(Baonghean.vn) - Người dân xã Vân Diên (Nam Đàn) mấy chục năm qua đã quen thuộc với hình ảnh người phụ nữ gánh nước thuê. Đó là chị Bùi Thị Liên (51 tuổi) ở xóm Nhật Quang.
Đến tham quan di tích giếng Chùa, thuộc cụm di tích Bắc Sơn (xóm Bắc Sơn), du khách thường thấy một người phụ nữ có dáng người thấp đậm, thường mang đôi thùng và chiếc gàu đến gánh nước, đó là chị Liên - người phụ nữ 40 năm làm nghề gánh nước thuê.
Chị Liên là con thứ trong gia đình nông dân có 6 anh chị em. Họ đã lần lượt dựng vợ gả chồng, còn chị vẫn ở trong nhà, làm “nghề” gánh nước thuê. Khi đang còn nhỏ, gánh nước để đỡ đần cho mẹ, phục vụ sinh hoạt gia đình. Do chị bị bệnh bẩm sinh, không làm được việc đồng áng, nên chỉ ở nhà, lo việc gánh nước. Người dân trong xóm thấy thế bèn thuê chị gánh nước cho nhà mình, lâu dần, chị trở thành người chuyên gánh nước thuê.
Giếng Chùa, trước chùa Bắc Sơn, từ lâu là nguồn nước mát ngọt cho người dân quanh vùng, cũng là nơi chị Liên thường xuyên đến gánh nước. Khoảng cách từ giếng Chùa đến các gia đình là 200 - 500m. Mỗi ngày đi gánh nước, chị sẽ gánh cho nhà mình trước rồi mới gánh cho người thuê. Dù ít hay nhiều người thuê, chị vẫn làm điềm đạm, từ tốn, đảm bảo đủ số gánh cho mọi nhà, rót nước vào chum, vại cho họ cẩn thận.
Ngày trước, khi nhà nào cũng sử dụng nước giếng Chùa để ăn uống, mỗi ngày, chị gánh đến vài chục gánh, cả sáng lẫn chiều. Sau này, khi hầu hết gia đình đều có giếng riêng, đặc biệt là khi hệ thống nước máy xuất hiện (cách nay chừng 5 năm), thì số nhà thuê chị Liên gánh nước đã giảm đi nhiều, nhưng “nghề” gánh nước của chị thì vẫn còn. Lý do là nhiều nhà vẫn thích nước giếng Chùa, bởi nước ở đây dùng để nấu cơm, nấu nước chè, nấu rượu… vẫn ngon vào loại nhất vùng.
Theo thời gian, tiền công gánh nước của chị cũng được tăng lên, từ 1.000 đồng/gánh, 2.000 đồng/gánh và nay là 5.000 đồng/gánh. Dù nói giá vậy, nhưng chị không đòi hỏi mà tùy ở người thuê gánh, ai trả bao nhiêu cũng được.
Số tiền kiếm được, chị Liên chắt góp để trang trải cho cuộc sống hàng ngày, cùng người bố đã già yếu. Hiện, hai bố con chị đang sống trong một ngôi nhà cũ ở giữa làng.
Ông Bùi Sỹ Nghiêm (76 tuổi), bố chị Liên cho biết: “Nó bị bệnh nên thiệt thòi hơn so với anh chị em trong nhà, mấy chục năm đi gánh nước, cứ hư đôi thùng này lại mua đôi thùng khác, đến nay có lẽ đã thay trên 10 đôi thùng”.
Trong xóm Nhật Quang hiện nay vẫn nhiều nhà thuê chị Liên gánh nước. Bà Nguyễn Thị Hóa (66 tuổi) một “khách hàng” lâu năm của chị Liên cho biết: “Nhà cũng có nước máy, nhưng nước giếng Chùa ngon hơn nên phải thuê người gánh. Ngày mô tui cũng thuê chị Liên gánh vài ba gánh nước để ăn uống và nấu rượu. May có chị Liên gánh nước mà nhà tui luôn có nước ngon, sạch để dùng”.
Ông Trần Bá Hiến (84 tuổi), người dân trong xóm kể, do chị Liên nhiệt tình, tích cực, gọi khi nào là gánh khi đó, nên bà con nhiều người muốn thuê, trước đây nhà ông cũng luôn thuê chị Liên, mỗi ngày phải 5 đến 7 gánh nước.
Cái thời cả làng, cả xã đi gánh nước sông, nước giếng về sinh hoạt đã qua, đôi thùng, chiếc gàu múc nước giếng ở nhiều làng quê đã đi vào dĩ vãng, nhưng với người dân xã Vân Diên (Nam Đàn), hình ảnh người phụ nữ gánh nước thuê để mưu sinh, hàng chục năm qua vẫn còn hiện hữu và gây xúc động cho bao người.
Huy Thư