Phiên sơ thẩm xét xử vụ án về ông Đinh La Thăng sáng nay bước vào ngày làm việc thứ sáu. Đầu giờ sáng, ông Trịnh Xuân Thanh ngồi trên hàng ghế đầu gương mặt tươi tỉnh, luôn dõi ánh mắt về phía con trai, vẫy tay chào rồi ra hiệu.
Tiếp tục với phần tranh luận, luật sư Lê Đình Ứng bào chữa cho ông Nguyễn Xuân Sơn (cựu phó tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - PVN). Ông Sơn bị truy tố trong quá trình thực hiện dự án Nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 biết hợp đồng 33 ký trái pháp luật nhưng vẫn ký cấp tạm ứng 6,6 triệu USD và hơn 1.300 tỷ cho Tổng công ty Cổ phần xây lắp dầu khí PVC. Khi có tiền, chủ tịch HĐQT PVC Trịnh Xuân Thanh cùng thuộc cấp đã sử dụng sai mục đích, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 119 tỷ đồng.
Mức án đề nghị với ông Đinh La Thăng và 21 đồng phạm
Luật sư cho rằng dự án Nhiệt điện Thái Bình 2 lập trước khi ông Sơn giữ chức vụ Phó tổng giám đốc PVN vì thế không biết hợp đồng 33 ký trái luật, lại càng không tham gia đàm phán, chỉ định thầu. Hơn nữa dự án này đã được giao cho một phó tổng giám đốc khác là ông Nguyễn Quốc Khánh phụ trách. PVN còn thành lập riêng một ban chỉ đạo về điện và than, chuyên theo dõi dự án với hai phó tổng phụ trách. Vì vậy hợp đồng 33 có sai sót thì cũng không ai phải báo cáo với ông Sơn và ông này cũng không cần biết việc đó.
Theo luật sư, việc ông Sơn cho cho tạm ứng vốn và nhắc nhở ban quản lý cấp tạm ứng cho PVC, được làm theo kế hoạch của Hội đồng thành viên PVN. Việc duyệt chuyển tiền của ông Sơn trong hoạt động này chỉ là "từ túi này sang túi kia", chứ không ra ngoài PVN. Hơn nữa, việc này có chỉ đạo của Tổng giám đốc PVN và phó tổng giám đốc khác.
Vì những chỉ đạo này, ông Sơn mới ký công văn cấp tạm ứng. Ông còn ký văn bản về việc chỉ đạo ban quản lý dự án phải sử dụng tiền đúng mục đích, yêu cầu "báo cáo về tập đoàn nếu có vướng mắc" nhưng sau đó không nhận được báo cáo nào.
Đặc biệt, PVC xin cấp 120 triệu USD, tương ứng với 10% giá trị hợp đồng, nhưng ông Sơn chỉ đồng ý cấp 6% với hơn 6,6 triệu USD và 1.300 tỷ đồng.
Về khoản tiền 1.115 tỷ đồng PVC sử dụng sai mục đích, luật sư cho rằng đó là trách nhiệm của PVC chứ không phải thuộc về công ty mẹ PVN. Như vậy, theo luật sư việc truy tố ông Sơn có hành vi cố ý làm trái là "thiếu thuyết phục", đề nghị HĐXX xem xét áp dụng hết các tình tiết giảm nhẹ cho ông Sơn.
Theo luật sư Lê Đình Ứng, trong quá trình điều tra ông Sơn thành khẩn khai báo, tạo điều kiện cho cơ quan điều tra nhanh chóng kết thúc vụ án, ăn năn hối cải. "Với tính cách, con người của anh Thăng ‘làm ngay, làm luôn’, ở thời điểm cách đây bảy năm, đề nghị HĐXX xem xét toàn diện vụ án", luật sư bảo vệ ông Sơn khép lại phần bào chữa.
