(Baonghean) - Theo quy định của nhà nước, người bán hàng phải niêm yết giá bán lẻ trên bao bì, hoặc ghi trên bảng giá, để người mua hàng dễ quan sát. Tuy nhiên, trên thực tế người bán hàng đang “làm ngơ”, đặc biệt tại các chợ, nếu có cũng chỉ là đối phó, khiến tâm lý người mua hàng không tin.
Khắp nơi bán “quạ”, không niêm yết
Chưa tin ở người bán - đó là tâm lý của đa số người mua hàng hiện nay ở các chợ cũng như shop, ki-ốt. Chị Nguyễn Thị Hương, xã Nam Thành, huyện Yên Thành chia sẻ, với hàng quần áo, dày dép… chị thường xuyên đến các shop lớn trong huyện để chọn mua, còn hàng tiêu dùng hàng ngày, chị đến chợ hoặc các ki-ốt gần nhà bởi ở đây phần lớn được chủ hàng niêm yết giá trên từng sản phẩm, thế nhưng chị vẫn trả giá mỗi khi mua hàng.
Bởi cùng một sản phẩm, nhưng mỗi cửa hàng đề một giá khác nhau, không thể biết người bán có bán đúng giá hay không. Có ý kiến cho rằng, việc niêm yết giá bán hàng hiện nay chưa được ban quản lý chợ và các cơ quan chức năng quản lý chặt. Khi xảy ra vi phạm lại không kiên quyết xử lý khiến người kinh doanh phớt lờ dù biết mình phạm luật. Còn người mua hàng thì phụ thuộc vào “lương tâm” của người bán hàng.
Hàng hóa bày bán tại Chợ trung tâm thương mại Đô Lương hầu hết không được niêm yết giá bán lẻ. Chợ Trung tâm thương mại Đô Lương là nơi có lượng hàng hóa lớn nhất trong vùng. Tuy nhiên, khi chúng tôi dạo một vòng quanh chợ, tuyệt nhiên không có ki-ốt bán hàng nào niêm yết giá công khai, có chăng chỉ một số sản phẩm hàng tiêu dùng xuất xứ trong nước, có in giá trên bao bì.
Thế nhưng khi hỏi thì người bán hàng không bán đúng giá theo niêm yết, thường là bán rẻ hơn. Chị Thủy, bán hàng túi xách, cặp, va ly các loại, cho hay: Mặc dù giá bán đã được nhà sản xuất niêm yết trên từng sản phẩm xuất xứ trong nước, nhưng thực tế tùy khách để bán. Có những khách họ nhìn vào giá trả tiền, nhưng phần nhiều khách trả giá, cảm thấy có lãi là mình bán.
Nghị định 109/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt đối với chủ hàng không thực hiện niêm yết giá bán lẻ: phạt cảnh cáo đối với những chủ hàng vi phạm lần đầu; phạt tiền từ 300.000 - 500.000 đồng đối với chủ hàng vi phạm lần thứ hai. Theo báo cáo của Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, năm 2015, chi cục đã xử lý 658 vụ vi phạm niêm yết giá bán. Trong đó, phạt cảnh cáo 73 vụ, phạt hành chính 585 vụ, với số tiền phạt hơn 206 triệu đồng. |
Với ki-ốt bán quần áo của chị Nguyễn Thị Hoa trong đình chợ Đô Lương hầu hết hàng của chị xuất xứ từ Trung Quốc, không có in giá bán trên sản phẩm, cũng không có bảng niêm yết giá. Do vậy, khi có khách đến hỏi mặt hàng nào là chị phát giá, khách hàng trả được bao nhiêu, thấy hợp lý là bán.
Khi chúng tôi hỏi về niêm yết giá bán lẻ theo quy định của nhà nước, những người kinh doanh ở chợ Đô Lương cho biết: “Thỉnh thoảng có lực lượng quản lý thị trường đến kiểm tra, nhắc nhở. Đã có một số cửa hàng bị phạt nhưng không phải thường xuyên và số tiền phạt không nhiều”.
