(Baonghean) - Vừa qua, bà con nông dân xã Hòa Sơn (Đô Lương) phản ánh việc HTX dịch vụ nông nghiệp Hòa Sơn cung ứng 1,3 tấn lúa giống AC5 không đảm bảo chất lượng, không rõ nguồn gốc để gieo cấy vụ đông xuân. Ngành chức năng đã kiểm tra, xác minh sự việc trên là có thực. Vấn đề đặt ra hiện nay là cần có biện pháp khẩn trương để thu hồi loại giống lúa không rõ nguồn gốc này, kịp thời bổ sung giống lúa AC5 do Công ty TNHH-KHCN Vĩnh Hòa đã được Nhà nước cấp phép bảo hộ sản xuất cung ứng, để tránh tình trạng mất mùa vì giống.
Sau khi bà con nhân dân xóm 1, xã Hòa Sơn (Đô Lương) phản ánh về việc HTX dịch vụ nông nghiệp Hòa Sơn đã cung ứng giống lúa AC5 không rõ nguồn gốc với khối lượng lớn (1,3 tấn), ngày 12/1/2015 đại diện Sở NN&PTNT, Phòng Nông nghiệp huyện Đô Lương đã phối hợp thành lập đoàn trực tiếp đi kiểm tra, xác minh tại các hộ Hoàng Thị Hương, Thái Doãn Thị, Hoàng Như Tiến thuộc xóm 1, xã Hòa Sơn (Đô Lương);.
Kết quả kiểm tra như sau: Giống lúa AC5 do ông Phan Văn Hòa - Xóm trưởng xóm 1, xã Hòa Sơn cung ứng (lấy qua HTX) được đóng trong bao bì đỏ loại 50 kg, giao trực tiếp cho dân bằng cách cân bán lẻ. Bao bì nói trên hoàn toàn không có nhãn mác, xuất xứ nguồn gốc theo quy định. Giá bán cho dân là 50.000 đồng/kg, hình thức mua bán là gửi tiền trước, giao giống sau, giống có lẫn tạp bụi, có mọt. Đoàn cũng đã có kết luận ban đầu là: Giống AC5 cung ứng cho bà con trên địa bàn là giống chưa đảm bảo chất lượng theo quy định về quản lý giống và không đúng với giống lúa AC5 do Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa được Nhà nước cấp phép bảo hộ sản xuất.
Chúng tôi về tại xóm 1, xã Hòa Sơn, thấy có khá nhiều hộ dân lo lắng về chất lượng giống. Chị Nguyễn Thị Nguyệt ở xóm 1, xã Hòa Sơn cho biết: “Gia đình tôi làm 7 sào ruộng, trong đó có 3,5 sào là cấy giống lúa AC5. Khi chúng tôi đến nhận 7 kg giống lúa AC5 thì thấy khác với mọi năm giống được đóng từng bao ni lông và có nhãn mác rõ ràng, thì nay lại nhận thóc rời. Chúng tôi rất sợ thóc kém phẩm chất, cấy lúa ra ruộng lại mất mùa...”.
Trao đổi với ông Phan Văn Hòa –Trưởng xóm 1 qua điện thoại, ông cho biết: Xóm lấy giống qua HTX 1,2 tạ, nghe nói bà con xã Văn Sơn cũng lấy giống này sản xuất được nên chúng tôi cũng lấy về. Liên lạc với ông Chủ nhiệm HTX Hòa Sơn nhiều lần nhưng điện thoại không nhấc máy, chúng tôi tìm gặp được ông Thái Đình Hường - Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn, ông Hường lý giải: UBND xã đã thống nhất chủ trương giao HTX dịch vụ nông nghiệp Hòa Sơn chịu trách nhiệm cung ứng toàn bộ giống đảm bảo chất lượng theo đề án của xã, đối với giống AC5 lâu nay vẫn lấy của Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa, tuy nhiên, vụ này muốn có năng suất tốt hơn nên HTX đã lấy nguồn giống lúa AC5 ở Viện Cây lương thực và cây thực phẩm. Khi chúng tôi muốn được xem hóa đơn, chứng từ bán hàng loại giống lúa AC5 của Viện Cây lương thực và cây thực phẩm thì ông Hường thừa nhận là không có, là giống “ngoài luồng”. Ông Hường còn nói là không biết Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa đã có bản quyền về giống lúa AC5 (?).
Được biết, lâu nay trong các cuộc họp triển khai đề án sản xuất vụ hè thu và vụ xuân tại huyện Đô Lương thì giống lúa AC5 đều đã được phổ biến đến tận người dân là do Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa độc quyền sản xuất do công ty này đã được cấp bản quyền. Khi được hỏi tiếp, xã đã có biện pháp nào để thu hồi lại giống lúa AC5 không đảm bảo chất lượng?, ông Chủ tịch xã Hòa Sơn nói: Hiện tại rất khó, nếu thu hồi lúa giống AC5 thì dân lại mất tin vào cán bộ, dân cho rằng cán bộ mua lúa giống kém chất lượng nên mới phải thu hồi (!)
Từ năm 2010, Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa đã phát hiện có đường dây buôn lậu giống lúa AC5 tại xã Văn Sơn (Đô Lương). Chính đối tượng buôn lậu này đã tung tin giống lấy từ Viện Cây lương thực và cây thực phẩm để bán giống cho nhân dân. Năm 2013, cơ quan chức năng đã từng xuống các xóm để thu hồi giống kém chất lượng đã mua từ đối tượng trên.
Trước thực trạng bị “mạo danh” sản xuất giống AC5, Viện Cây lương thực và cây thực phẩm đã có văn bản phúc đáp gửi Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa ngày 5/1/2015 “Căn cứ vào Hợp đồng số 32/HĐCGBQ-CVLT-KH ngày 12/9/2009 giữa Viện Cây lương thực và cây thực phẩm bên A và Công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa bên B về việc chuyển nhượng quyền tác giả giống lúa AC5, hàng năm bên A chỉ sản xuất giống lúa siêu nguyên chủng theo đơn đặt hàng của bên B theo đúng quyền và nghĩa vụ bên A đã ghi trong hợp đồng. Từ khi ký hợp đồng, Viện Cây lương thực và cây thực phẩm không sản xuất giống nguyên chủng và giống xác nhận, Viện không biết việc giống lúa AC5 không có nhãn hiệu được bán trôi nổi trên thị trường”.
Vấn đề đặt ra hiện nay là huyện Đô Lương cần khẩn trương chỉ đạo xã Hòa Sơn thu hồi hết số lượng giống lúa AC5 không rõ nguồn gốc, không để bà con ngâm ủ giống bắc mạ, vì 1,3 tấn giống gieo cấy tương đương trên 320 ha lúa, nếu xảy ra mất mùa vì chất lượng giống hậu quả sẽ khôn lường. Hiện nay, công ty TNHH KHCN Vĩnh Hòa đã có thông báo với nhân dân và UBND xã Hòa Sơn: “Nếu các hộ dân có nhu cầu đổi lại giống tốt đảm bảo chất lượng theo quy định của Nhà nước, công ty sẽ đáp ứng kịp thời”.
Thiết nghĩ, để đảm bảo chất lượng giống cho người dân, cơ quan chức năng cần điều tra, làm rõ và xử lý nghiêm đường dây buôn bán giống lúa AC5 không rõ nguồn gốc, kém chất lượng lâu nay tồn tại mà chưa được xử lý triệt để. Cụ thể như hiện nay đã phát hiện được 1,3 tấn giống lúa AC5 chất lượng kém, không rõ nguồn tại xã Hòa Sơn nói trên.
Vương Trần