Có thể nói, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là thắng lợi của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, là thắng lợi của “Bộ tham mưu” biết tạo thế, biết tạo lực, biết chớp thời cơ… song quan trọng nhất vẫn là bài học về sự lãnh đạo tài tình của Đảng, đứng đầu là Bác Hồ kính yêu.
Đó là vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh của một nước phong kiến nửa thuộc địa, Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra đường lối đúng đắn, sáng tạo, giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, tập hợp các lực lượng yêu nước trong một mặt trận dân tộc thống nhất để tiến hành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền về tay nhân dân.
Thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám là thành quả rực rỡ của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc được phát huy cao độ dưới sự lãnh đạo của Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đó cũng là thắng lợi vĩ đại do Đảng ta dự báo chính xác thời cơ cách mạng; tích cực chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang; sử dụng bạo lực cách mạng của quần chúng, dựa vào lực lượng toàn dân, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, đi từ khởi nghĩa từng phần tiến tới Tổng khởi nghĩa. Khi thời cơ cách mạng đã chín muồi, Đảng ta kịp thời phát động toàn dân nhất tề vùng lên lật đổ chế độ thực dân phong kiến.
Đó là kết quả của đường lối đúng, song quan trọng hơn là uy tín của Đảng được vun đắp nên bởi đạo đức cách mạng, phẩm chất trong sáng, gương mẫu, đi đầu của mỗi đảng viên. Chỉ 5.000 đảng viên là 5.000 chiến sĩ tiên phong, luôn luôn đi đầu trong phong trào giải phóng dân tộc, sẵn sàng nhận gian khổ, khó khăn, kể cả phải hy sinh tính mạng của mình vì cách mạng, vì nhân dân. Họ được đồng bào tuyệt đối tin tưởng.
Thành quả vĩ đại và những bài học lịch sử vô giá của Cách mạng Tháng Tám trở thành hành trang, thành động lực thôi thúc toàn dân và toàn quân ta, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiến hành các cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ trong suốt 30 năm, đánh thắng các thế lực thực dân, đế quốc xâm lược; lập nên những chiến công hiển hách mà đỉnh cao là Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ năm 1954 “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” và Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước đi lên chủ nghĩa xã hội. Tinh thần và ý chí quật cường của Cách mạng Tháng Tám tiếp tục soi đường, cổ vũ nhân dân ta đạp bằng mọi khó khăn, thử thách để giành thắng lợi rất to lớn, có ý nghĩa lịch sử trong sự nghiệp đổi mới. Đất nước ta ngày càng đàng hoàng hơn, to đẹp hơn. Đồng bào ta có cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc. Uy tín và vị thế nước ta ngày càng được nâng cao trên trường quốc tế.
Đảng ta là đảng cầm quyền, Đảng lãnh đạo không chỉ bằng đường lối đúng, mà còn bằng uy tín của Đảng. Bài học quý báu đó đúng trong Cách mạng Tháng Tám, đúng trong 75 năm qua và sẽ mãi mãi đúng.
Bài học kinh nghiệm quý báu từ Cách mạng Tháng Tám, là bài học về xây dựng Đảng cầm quyền được Đảng ta tiếp tục tổng kết, khái quát thành lý luận của Đảng, tạo thành sức mạnh vật chất lãnh đạo dân tộc ta đi hết thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Tuy nhiên, chúng ta càng tự hào về Đảng ta bao nhiêu, thì càng không khỏi băn khoăn, lo lắng về một bộ phận cán bộ, đảng viên ngày càng thoái hóa, biến chất, xa rời mục tiêu, lý tưởng của Đảng, có những suy nghĩ và hành động đi ngược lại bản chất cách mạng trong sáng của người đảng viên. Tình trạng tham nhũng, lãng phí, quan liêu, những tiêu cực và tệ nạn xã hội chưa được ngăn chặn, đẩy lùi mà còn tiếp tục diễn biến phức tạp… làm giảm lòng tin của nhân dân đối với Đảng và Nhà nước, đe dọa sự ổn định, phát triển của đất nước.
Do vậy, yêu cầu đặt ra hiện nay là cần phải có biện pháp quyết liệt, mạnh mẽ hơn nữa trong phòng, chống và ngăn chặn một cách thực sự hiệu quả những biểu hiện suy thoái về đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên; tiếp tục chỉnh đốn Đảng, xây dựng Đảng toàn diện cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, nhằm làm cho Đảng ta thật sự trong sạch, vững mạnh.
Chúng ta mãi mãi ghi lòng tạc dạ và phấn đấu thực hiện tốt nhất lời Bác Hồ dặn trong Di chúc hơn 50 năm trước: “Đảng ta là một đảng cầm quyền. Mỗi cán bộ và đảng viên phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Ngày nay, trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, càng đòi hỏi phải áp dụng một cách có hiệu quả các bài học kinh nghiệm quý báu của Cách mạng Tháng Tám và thực tiễn để hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ kinh tế - xã hội đề ra. Sự nghiệp đổi mới đất nước chỉ có thể hoàn thành khi Đảng thực sự trong sạch vững mạnh, trí tuệ và bản lĩnh, có phương thức lãnh đạo khoa học và thiết thực.
Khi phát huy được sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, khi ý Đảng và lòng dân thống nhất, hòa quyện vào nhau, trong đó nhiệm vụ quan trọng là đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị, nhằm làm chuyển biến công tác giáo dục, xây dựng phẩm chất cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên. Mỗi đảng viên phấn đấu là một tấm gương trong tổ chức, cộng đồng dân cư nơi mình sinh hoạt, học tập. Người đảng viên phải thực sự là người mẫu mực, nói đi đôi với làm, đặt quyền lợi của tập thể lên trên quyền lợi cá nhân.
Kỷ niệm 75 năm Ngày Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9), trong bối cảnh bên cạnh những điều kiện thuận lợi là cơ bản, đất nước đang đứng trước những khó khăn, thách thức lớn. Tình hình đó đòi hỏi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta phát huy tinh thần và ý chí của Cách mạng Tháng Tám, đồng tâm hiệp lực, vững vàng vượt qua mọi khó khăn, chủ động nắm bắt, tận dụng thời cơ đưa đất nước tiếp tục phát triển nhanh hơn, bền vững hơn vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.