(Baonghean) Nếu cháo lươn là đặc sản nức tiếng của phố Vinh, thì miến lươn đang dần "lên ngôi" như để tôn vinh loài cá da trơn sinh sống trên ruộng đồng xứ Nghệ này. Trong danh sách 15 món ngon vừa được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam lập đề cử lập kỷ lục châu Á, thì miến lươn Nghệ An hiện diện như một món ẩm thực độc đáo vì không quá phụ thuộc vào cách chế biến, cách ăn, mà chủ yếu là từ cái thơm ngon, ngọt bùi, săn chắc, mát bổ... của thịt con lươn.
Miến lươn Nghệ An được biết đến và yêu thích có lẽ bắt đầu từ thú ẩm thực của khách ngoại tỉnh đến và lưu lại đây, thưởng thức món cháo lươn xong, đổi vị bằng món miến lươn vốn phổ biến từ lâu ở các vùng đồng bằng miền Bắc, và đã phải thốt lên lời xuýt xoa thán phục trước món ăn "thường tình" nhưng đã đem lại một ấn tượng ẩm thực thú vị bất ngờ.
Và, không biết tự bao giờ, miến lươn Nghệ An đã trở thành một "món ngon Hà Nội", được không những khách trong nước mà cả nước ngoài tìm thưởng thức. Và phải chăng chính vì chủ yếu phụ thuộc vào nguyên liệu là lươn của đồng ruộng Nghệ An nên ở Hà Nội, những quán trưng biển "Miến lươn Nghệ An" rất hiếm gặp được dù đây là món ăn được yêu thích? Ấy là vì quán muốn "đứng" được thì phải kỳ công tìm mối nhập lươn chính phẩm tươi ngon từ Nghệ An!
Khác với món cháo lươn, miến lươn không quá đậm vị cay và ngoài nguyên liệu chủ đạo là thịt lươn và miến, dứt khoát phải có thêm mộc nhĩ. Miến lươn được chế biến theo hai dạng tùy nhu cầu thực khách. Đó là miến lươn xào và miến lươn nước (sử dụng nước dùng). Riêng với món miến lươn xào, có thể là món nhâm nhi cùng với rượu quê rất "vào". Miến lươn Nghệ An còn được coi như là một sự kết hợp ẩm thực mang phong vị miền Trung và Bắc Hà, do sợi miến đồng hành trong các món ẩm thực xưa nay thực đa dạng và phong phú chỉ ở phía Bắc. Cũng thật khó "định vị" món miến lươn có ở vùng miền nào trước, nhưng hẳn nên danh nên tiếng món "miến lươn Nghệ An" thì dứt khoát phải là người sành ăn và nhanh nhạy kinh doanh từng được thưởng thức ở Nghệ An mới dụng công chế biến để đẩy nó lên thành một thương hiệu như bây giờ.
Đặc sản con lươn Nghệ An đang là một "bí ẩn" về chất lượng thực phẩm của nó. Nhưng có lẽ, lươn ngon Nghệ An khởi phát chủ yếu ở vùng đồng ruộng trung du chịu tác động hai "cực" thiên nhiên đặc thù khắc nghiệt: nắng nóng gió Lào mùa hạ và giá rét cắt da mùa đông; con lươn chống chịu, tồn tại và sinh sản rồi tận hiến cho con người một đặc sản độc đáo, góp phần vào danh sách các món ẩm thực đậm hồn người Việt, mang cả triết lý "âm dương" phương Đông trong cách chế biến món ăn vừa ngon vừa bổ. Cũng có người cho rằng, con lươn của vùng Bắc Trung bộ đều có chất lượng như nhau, nhưng do đồng ruộng Nghệ An rộng lớn nên sản lượng lươn nhiều, người ta lấy nó làm "đại diện"?!
Dù sao, người Nghệ An cũng có quyền tự hào và hy vọng vào món miến lươn trong hành trình quảng bá ẩm thực Việt Nam đến với khu vực và thế giới.
Danh sách 15 món ngon được đề cử lập kỷ lục châu Á có: Bún thang Hà Nội; bánh đa cua Hải Phòng, cơm cháy Ninh Bình, phở, bún chả, chả cá Lã Vọng, bún bò Huế, mì Quảng, miến lươn Nghệ An, phở khô Gia Lai, bánh canh Trảng Bàng, bánh khọt Vũng Tàu, gỏi cuốn và cơm tấm Sài Gòn, bánh cóng Sóc Trăng.