Sáng 25/9, tại Phiên họp toàn thể lần thứ 6, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội đã nghe dự thảo báo cáo kết quả giám sát tối cao việc thực hiện chính sách, pháp luật và bảo hiểm y tế giai đoạn 2009-2012 và thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật bảo hiểm y tế.
Khám chữa bệnh bằng bảo hiểm y tế. (Ảnh: Dương Ngọc/TTXVN).
Báo cáo kết quả thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế giai đoạn 2009-2012 cho biết việc mở rộng các nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế cơ bản đã được thực hiện theo đúng lộ trình của Luật Bảo hiểm y tế.
Năm 2010, tổng số người tham gia bảo hiểm y tế là 52,407 triệu, đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 60% dân số. Năm 2011 tổng số người tham gia bảo hiểm y tế là 57,082 triệu, đạt tỷ lệ bao phủ khoảng 64,9% dân số. Năm 2012, ước số người tham gia bảo hiểm y tế là 59,310 triệu, chiếm khoảng 66,8% dân số. Số người tham gia bảo hiểm y tế tăng khoảng 10 triệu người so với thời điểm trước khi có Luật bảo hiểm y tế.
Nhờ tăng người tham gia bảo hiểm y tế đồng thời với việc tăng mức lương tối thiểu trong 3 năm qua, tổng số thu của Quỹ bảo hiểm y tế tăng đáng kể. Nguyên nhân chính do Luật bảo hiểm y tế đã mở rộng quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế, mở rộng nhóm đối tượng tham gia bảo hiểm y tế bắt buộc cũng như bảo hiểm y tế tự nguyện. Đặc biệt, Chính phủ quyết định thực hiện việc hỗ trợ khám, chữa bệnh cho người nghèo thông qua mua thẻ bảo hiểm y tế bắt buộc bằng ngân sách nhà nước...
Báo cáo đã nêu lên những khó khăn, vướng mắc trong thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế, trong đó có việc mở rộng đối tượng tham gia bảo hiểm y tế còn hạn chế, đến nay vẫn còn hoảng 33% dân số chưa tham gia bảo hiểm y tế. Việc tổ chức cấp, đổi thẻ và quản lý thẻ bảo hiểm y tế còn chồng chéo; công tác khám chữa bệnh bảo hiểm y tế chưa đáp ứng nhu cầu; thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế còn nhiều vướng mắc; khó khăn trong thực hiện quy định cùng chi trả.
Cùng với kiến nghị sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật bảo hiểm y tế và tiếp tục ban hành các Thông tư hướng dẫn thực hiện Luật, Bộ Y tế đề nghị cần nghiên cứu mô hình hệ thống tổ chức bảo hiểm y tế theo hướng quy định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước của bộ, ngành, Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh để tăng cường hiệu quả, trách nhiệm trong điều hành; củng cố hệ thống bảo hiểm xã hội theo hướng chuyên sâu, chuyên nghiệp, có đầy đủ quyền hạn và trách nhiệm để thực hiện chính sách...
Nghiên cứu áp dụng đồng thời các hình thức thanh toán chi phí khám chữa bệnh, thay đổi hành vi của các cơ sở khám chữa bệnh, hạn chế tình trạng lạm dụng dịch vụ, kiểm soát được chi phí khám chữa bệnh, bảo đảm an toàn và hiệu quả quỹ bảo hiểm y tế...
Thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật bảo hiểm y tế, các đại biểu đã trao đổi các vấn đề xung quanh nội dung liên quan đến đối tượng, mức đóng, trách nhiệm và phương thức đóng bảo hiểm y tế; thẻ bảo hiểm y tế; thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế...
Phạm vi điều chỉnh, bố cục của dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật bảo hiểm y tế vẫn giữ nguyên như Luật hiện hành. Dự án sửa đổi, bổ sung 20/52 điều từ Chương I đến Chương IX, trong đó tập trung sửa đổi, bổ sung các nội dung liên quan đến nhóm đối tượng; hình thức tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình; thẻ bảo hiểm y tế; mức hưởng bảo hiểm y tế; tạm ứng, thanh toán chi phí khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế; quản lý và sử dụng quỹ bảo hiểm y tế, trách nhiệm của các bên liên quan đến bảo hiểm y tế.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan (Thành phố Hồ Chí Minh) tán thành với việc sửa đổi quy định các đối tượng “có trách nhiệm tham gia bảo hiểm y tế” thành “bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc.” Quy định này nhằm khẳng định mọi đối tượng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm y tế, đây là trách nhiệm xã hội để thực hiện lộ trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân.
Để đảm bảo tính khả thi của Luật, đại biểu Phong Lan đề nghị ban soạn thảo cần có lộ trình và chế tài cụ thể đảm bảo để thực hiện quy định này. Đánh giá quy định “bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc” là một quy định mang tính nhân văn, thể hiện sự quan tâm, bảo vệ cộng đồng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội Nguyễn Văn Tiên cho rằng, ban soạn thảo cần nghiên cứu thêm để có cách lý giải thuyết phục cho quy định mới này.
Đại biểu Nguyễn Thanh Thụy (Bình Định) cho rằng muốn để đông đảo người dân tham gia bảo hiểm y tế thì việc nghiên cứu một mức hưởng bảo hiểm y tế phù hợp với người dân là một nội dung quan trọng. Theo đại biểu, để đảm bảo tính khả thi của quy định mới rất cần quan tâm, nghiên cứu vấn đề này.
Đại biểu Phạm Khánh Phong Lan cũng tán thành bổ sung khoản 7 Điều 2 về hộ gia đình tham gia bảo hiểm y tế, nhưng đề nghị bỏ quy định “sống trên cùng một địa bàn xã, phường, thị trấn.” Theo đại biểu, quy định này làm mất đi quyền lợi của người dân bởi từ thực tế địa phương có nhiều trường hợp có cùng tên trong sổ hộ khẩu, nhưng họ không cùng sống trên cùng một địa bàn. Trường hợp này nếu không được công nhận là hộ gia đình để tham gia bảo hiểm y tế thì vô hình chung người dân bị thiệt thòi.
Một số ý kiến tán thành với việc bổ sung quy định nâng mức hưởng của thân nhân người có công, người thuộc hộ cận nghèo từ 80% lên 95% và nâng mức hưởng của người thuộc hộ nghèo; người dân tộc thiểu số đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế-xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn, đối tượng bảo trợ xã hội từ 95% lên 100% để tăng khả năng tiếp cận dịch vụ y tế.
Nhiều ý kiến đại biểu đề nghị cần quan tâm hơn nữa tới chất lượng dịch vụ y tế và quyền lợi của người dân khi tham gia bảo hiểm y tế, coi đây là vấn đề mấu chốt trong việc thu hút người dân tham gia bảo hiểm y tế./.