Nguyện học tập, noi theo tấm gương đạo đức cách mạng sáng ngời của đồng chí Lê Hồng Phong(*)

(Trích phát biểu khai mạc của đồng chí Đinh Thế Huynh - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương tại Hội thảo)

(Baonghean) Hôm nay, Học viện Chính trị - Hành chính quốc gia Hồ Chí Minh, Tỉnh ủy Nghệ An và Ban Tuyên giáo Trung ương phối hợp tổ chức Hội thảo khoa học “Đồng chí Lê Hồng Phong với cách mạng Việt Nam và quê hương Nghệ An” nhân dịp kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Lê Hồng Phong, nhà lãnh đạo xuất sắc của Đảng, người con ưu tú của dân tộc Việt Nam và quê hương Nghệ An, người chiến sỹ kiên cường của phong trào Cộng sản và công nhân quốc tế.

Đây là dịp để chúng ta tìm hiểu sâu hơn về cuộc đời hoạt động cách mạng vẻ vang và sự hy sinh, cống hiến to lớn của đồng chí Lê Hồng Phong đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân. Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, tôi xin nhiệt liệt chào mừng các đồng chí lão thành cách mạng, đại diện lãnh đạo các cơ quan Trung ương, các nhà khoa học, các vị đại biểu và đại diện gia đình đồng chí Lê Hồng Phong về dự Hội thảo khoa học đầy ý nghĩa này.
...
Đồng chí Lê Hồng Phong sinh ra và lớn lên trên quê hương Nghệ An giàu truyền thống yêu nước và cách mạng, nơi sinh thành, nuôi dưỡng nhiều danh nhân, nhiều bậc hiền tài của đất nước như: Mai Hắc Đế, Hồ Tông Thốc, Nguyễn Xuân Ôn... thời trước và sau này là Phan Bội Châu, Nguyễn Ái Quốc... Nghệ An cũng là vùng đất văn hóa, nơi sản sinh ra các tác phẩm văn chương, nghệ thuật bất hủ của thơ ca, nhạc, những điệu hò, câu ví mang đậm chất nhân văn, trữ tình.

Được nuôi dưỡng và giáo dục bởi truyền thống của quê hương, tận mắt chứng kiến nỗi thống khổ của nhân dân dưới ách thống trị của thực dân, phong kiến, các phong trào đấu tranh yêu nước bị đàn áp tàn bạo, đẫm máu, đồng chí Lê Hồng Phong sớm hình thành tư tưởng yêu nước và cách mạng.

Sau khi học hết bậc Sơ học yếu lược, Lê Hồng Phong rời quê ra Vinh làm công nhân tại Nhà máy Diêm Bến Thuỷ. Tại đây, đồng chí Lê Hồng Phong đã trải qua thân phận người làm thuê, bị giới chủ khinh rẻ, bóc lột. Lê Hồng Phong vận động công nhân đứng lên đấu tranh và đã bị đuổi việc, Lê Hồng Phong không trở về quê mà quyết chí ra đi tìm đường cứu nước. Năm 1923, Lê Hồng Phong và Phạm Hồng Thái bí mật sang Xiêm (Thái Lan), rồi sang Quảng Châu (Trung Quốc). Tháng 4/1924, Lê Hồng Phong gia nhập Tâm Tâm xã, một tổ chức cách mạng do đồng chí Hồ Tùng Mậu, Lê Hồng Sơn và một số nhà cách mạng khác thành lập.

Cuối năm 1924, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đến Quảng Châu xây dựng tổ chức, mở những lớp huấn luyện cán bộ đầu tiên cho cách mạng Việt Nam. Đồng chí Lê Hồng Phong được dự lớp huấn luyện chính trị do lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc phụ trách. Trên cơ sở nhóm Tâm Tâm xã, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã lập ra một nhóm hội viên nòng cốt gồm 9 người, trong đó có đồng chí Lê Hồng Phong, gọi là Cộng sản đoàn. Tháng 6/1925, trên nền tảng Cộng sản đoàn, Người thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên, góp phần chuẩn bị cho việc thành lập Đảng.

