Trong số 13 thương, bệnh binh công giáo tại Giáo họ Đồng Trấm, thuộc Giáo xứ Đồng Lam, xã Hùng Sơn (Anh Sơn), có thương binh Đậu Văn Lợi, hạng 1/4 là ông ngoại và thương binh hạng 2/4 Nguyễn Công Cương là cháu ngoại.
Hai thế hệ xuất thân trong một gia đình công giáo, tựu trung lại ở họ là lòng yêu nước, yêu quê hương, dũng cảm, gan dạ, sẵn sàng hy sinh vì độc lập, tự do của dân tộc. Hiện tại 2 ông cháu và 11 thương, bệnh binh trong giáo họ là những giáo dân tiêu biểu của phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới”, “Sống tốt đời, đẹp đạo” trên quê hương Hùng Sơn.
Ngày 15/5/1965, theo tiếng gọi của Tổ quốc, thanh niên công giáo Đậu Văn Lợi xung phong gia nhập lực lượng thanh niên xung phong thuộc Đại đội XK 328, Đội N63, Trung đội XK 300 khi vừa tròn 18 tuổi.
Sau hơn 1 năm cùng đồng đội dũng cảm, gan dạ, bám đường lấp hố bom, vận chuyển lương thực, đạn dược tiếp ứng cho chiến trường miền Nam, ngày 10/8/1966, Đậu Văn Lợi trong lúc cùng đồng đội sửa chữa cầu phao tại Phương Tích, xã Nghi Hoa (Nghi Lộc) đã bị thương sau loạt bom của đế quốc Mỹ bắn phá.
Ông được đưa về điều trị tại Trạm xá N63 với mảnh bom dắt vào đùi và cánh tay phải. Điều trị hơn 4 tháng, Đậu Văn Lợi tiếp tục cùng đồng đội tham gia tiếp viện chiến trường đến tháng 6/1969. Do vết thương tái phát, bị sức ép do trận bom năm trước, ông đã được về địa phương, hoàn thành nghĩa vụ của một TNXP với tỷ lệ thương tật 21%.
Trở về với gia đình, các vết thương luôn hành hạ, nhất là khi thời tiết thay đổi. Nhưng sau những cơn đau, người cựu TNXP Đậu Văn Lợi lại quyết chí vươn lên. Ông tìm đủ mọi nghề để có tiền nuôi con ăn học. Hiện nay con gái út của ông đang là kỹ sư nông nghiệp, công tác tại Trạm Khuyến nông huyện Anh Sơn.
Tiếp bước truyền thống gia đình, hơn 50 năm sau, noi gương ông ngoại, ngày 17/2/2017, thanh niên công giáo Nguyễn Công Cương hăng hái lên đường nhập ngũ, thuộc biên chế Đại đội 5, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 1, Sư đoàn 324. Sau khóa huấn luyện tân binh trong đợt kiểm tra 3 nổ của trung đoàn, ngày 16/5/2017 trong lúc thực hành kiểm tra, thi hành công vụ Nguyễn Công Cương đã bị bộc phá phát nổ.
Sau khi điều trị tại Bệnh viện Quân y 108 với tỷ lệ thương tật 33%, anh được Bộ Quốc phòng, Bộ LĐ-TB&XH công nhận là thương binh hạng 2/4. Cũng như ông ngoại, sau khi được xuất ngũ trở về địa phương, với bản tính chịu thương, chịu khó, Nguyễn Công Cương không quản ngại khó khăn, luôn có ý chí vươn lên làm việc, siêng năng, giúp đỡ gia đình và có ý thức tham gia các hoạt động xã hội.
Chiến tranh đã qua, những người lính, những thế hệ thanh niên công giáo tại Giáo họ Đồng Trấm, xã Hùng Sơn một thời cống hiến tuổi thanh xuân và một phần xương máu của mình để giành lại độc lập, tự do, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nay trở về đời thường dù mang trong mình vết thương của chiến tranh, nhưng với ý chí, nghị lực, vượt khó vươn lên, họ đã đóng góp công sức để làm giàu cho gia đình, quê hương, đất nước, các bác, các anh thật xứng đáng được trân trọng, tri ân.