn nhất. Vậy là vụ ụ nổi 83M đã được các cơ quan chức năng làm nổi hoàn toàn và những ai dính líu vào vụ “xẻ thịt ụ nổi” này ở công đoạn nào, “cân, lạng” bao nhiêu đã được bóc tách, làm rõ và có các hình thức xử lý thích đáng. Nhưng dư luận cho rằng đó chỉ mới là “phần nổi của tảng băng chìm”. Vụ mua ụ nổi của Vinalines chỉ là một trong vô vàn những vụ việc tương tự chưa được “khai quật” hay bị “phát lộ”. Vì rằng, từ lâu nay, người ta đã bán tín, bán nghi là đằng sau mệnh đề “thất thoát do đầu tư ngoài ngành” lên đến hàng nghìn tỉ đồng ở các tập đoàn, TCT nhà nước mà báo chí thường đề cập trong thời gian gần đây, có gì đó khuất tất, không rõ ràng. Sao các doanh nghiệp nhà nước cứ đầu tư vào cái gì là lỗ cái đó. Mà toàn là lỗ nặng. Cụ thể như Tổng Công ty Điện lực Việt Nam - EVN, vốn điều lệ công ty mẹ chỉ trên 76.000 tỉ đồng, nhưng đã đầu tư ra ngoài tới trên 121.000 tỉ đồng và năm nào cũng than lỗ. Đầu tư kiểu đó là trái với quy định của Nhà nước. Trái và lỗ triền miên nhưng sao vẫn “tích cực” đầu tư ra ngoài đến vậy? Có là lỗ thật hay lại là “móc ngoặc”, “thông đồng” để chia chác của công cho nhau theo kiểu mỗi người, mỗi bộ phận, mỗi ngành “đảm nhận” một “công đoạn” cho kín kẽ? Rồi vụ 11 cán bộ Công ty cho thuê tài chính II- ALC II của Agribank gây thiệt hại cho nhà nước hơn 390 tỉ đồng. Thanh tra Chính phủ mới kết thúc bốn cuộc thanh tra, gồm thanh tra tại Bộ Tư pháp về thi hành án dân sự; thanh tra đề án đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp bệnh viện đa khoa huyện và liên huyện giai đoạn 2008-2010; thanh tra đề án kiên cố hóa trường, lớp học và nhà công vụ giáo viên giai đoạn 2008-2012; thanh tra về “Vốn hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch đối với Bộ VH-TT&DL”, đã phát hiện sai phạm về tài chính hơn 354 tỉ đồng. Rồi chuyện  Thanh tra Chính phủ đã loại ra gần 6.500 tỷ đồng sai phạm của EVN so với dự thảo báo cáo ban đầu cũng đã khiến dư luận nổi sóng. Và câu hỏi được đặt ra là những ai, ở cơ quan đơn vị nào đã tiếp tay cho những sai phạm lớn đó?
Đó chính là những “ụ chìm” đang rất cần được làm nổi giống như việc làm rõ những sai phạm trong vụ ụ nổi 83M vừa rồi.
Duy Hương