Chiều 14/9, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Chính phủ tổ chức Hội nghị trực tuyến triển khai các dự án thành phần trên tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông.
Về phía Nghệ An có đồng chí Lê Hồng Vinh - Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cùng đại diện các sở, ban, ngành liên quan và 6 huyện có đường cao tốc đi qua là: TX. Hoàng Mai, Quỳnh Lưu, Yên Thành, Diễn Châu, Nghi Lộc, Hưng Nguyên.
Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Namphía Đông, giai đoạn 2017 - 2020 gồm 11 dự án thành phần, trong đó có 8 dự án đầu tư công và 3 dự án đầu tư theo phương thức đối tác công - tư.
Hiện nay đã khởi công xây dựng được 10 dự án thành phần với sản lượng khoảng 8.933,38 tỷ đồng trên 35.602,19 tỷ đồng tổng giá trị các hợp đồng triển khai thi công. 
bna_image_5600525_1492021.jpgToàn cảnh hội nghị phía đầu cầu Nghệ An. Ảnh: Tiến Đông

Tính đến thời điểm này, công tác GPMB các dự án thành phần đã cơ bản hoàn thành, bàn giao 642,4 km (đạt 98,4%), với tổng diện tích thu hồi là 4.906,57ha/tổng số 4.990,64ha cần giải tỏa. Đã có 28.673 hộ trên tổng số 29.183 hộ bị ảnh hưởng nhận tiền đền bù. 

Bên cạnh đó, các địa phương cũng đã xây dựng được 74/83 khu TĐC mới (chưa kể 28 khu TĐC đã có sẵn); hoàn thành di dời 363/733 vị trí đường điện, 22.099/40.232m đường ống nước các loại, 53.825/91.828m cáp viễn thông. Hiện tại cũng đã giải ngân cho công tác GPMB với số tiền 11.833,66 tỷ đồng. Riêng từ đầu năm 2021 đến nay đã giải ngân 1.067,58 tỷ đồng kế hoạch vốn. 
Đường cao tốc Bắc - Nam là công trình trọng điểm quốc gia, có vai trò rất quan trọng cho sự phát triển của đất nước. Ảnh minh họa

Tại hội nghị, đại diện các địa phương, các BQL dự án cũng đã nêu kiến nghị cần phải giải quyết, nhất là việc GPMB, hiện nay còn khoảng 10,5 km chưa thể bàn giao được mặt bằng do khiếu kiện, tranh chấp đất đai, người dân khiếu nại về đơn giá bồi thường. Thậm chí có tình trạng người dân đã nhận tiền nhưng đã tái lấn chiếm và không đồng ý bàn giao mặt bằng...

Mặc dù hiện nay Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 60/NQ-CP ngày 16/6/2021 về việc áp dụng cơ chế đặc thù trong cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho Dự án nhưng ở nhiều địa phương đang rất thiếu vật liệu đất đắp nền đường phục vụ cho việc thi công Dự án. Thậm chí có những dự án thành phần đã khởi công rồi nhưng không có đất để đắp nền đường...
Thời gian gần đây, do giá vật liệu sắt thép, cát, sỏi tăng cao khiến cho giá trị đầu tư bị đội lên. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19dẫn đến việc huy động nhân lực, vật tư, thiết bị, vận chuyển vật liệu, xăng dầu, phụ tùng thay thế cho các thiết bị đặc chủng bị hư hỏng trong quá trình thi công gặp nhiều khó khăn. Một số công trình đã có cán bộ, công nhân bị lây nhiễm Covid-19 nên buộc phải phong tỏa, cách ly toàn bộ, dẫn đến chậm tiến độ thi công. 
Chưa kể hiện nay việc huy động vốn tín dụng cho các dự án theo phương thức đối tác công - tư gặp khó khăn khi ngân hàng yêu cầu Dự án phải được áp dụng điều khoản chia sẻ doanh thu thì mới đồng ý tài trợ vốn. 
Mô hình mô phỏng dự án đường cao tốc đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt. Ảnh tư liệu BNA

Tại Nghệ An, Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đi qua địa bàn tỉnh được chia thành 2 loại hình đầu tư. Đoạn Nghi Sơn - Diễn Châu(dài 50 km), được triển khai theo hình thức đầu tư công; đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt (dài 49,3 km), được triển khai theo phương thức đối tác công - tư.

Hiện tại các địa phương cũng đã phê duyệt được 2.392,671 tỷ đồng tiền phương án bồi thường, với chiều dài đã GPMB 82,51/87,84 km, còn lại 5,33 km chưa GPMB xong do các hộ chưa thống nhất, đang kiến nghị về giá đất nơi đi và nơi đến nên chưa nhận tiền. Tỉnh Nghệ An cũng đã xây dựng được 26/27 vị trí tái định cư, trong đó đã xây dựng cơ bản hoàn thành 22 khu để bàn giao cho các hộ dân.

Theo đại diện Sở GTVT Nghệ An, 2 dự án thành phần qua Nghệ An cần 13,5 triệu m3 đất đắp; 2,68 triệu m3 đá; 3,026 triệu m3 cát, sỏi. Hiện tại Nghệ An đã có 40 mỏ đất được cấp phép hoạt động khoáng sản, trong đó có 14 mỏ đang khai thác, có trữ lượng khoảng 21,515 triệu m3; 26 mỏ đang cấp phép thăm dò với dự kiến trữ lượng khoảng 35 triệu m3. Có 75 mỏ đá xây dựng với trữ lượng khoảng 93,313 triệu m3 và 59 mỏ cát, sỏi xây dựng với trữ lượng khoảng 21,165 triệu m3. 
Khởi công dự án đường cao tốc Bắc - Nam đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt. Ảnh: Tiến Đông

Kết luận tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành yêu cầu các địa phương, các ban quản lý, các nhà thầu cần phải xác định trách nhiệm của mình trong việc tìm kiếm nguồn vật liệu phục vụ cho Dự án. 

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các bên cần phải phối hợp nhuần nhuyễn để sớm cấp phép và hoàn thiện các thủ tục cấp phép, nâng công suất cho các mỏ vật liệu phục vụ thi công đường cao tốc. Song song với đó phải đảm bảo an toàn tuyệt đối, an toàn về môi trường, an toàn lao động tại các mỏ vật liệu xây dựng này. 

Cần phải đẩy nhanh tiến độ GPMB, đảm bảo thực hiện xong trong tháng 10/2021 để bàn giao cho các nhà thầu thi công. Đặc biệt, Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các địa phương ưu tiên tiêm vắc-xin phòng Covid-19 cho đối tượng là các cán bộ, công nhân thi công các dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam trên địa bàn các tỉnh, đồng thời chỉ đạo các chủ đầu tư, ban quản lý dự án thực hiện nghiêm các quy định, quy chế phòng, chống dịch Covid-19, đảm bảo yêu cầu tiến độ, chất lượng cho công trình.