Sức ép phải chi hàng triệu USD tạm ứng cho PVC
Mở đầu phần bào chữa cho bị cáo Lê Đình Mậu (cựu phó trưởng ban kế toán - kiểm toán PVN) và Ninh Văn Quỳnh (cựu kế toán trưởng PVN), luật sư Đỗ Ngọc Quang nói rằng "thực sự đau lòng vì những người có công lao đóng góp cả đời cho ngành dầu khí Việt Nam, khi đã già hoặc sắp về hưu thì phải đứng trước vành móng ngựa". "Có phải do họ quá nóng vội, quyết liệt? Nếu có lợi ích nhóm thì đề nghị VKS chỉ ra nhóm lợi ích có những ai", luật sư nêu câu hỏi và tự giải đáp rằng động cơ phạm tội của các bị cáo hoàn toàn không vì lợi ích nhóm, mà rất trong sáng.
Ông Quang cho rằng nhiều lời khai của các bị cáo tại phiên tòa đều thể hiện ông Đinh La Thăng ở thời điểm đó rất quyết liệt, làm cho bằng được nhà máy Nhiệt điện Thái Bình 2. Dẫn lại thông tin của một bị cáo khai ngày 13/5/2011, luật sư kể rằng Thăng từng gọi ông Khánh, Sơn tới mắng: Không triển khai thì biến đi, làm sao thì làm phải lo tiền cho PVC .
Luật sư Quang tiếp tục trích dẫn lời khai của bị cáo Sơn: "Sau khi anh Đinh La Thăng nói với tôi về việc lo tiền, tôi rất lo. Đối với tôi đó là mệnh lệnh phải làm. Luật sư cho rằng, dưới áp lực đó, ông Sơn đã chỉ đạo ông Quỳnh. Ông Quỳnh biết rõ hợp đồng 33 không đúng về pháp lý nhưng bị cấp trên dọa "không làm thì đứng sang một bên" nên vẫn phải tuân thủ.
Luật sư cho rằng số tiền 1.115 tỷ đồng mà PVC đã chi sai mục đích sau khi nhận được tạm ứng trên hiện đã thu được tới hơn 1.200 tỷ từ nhiều nguồn. "Vậy tại sao nhà chức trách sử dụng bản giám định tài chính để xác định kết quả thiệt hại?", ông nói và cho hay bản giám định của vụ án không ghi phương pháp giám định để xác định thiệt hại theo như quy định của pháp luật.
Luật sư sau đó đề nghị tòa trả hồ sơ vụ án.
Cựu tổng giám đốc PVC khai trước khi bị khởi tố
Bào chữa cho cựu tổng giám đốc PVC Vũ Đức Thuận, luật sư Hoàng Anh Tuấn đề nghị bổ sung ba tình tiết giảm nhẹ cho thân chủ là đã khắc phục, khai trước khi vụ án bị khởi tố.
Theo luật sư, ông Thuận bị cáo buộc chỉ đạo việc lập hồ sơ khống giúp cho việc tham ô 13 tỷ đồng tại dự án Nhiệt điện Vũng Áng - Quảng Trạch, nhưng trong hồ sơ không có chứng cứ nào thể hiện điều đó.
"Bản chất là cựu phó tổng giám đốc PVC, bị cáo Nguyễn Anh Minh, nhờ bị cáo Thuận lấy phiếu ý kiến phê duyệt các hạng mục", ông Tuấn nói và đánh giá vai trò đồng phạm của bị cáo Thuận trong vụ án này là ‘mờ nhạt’.
Về bồi thường thiệt hại, luật sư cho rằng ông làm việc nhân danh pháp nhân, vì lợi ích pháp nhân chứ không vì động cơ vụ lợi cá nhân. Do đó, pháp nhân phải chịu trách nhiệm bồi thường về hậu quả mà cá nhân đại diện gây ra. Theo luật sư, ở vụ án này, pháp nhân PVC phải là bị đơn chứ không phải nguyên đơn dân sự.