Bài học từ một vụ khiếu nại kéo dài

Tìm hiểu được biết, năm 1991, Trung tâm Thương mại tổng hợp Yên Thành (TTTMTH) thanh lý 5 gian nhà ở phía sau văn phòng trung tâm cho bà Nguyễn Thị Lệ (làm việc tại Chi cục Thuế Yên Thành). Đến năm 1993, bà Lệ bán lại cho bà Vạn 3 gian. Năm 2001, TTTMTH và bà Vạn có sự hoán đổi tài sản. TTTMTH lấy 3 gian nhà của bà để làm kho chứa muối Iốt; bà lấy nhà 2 gian ki ốt bám đường 538 (67,02m2) của TTTMTH để vừa ở và kinh doanh (bà Vạn bù cho TTTMTH 20 triệu đồng). Đến năm 2005, khi Nhà nước mở rộng đường 538, 2 gian ki ốt bà sử dụng nằm trong diện phải giải tỏa. Gia đình bà chỉ được đền bù về tài sản trên đất là 58 triệu đồng, không được đền bù về đất. Không nhất trí với phương án đền bù, bà làm đơn khiếu nại lên các cấp. Từ năm 2008 đến năm 2009, việc khiếu nại của bà Thái Thị Vạn đã được các cấp thẩm quyền giải quyết khá nhiều lần. Trong đó có Quyết định 1097 của UBND tỉnh khẳng định việc bà Vạn khiếu nại UBND huyện Yên Thành không thực hiện đền bù đất là không có cơ sở, bởi đất đó thuộc TTTMTH Yên Thành quản lý. Sau đó, ngày 20/7/2009, UBND huyện Yên Thành đã tổ chức cưỡng chế giải phóng mặt bằng và vì gia đình bà Thái Thị Vạn chưa có chỗ ở, UBND huyện đã thương lượng với TTTMTH mượn tạm tại 2 gian ki ốt của đơn vị này cho gia đình Vạn ở. Một thời gian ngắn sau đó, TTTMTH cùng với đại diện các cơ quan liên quan lập văn bản thỏa thuận mượn nhà với thời gian 3 tháng. Tuy nhiên, bà Vạn không nhất trí và ghi vào văn bản: “... khi nào giải quyết xong việc đền bù cho gia đình thì gia đình trả lại cho huyện và cơ quan". 

 

 

Xung quanh việc gia đình bà Vạn bị "đập phá nhà cửa", qua tìm hiểu, là do người của Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Đầu tư Phát triển Yên Thành (CP TMDVĐTPT) thực hiện. Cuối năm 2010, Công ty này mua lại tài sản trên đất của TTTMTH Yên Thành (trong đó có 2 gian ki-ốt gia đình bà Vạn đang ở) và kinh doanh mặt hàng xăng dầu. Vì bà Vạn không chịu trả nhà, họ đã nhiều lần dưới danh nghĩa TTTMTH kiến nghị UBND huyện thu hồi lại nhưng không được giải quyết dứt điểm. Vì vậy, đến ngày 14/8/2014, khi UBND huyện có Văn bản số 1008 (giao TTTMTH chủ động thu hồi), công ty Công ty CP TMDVĐTPT Yên Thành đã mời chính quyền thị trấn Yên Thành, tổ dân cư thuyết phục bà Vạn tự giác trả nhà. Khi bà Vạn không thực hiện, công ty đã giao cho ông Đào Công Anh, trưởng cửa hàng xăng dầu tổ chức chỉ đạo cưỡng chế vào ngày 6/9/2014. Vì gia đình bà Vạn sau khi bị đưa ra khỏi nhà đã tiếp tục dựng lán ở ngay khoảng lưu không phía trước nên người của cửa hàng xăng dầu tiếp tục đẩy đuổi và đã xẩy ra va chạm... Tuy nhiên, lúc gia đình bà Vạn đưa bình gas dọa đốt, dẫn điện vào kim loại thì người công ty đã dừng lại...

 

Theo Chủ tịch UBND Thị trấn Yên Thành, ông Phạn Doãn Hữu, thì thẩm quyền của địa phương có mức độ, vì vậy khi xảy ra vụ việc thị  trấn đã báo cáo lên huyện; đình chỉ việc Công ty CP TMDVĐTPT Yên Thành đẩy đuổi gia đình bà Vạn và mời các bên về trụ sở làm việc về vấn đề gây mất ANTT... 

 

Qua trao đổi, Chủ tịch UBND huyện Yên Thành, ông Nguyễn Tiến Lợi cho rằng, việc thực hiện đền bù giải phóng mặt bằng đã được huyện thực hiện đúng quy định của pháp luật. Các đoàn thanh kiểm tra của UBND tỉnh, các sở liên quan đã rà soát, kiểm tra và đã có kết luận huyện giải quyết đúng. Năm 2006, gia đình bà Vạn đã được huyện giải quyết cho mua một lô đất định giá ở thị trấn. Bà Vạn có chồng là bệnh binh 61% nên được miễn giảm 90%, chỉ phải nộp 10% tiền sử dụng đất. Với tổng giá trị đền bù tài sản trên đất và hỗ trợ thêm gần 60 triệu đồng, lẽ ra bà Vạn nên đồng tình và khẩn trương làm nhà để ở. Về sự việc Công ty CP TMDVĐTPT Yên Thành tổ chức thu hồi nhà, theo ông Lợi, vì cơ quan phòng cháy chữa cháy liên tục nhắc nhở việc kinh doanh xăng dầu có nguy cơ cháy nổ cao, nếu không di dời được các hộ dân ở liền kế sẽ bị đình chỉ nên họ suốt ruột, đề nghị huyện giải quyết. 

 

Trên cơ sở những tư liệu đã thu thập, cùng thông tin các bên liên quan cung cấp, chúng tôi thấy rằng, để dẫn đến sự việc này nguyên nhân đầu tiên là bởi việc khiếu nại của công dân bị để tồn đọng, không được giải quyết triệt để. Lẽ ra, khi thời gian 3 tháng cho bà Vạn mượn nhà kết thúc, huyện Yên Thành phải thực hiện thu hồi để trả cho TTTMTH, và giải quyết dứt điểm vụ việc này. Khi Công ty CP TMDVĐTPT Yên Thành tổ chức thu hồi nhà, huyện phải cử người tham gia; đồng thời, phải lường trước những tình huống xấu xảy ra. 

 

Với gia đình bà Thái Thị Vạn, cần phải thấy rằng những hành vi câu điện lưới vào mái tôn, dọa nổ bình gas là làm mất an ninh trật tự. Về chuyện hoán đổi nhà ki-ốt với TTTMTH, chỉ liên quan đến tài sản trên đất, vì vậy, đòi hỏi đền bù về đất của bà là không có cơ sở như UBND tỉnh đã trả lời tại Quyết định 1097. 

 

Sự việc chưa xảy ra hậu quả nghiêm trọng, tuy nhiên các bên liên quan cần rút kinh nghiệm một cách nghiêm túc. Theo đó, huyện Yên Thành cần tổ chức đoàn liên ngành với sự tham gia của các cơ quan hành pháp để kiểm tra, rà soát giải quyết dứt điểm vụ việc. Đây là một việc làm hết sức cần thiết để đảm bảo pháp luật phải được các tổ chức, cá nhân tuân thủ nghiêm minh.