Trong những năm từ 1924-1931, đồng chí Lê Hồng Phong lần lượt theo học tại Trường Quân sự Hoàng Phố, Trường Hàng không Quảng Châu (Trung Quốc), Trường Lí luận quân sự Không quân Lêningrát (nay là Thành phố Xanhpêtécbua), Trường Đào tạo phi công quân sự Bôrítxgơlépxcơ và Trường Đại học Phương Đông của Quốc tế Cộng sản tại Mátxcơva. Đồng chí được kết nạp vào Đảng Cộng sản Trung Quốc và Đảng Cộng sản Liên Xô.

Sau khi cao trào cách mạng 1930 - 1931 mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh bị thực dân Pháp và tay sai dìm trong biển máu, Ban Chấp hành Trung ương, các Xứ ủy và hầu hết cơ sở của Đảng trong toàn quốc bị địch phá vỡ. Nhiều đồng chí ủy viên Trung ương và Xứ ủy bị địch bắt hoặc bị sát hại. Hàng trăm cán bộ, hàng ngàn đảng viên bị bắt bớ, tù đày. Trong bối cảnh đó, tháng 5/1931, đồng chí Lê Hồng Phong đã nhận nhiệm vụ của Quốc tế Cộng sản, trở về nước để xây dựng lại phong trào cách mạng, bỏ dở chương trình học tập nghiên cứu sinh. Do mạng lưới mật thám của địch phong toả dày đặc, đồng chí không bắt được liên lạc với cơ sở trong nước, phải đi vòng qua Xiêm, đến đầu năm 1932 mới về đến Quảng Tây (Trung Quốc). Đồng chí đã tìm mọi cách chắp nối liên lạc với các đồng chí Hoàng Đình Giong, Hoàng Văn Thụ, Hoàng Văn Nọn... để bàn giải pháp xây dựng lại hệ thống tổ chức của Đảng. Mở các lớp huấn luyện, đào tạo cán bộ, gây dựng cơ sở cách mạng trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở các tỉnh biên giới như Lạng Sơn, Cao Bằng; cử các đồng chí Hoàng Văn Thụ, Hoàng Đình Giong về nước tiếp tục phát triển cơ sở cách mạng, xây dựng lực lượng quần chúng ở Hải Phòng, Quảng Ninh... Đồng chí Lê Hồng Phong có công lao to lớn trong việc khôi phục, gây dựng lại hệ thống tổ chức, cơ sở của Đảng ta từ năm 1932 đến năm 1935 - thời kỳ vô cùng khó khăn của cách mạng Việt Nam.

Tháng 6/1932, nhằm kịp thời ổn định tư tưởng cán bộ, đảng viên và quần chúng, đồng chí Lê Hồng Phong bàn bạc với các đồng chí lãnh đạo của Đảng, công bố bản Chương trình hành động của Đảng do đồng chí tham gia khởi thảo và được Quốc tế Cộng sản thông qua. Chương trình hành động của Đảng khẳng định đường lối đấu tranh cách mạng do Đảng đề ra là đúng đắn; những tổn thất, khó khăn mà Đảng gặp phải chỉ là tạm thời, không thể vì thế mà hoảng hốt, bi quan; vạch ra phương hướng đấu tranh cách mạng, nêu rõ những yêu cầu chung của Đảng và của các tầng lớp quần chúng trong cuộc đấu tranh. Chương trình hành động của Đảng đã mang lại cho cán bộ, đảng viên và quần chúng niềm tin tưởng vào tiền đồ cách mạng, đẩy lùi tư tưởng hoang mang, giao động, góp phần vào việc khôi phục nhanh chóng hệ thống tổ chức của Đảng; góp phần củng cố Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, khôi phục phong trào cách mạng, đưa cách mạng Việt Nam bước sang một giai đoạn mới. Từ đầu năm 1933 đến năm 1934, Xứ ủy Nam Kỳ, Xứ ủy lâm thời Bắc Kỳ, Xứ ủy Trung Kỳ và một số tỉnh ủy, thành ủy cũng đã được xây dựng lại.

