(Baonghean) - Theo một số người dân địa phương, cách đây nhiều năm, khi lên xây dựng vùng kinh tế ở xã Tân Thành, Yên Thành đã thấy có một ngôi mộ lớn tại đây.
Ngôi mộ này được cho là của cụ tổ một dòng họ người miền Bắc vào đây làm kinh tế. Đến năm 1969, khi có dự án ngăn dòng suối làm hồ trữ nước phục vụ sản xuất, bờ hồ được đắp ngay cạnh ngôi mộ nên người ta gọi luôn hồ này bởi bằng cái tên: hồ Mả Tổ.
Hồ Mả Tổ bắt nguồn từ vùng rừng núi Khe Sâu (xã Quỳnh Tam, Quỳnh Lưu). Hồ có diện tích 130 hecta, trữ lượng trên 4 triệu m3 nước phục vụ nhu cầu sản xuất cho hơn 50 ha đất nông nghiệp. Ngoài phục vụ nguồn nước cho sản xuất và sinh hoạt, hồ Mả Tổ còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích khám phá thiên nhiên.
Ông Trần Khắc Nhân là một trong những hộ dân khai thác gắn với bảo vệ cá ở lòng hồ Mả Tổ. Mỗi năm đội khai thác thả 2 tấn cá giống. Các loài cá ở hồ đa dạng về chủng loại. Phương tiện đi lại chủ yếu của là thuyền. Hằng ngày vào lúc mặt trời khuất núi, những ngư dân trên chiếc thuyền nhỏ đạp nước giăng lưới bắt cá. Hơn 10 năm gắn với hồ Mả Tổ, việc bảo vệ, khai thác cá ở hồ trở thành cuộc việc thường ngày của ông Nhân, ông làm không chỉ vì cơm áo gạo tiền mà từ lâu nó đã trở thành một phần của cuộc sống. “Về mùa hè bạn bè, người quen ở Vinh, Hà Nội có thời gian đều ghé về đây, đề nghị tôi chèo thuyền dạo chơi lòng hồ, ngắm cảnh sắc thiên nhiên hoang dã. Họ nói đời tôi thật sung sướng khi được sống ở một nơi như thế này” - ông Nhân chia sẻ.
Chỉ tay về phía Hòn Ngang nằm giữa lòng hồ mênh mông, ông Nhân cho biết đây là đảo lớn nhất ở lòng hồ Mả Tổ. Cả lòng hồ rộng lớn có chừng 5 ốc đảo trong đó Hòn Ngang được phủ kín keo xanh tốt, nhìn từ xa như một khu rừng rậm đầy màu sắc huyền bí. Cứ mỗi chiều buông từng đàn cò trắng bay về trú ngụ đông đúc, các loài chim khác cũng chen chúc nối nhau về tạo nên khung cảnh thơ mộng lãng mạn vô cùng.
Hồ Mả Tổ không chỉ níu chân du khách bằng không khí trong lành, cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng, du khách đến đây còn được thỏa thú câu cá, hay khám phá lòng hồ rộng lớn hoặc thỏa sức leo núi. Ông Nhân cho biết, cá ở hồ Mả Tổ nhiều vô kể, đã vài lần nhóm thợ lưới bắt được cá có trọng lượng hơn 30kg, còn cá trên 10 kg thì bắt thường xuyên. Khách về đây thường mang theo cần câu cá, sau khi đã thỏa thú khám phá lòng hồ uốn lượn ôm ấp những sườn núi, mỗi người chọn cho mình một chỗ ngồi lý tưởng để buông câu. Chiều buông bên bếp lửa bập bùng, mùi cá nướng thơm phức quện vào hương rừng, bên bàn tiệc dân dã, những vị khách xa “mở tiệc” ăn uống, hát hò, nhảy múa. Du khách cũng có thể trèo lên những đồi dẻ bạt ngàn cạnh hồ nghe thì thào gió hát, nhặt hạt dẻ đang vào mùa thu hoạch hẳn sẽ là những trải nghiệm khó quên.
Ông Trần Duy Liêm, Chủ tịch UBND xã Tân Thành cho biết địa phương rất mong muốn khai thác được giá trị du lịch sinh thái của vùng này nhưng bấy lâu“lực bất tòng tâm”. Ông Liêm cũng "bật mí": “một nhà đầu tư đang xây dựng hệ thống nhà hàng, khách sạn phục vụ nhu cầu du lịch sinh thái. Tương lai không xa, tiềm năng của vùng hồ này rồi sẽ được khai thác và mang lại những giá trị kinh tế không nhỏ”.
Chiều buông. Từng đàn cò trắng chao nghiêng trên mặt hồ như tiếc nuối cảnh sắc cuối mùa. Dưới hồ một chiếc thuyền nhỏ của ngư dân cũng bắt đầu vạch nước buông lưới. Những chú chim non nháo nhác tìm mẹ làm lay động một góc rừng.
Lan Thái