Ông Nguyễn Hoàng Sỹ - Giám đốc Ban Quản lý chợ Đô Lương, cho biết, trong khu vực chợ có 1.200 gian hàng, với trên 700 hộ kinh doanh. Hàng năm, lực lượng quản lý thị trường có kiểm tra, có xử phạt về hành vi vi phạm quy định niêm yết giá bán lẻ, nhưng số lần phạt không nhiều, chủ yếu nhắc nhở các tiểu thương là chính. Thực tế cho thấy, hầu hết các tiểu thương ở Chợ Trung tâm thương mại Đô Lương chưa thực hiện niêm yết bán lẻ hàng hóa theo quy định của nhà nước, hàng hóa chủ yếu trôi nổi, không rõ nguồn gốc, và giá bán còn tùy tiện.
Cần tăng cường quản lý, xử lý nghiêm
Chỉ có một số mặt hàng sản xuất trong nước được nơi sản xuất niêm yết giá bán lẻ (Ảnh chụp tại chợ ở thị trấn Con Cuông).
Trong mạng lưới bán lẻ hàng hóa, chợ vẫn là kênh phân phối quan trọng chi phối đến đời sống của người dân, từ thành phố đến nông thôn, miền núi. Do vậy, việc thực hiện tốt niêm yết giá là một trong những việc làm quan trọng, thường xuyên. Theo quy định, mọi mặt hàng buôn bán trên thị trường đều phải được niêm yết giá và bán đúng theo giá niêm yết.
Tuy nhiên, việc thực hiện quy định này hiện nay vẫn còn lỏng lẻo, đặc biệt là tại các chợ. Thực tế, việc xử phạt hành chính cũng khó khăn cho cơ quan chức năng, bởi theo Nghị định 109/2013 của Chính phủ, đối với trường hợp không niêm yết giá bán vi phạm lần đầu là phạt cảnh cáo, vi phạm lần thứ 2 phạt hành chính; quy định là vậy nhưng trong 1 năm cơ quan chức năng không được kiểm tra quá 2 lần cùng một nội dung.
Ông Nguyễn Văn Thắng - Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, cho biết: Theo quy định, mọi sản phẩm buôn bán trên thị trường đều phải niêm yết giá bán. Trên thực tế, chỉ có các siêu thị, các cửa hàng lớn đều có niêm yết giá bán lẻ trên từng sản phẩm. Còn lại, tại các chợ trong thành phố, thị xã, đến nông thôn (trừ các mặt hàng như thuốc chữa bệnh, sữa các loại cơ bản được niêm yết giá bán), hầu hết tư thương không thực hiện niêm yết giá bán lẻ, có chăng chỉ là đối phó khi có lực lượng chức năng kiểm tra. |
Hầu hết các siêu thị, cửa hàng lớn, các mặt hàng bày bán đều được niêm yết giá đầy đủ. Người tiêu dùng chỉ việc nhìn giá là có thể biết được lượng hàng có thể mua sắm tùy vào túi tiền. Còn ở các chợ, hay cửa hàng tạp hóa nhỏ, hầu hết các mặt hàng không được niêm yết giá, người tiêu dùng rất khó xác định được giá thật.
Những mặt hàng ít được niêm yết giá nhất là các mặt hàng được tiểu thương mua hàng lô, về phân ký bán lẻ như quần áo, đường, kẹo, bánh… Những loại hàng hóa này, ngoài việc không biết giá, người tiêu dùng còn có nỗi lo khác là không biết xuất xứ hàng hóa do bao bì đã được người bán gỡ ra hết.
Việc niêm yết giá bán lẻ tại chợ hoàn toàn có thể thực hiện được, nếu như ban quản lý chợ cùng vào cuộc. Ngoài nhiệm vụ là phòng cháy chữa cháy, bảo đảm an ninh trật tự, thu phí… ban quản lý chợ cần quan tâm đến công tác giám sát niêm yết giá bán.
Theo đó, lực lượng quản lý thị trường soạn thảo các quy định, hướng dẫn về cách thức niêm yết giá đối với từng loại mặt hàng, sau đó phối hợp với ban quản lý các chợ tuyên truyền đến mọi hộ kinh doanh buôn bán. Với sự hỗ trợ của ban quản lý chợ, nếu làm quyết liệt thì người bán sẽ vào khuôn phép và người mua sẽ yên tâm hơn.
Khách hàng mua hàng hóa tại chợ nông thôn đều phải trả giá, vì tư thương không thực hiện niêm yết giá bán lẻ (ảnh chụp tại chợ Con Cuông).
Xuân Hoàng