Đến tháng 3/1934, đồng chí Lê Hồng Phong đến Ma Cao (Trung Quốc) chỉ đạo thành lập Ban Chỉ huy ở ngoài của Đảng Cộng sản Đông Dương. Ban Chỉ huy ở ngoài có chức năng như Ban Chấp hành Trung ương lâm thời do đồng chí Lê Hồng Phong làm Bí thư. Dưới sự chỉ đạo của đồng chí Lê Hồng Phong, Ban Chỉ huy ở ngoài đã liên hệ với các tổ chức Đảng trong nước, lập lại cơ sở ở những nơi bị vỡ, xây dựng cơ sở ở những nơi chưa có, tiến tới thống nhất lực lượng cách mạng trong cả nước. Khi các tổ chức Đảng trong nước, đặc biệt là các Xứ ủy đã được khôi phục, Ban Chỉ huy ở ngoài quyết định triệu tập Hội nghị cán bộ trong nước tới họp ở Ma Cao (Trung Quốc) (tháng 6/1934) để nhận định tình hình, đề ra chủ trương mới nhằm củng cố Đảng, khôi phục, phát triển các tổ chức quần chúng và chuẩn bị Đại hội lần thứ nhất của Đảng. Trong thời gian khẩn trương chuẩn bị Đại hội, đồng chí Lê Hồng Phong được mời tham dự Đại hội lần thứ VII Quốc tế Cộng sản.

Đầu năm 1935, đồng chí dẫn đầu đoàn đại biểu của Đảng đi Mátxcơva dự Đại hội lần thứ VII Quốc tế Cộng sản. Công việc chuẩn bị và tiến hành Đại hội Đảng lần thứ nhất được giao lại cho các đồng chí ở nhà.

Tại Đại hội lần thứ VII Quốc tế Cộng sản (từ 25/7 đến 21/8/1935), đồng chí Lê Hồng Phong đã đọc bản tham luận quan trọng về phong trào cách mạng Đông Dương. Tại Đại hội này, Đảng ta được công nhận là phân bộ chính thức của Quốc tế Cộng sản, đồng chí Lê Hồng Phong (với bí danh Hải An) được bầu làm ủy viên Ban Chấp hành Quốc tế Cộng sản. Đại hội lần thứ VII của Quốc tế Cộng sản kết thúc, đồng chí Lê Hồng Phong trở lại Thượng Hải (Trung Quốc). Khi đó, Đại hội toàn quốc lần thứ nhất của Đảng (tháng 3/1935) đã bế mạc, đồng chí Lê Hồng Phong được bầu vắng mặt làm Tổng Bí thư của Đảng. Lúc này, chủ nghĩa phát xít đang ráo riết chuẩn bị chiến tranh. Trên cương vị Ủy viên Ban Chấp hành Quốc tế Cộng sản, Tổng Bí thư của Đảng, đồng chí Lê Hồng Phong đã triệu tập và chủ trì Hội nghị Trung ương (tháng 7/1936) tại Thượng Hải. Căn cứ vào diễn biến của tình hình thế giới và tình hình trong nước, Hội nghị quyết định chuyển hướng mục tiêu và nhiệm vụ trước mắt của cách mạng; xác định mục tiêu trực tiếp là đấu tranh chống chế độ phản động thuộc địa, chống phát xít và chiến tranh đế quốc, đòi dân sinh, dân chủ và hòa bình. Kẻ thù chủ yếu trước mắt của nhân dân Đông Dương là bọn phản động thuộc địa và bè lũ tay sai. Theo đề nghị của Lê Hồng Phong, Hội nghị quyết định thành lập Mặt trận Nhân dân phản đế Đông Dương - tổ chức tập hợp và thống nhất lực lượng chống phát xít và phản động thuộc địa tại Việt Nam.

Tháng 11/1937, trước yêu cầu của phong trào cách mạng trong nước, đồng chí Lê Hồng Phong bí mật về hoạt động tại Sài Gòn, trực tiếp cùng Trung ương Đảng chỉ đạo phong trào cách mạng. Tại Hội nghị Trung ương tháng 3/1938, đồng chí được bầu vào Ban Thường vụ Trung ương cùng với Trung ương Đảng quyết định chuyển Mặt trận Nhân dân phản đế thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương, nhằm tập hợp đông đảo quần chúng, huy động mọi lực lượng tham gia vào cuộc đấu tranh đòi tự do ngôn luận, đòi dân sinh, dân chủ, chống phát xít; phát động cao trào đấu tranh dân chủ ở nước ta.

Bước sang năm 1939, chiến tranh phát xít đang đến gần, bọn phản động thuộc địa trở mặt đàn áp phong trào cách mạng. Ngày 22/6/1939, đồng chí Lê Hồng Phong bị thực dân Pháp bắt tại Sài Gòn. Bọn mật thám dùng mọi thủ đoạn tra tấn, dụ dỗ, nhưng đồng chí đã kiên cường giữ vững khí tiết của người cộng sản. Không đủ chứng cớ để buộc tội, tòa án của thực dân Pháp kết án đồng chí 6 tháng tù giam và 3 năm quản thúc. Sau khi hết hạn 6 tháng tù giam, chính quyền thực dân buộc đồng chí phải về quê nhà Nghệ An để chúng dễ bề theo dõi, quản thúc. Tháng 9/1939, chiến tranh Thế giới lần thứ hai bùng nổ. Tháng 1/1940, đồng chí Lê Hồng Phong bị mật thám Nam Kỳ ra Nghệ An bắt và đưa vào giam ở Khám Lớn - Sài Gòn. Biết đồng chí Lê Hồng Phong là cán bộ lãnh đạo cấp cao của Đảng, thực dân Pháp buộc đồng chí tội "hoạt động lật đổ" và kết án 5 năm tù giam, 10 năm quản thúc, đày ra Côn Đảo. Chúng chỉ thị cho bọn chúa đảo tìm mọi cách hãm hại đồng chí. Những trận đòn tàn ác, dã man của kẻ thù đã làm Lê Hồng Phong kiệt sức. Đồng chí ra đi vào ngày 6/9/1942. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, đồng chí gửi lời chào đến những người bạn tù, đồng thời: "Nhờ các đồng chí nói với Đảng rằng, tới giờ phút cuối cùng, Lê Hồng Phong vẫn một lòng tin tưởng vào thắng lợi vẻ vang của cách mạng". Lời vĩnh biệt, lời chào lạc quan cách mạng ấy mãi mãi khắc ghi và vang vọng trong lòng những người cộng sản và nhân dân Việt Nam ta.
...
Với bốn mươi tuổi đời, hai mươi năm hoạt động cách mạng sôi nổi, phong phú, đồng chí Lê Hồng Phong cùng người bạn đời, người đồng chí thân yêu của mình là đồng chí Nguyễn Thị Minh Khai đã hiến dâng trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng ta, dân tộc ta. Cuộc đời của đồng chí là tấm gương sáng ngời về đạo đức cách mạng, tình yêu quê hương, đất nước, sẵn sàng hy sinh vì mục tiêu lý tưởng của Đảng, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì hạnh phúc của nhân dân, luôn lạc quan tin tưởng vào thắng lợi của cách mạng. Đồng chí Lê Hồng Phong là một nhà hoạt động quốc tế nhiệt thành, có đóng góp quan trọng cho phong trào cộng sản và công nhân quốc tế.

Hội thảo khoa học nhân dịp kỷ niệm 110 năm Ngày sinh đồng chí Lê Hồng Phong được tổ chức trọng thể vào thời điểm toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang ra sức phấn đấu thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng và các Nghị quyết, Kết luận của các Hội nghị Trung ương khoá XI, nhất là Nghị quyết Trung ương 4 "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay". Thành công của cuộc Hội thảo hôm nay góp phần làm tăng thêm động lực tinh thần, cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên, đồng bào và chiến sỹ ta hăng hái thi đua lao động sáng tạo, học tập và công tác, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XI của Đảng. Hội thảo cũng là dịp để chúng ta tuyên truyền, cổ động đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và tấm gương của những chiến sỹ cộng sản tiền bối; là dịp giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống cách mạng vẻ vang cho các thế hệ hôm nay và mai sau. Tưởng nhớ, biết ơn công lao và những cống hiến to lớn của đồng chí Lê Hồng Phong đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng ta, dân tộc ta, chúng ta thêm tự hào về truyền thống vẻ vang của Đảng quang vinh, dân tộc anh hùng. Chúng ta nguyện học tập, noi theo tấm gương đạo đức cách mạng sáng ngời, ý chí kiên cường, tinh thần chiến đấu hy sinh của đồng chí Lê Hồng Phong vì mục tiêu lý tưởng của Đảng, vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì cuộc sống hạnh phúc của nhân dân, vì lý tưởng cộng sản; vững bước tiến lên trên con đường cách mạng; quyết phấn đấu xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN thân yêu của chúng ta.

(*) Đầu đề do Báo Nghệ An đặt.