(Baonghean) - Xây dựng nông thôn mới (NTM) đang vào giai đoạn nước rút, các địa phương rất cần sự đầu tư về nguồn vốn để hoàn thành một số tiêu chí còn lại, do đó việc phân bổ vốn trái phiếu Chính phủ năm 2015 có ý nghĩa quan trọng đối với các xã.
Năm 2015, nguồn vốn trái phiếu Chính phủ thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM phân bổ cho tỉnh Nghệ An 232 tỷ đồng, tăng 7 tỷ đồng so với năm 2014. Tuy nguồn vốn lớn hơn nhưng phân khai vốn cho nhiều xã hơn (gồm 285 xã trên toàn tỉnh) nên mức vốn mỗi xã được tiếp nhận thấp hơn năm trước. Năm 2014, phân bổ ưu tiên cho các xã cam kết đạt chuẩn NTM theo Quyết định 63 của UBND tỉnh, gồm 15 xã, mỗi xã 4 tỷ đồng. Ngoài ra, các xã đăng ký đạt chuẩn từ năm 2012 - 2015 được phân bổ từ 1- 1,3 tỷ đồng/xã; xã nghèo 2,3 tỷ đồng/xã. Nguồn vốn này vô cùng có ý nghĩa đối với các địa phương trong đầu tư phục vụ hoàn thiện một số tiêu chí xây dựng NTM, góp phần giảm tải mức huy động đóng góp của nhân dân trên địa bàn xã được hưởng lợi nguồn vốn.
Song, qua kiểm tra đánh giá của Ban chỉ đạo Chương trình MTQG xây dựng NTM Trung ương thì việc phân bổ mức vốn cho các xã trên trong năm 2014 chưa theo Nghị quyết 65 của Quốc hội và Quyết định 195 của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, rút kinh nghiệm của năm trước, năm 2015 Nghệ An phân bổ vốn trái phiếu Chính phủ thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM đúng theo Nghị quyết 65 của Quốc hội, tổng phân bổ trong 3 năm (từ 2014 - 2016) là không thay đổi với các đối tượng: xã đặc biệt khó khăn bãi ngang ven biển, xã thuộc huyện nghèo 30a; xã đạt chuẩn NTM năm 2015; các xã khác. Năm nay các xã điểm NTM được phân bổ từ 750 - 800 triệu đồng/xã; xã nghèo được phân bổ 1 tỷ đồng/xã.
Đến thời điểm hiện nay, nguồn vốn trái phiếu Chính phủ 232 tỷ đồng đã có kế hoạch phân bổ cụ thể cho 285 xã trên toàn tỉnh. Theo ông Hoàng Đình Ngọc, Trưởng phòng Kế hoạch điều phối - Văn phòng điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM tỉnh: Với cách phân bổ tương đối đồng đều như trên, ưu điểm là tất cả các xã xây dựng NTM đều được hỗ trợ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Song cũng hạn chế ở chỗ không trọng tâm, trọng điểm dẫn đến khó đạt được như mục tiêu Nghị quyết 03 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề ra đến hết năm 2015 Nghệ An có 20% số xã đạt chuẩn NTM (tương đương 87 xã). Trong khi đến thời điểm tháng 5/2015, toàn tỉnh mới có 36 xã đạt chuẩn NTM, là thách thức không nhỏ.
Với xã miền núi như Thanh Liên (Thanh Chương), việc xây dựng NTM gặp những khó khăn nhất định so với các xã khác, song Thanh Liên tìm cho mình cách làm sáng tạo để từng bước hoàn thành các tiêu chí. Đặc biệt là sự vận dụng các nguồn vốn lồng ghép để xây dựng các công trình hạ tầng nông thôn phục vụ lợi ích thiết thực cho sản xuất và cuộc sống của người dân trên địa bàn. Ông Đinh Viết Nam, Phó Chủ tịch UBND xã cho biết: Để hoàn thành 19 tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới cần nguồn vốn đầu tư rất lớn, do đó việc phân bổ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ hàng năm có ý nghĩa vô cùng quan trọng với xã nhà. Đến thời điểm này, Thanh Liên đã hoàn thành 17 tiêu chí, còn khó nhất là trường học và giao thông nông thôn đang rất cần nguồn vốn để đầu tư xây dựng và bổ sung. Năm 2015 này, được biết kế hoạch phân bổ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ cho xã Thanh Liên là 800 triệu đồng, địa phương rất phấn khởi, chúng tôi sẽ đầu tư vào xây dựng hố rác thải tập trung, sân vận động và một số tuyến giao thông nông thôn để sớm đạt mục tiêu về đích NTM trong năm nay.
Thời điểm này, xã Tây Hiếu (Thị xã Thái Hòa) đạt 18 tiêu chí NTM và đang gấp rút hoàn thành một số công trình như nhà văn hóa đa chức năng, chỉnh trang chợ NTM... Để hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM trong năm 2015, xã được phân bổ 800 triệu đồng vốn trái phiếu Chính phủ thực hiện chương trình xây dựng NTM, ông Nguyễn Đình Châu - Chủ tịch UBND xã phấn khởi chia sẻ: Xây dựng NTM cần nguồn vốn đầu tư rất lớn, địa phương đang thiếu vốn nhiều nên nguồn vốn trái phiếu Chính phủ phân bổ rất quý giá đối với xã nhà. Hiện, xã đang làm thủ tục để được giải ngân nguồn vốn này, vốn về giúp địa phương có điều kiện trả bớt nợ xây dựng cơ bản cho nhà thầu công trình nhà văn hóa, chợ NTM, trường học. Tuy nguồn vốn chưa được nhiều nhưng kịp thời giúp địa phương có nguồn tiền giải ngân cho các nhà thầu giúp họ có tiềm lực đẩy nhanh tiến độ thi công một số hạng mục còn lại để xã Tây Hiếu sớm về đích NTM trong năm 2015.
Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 36 xã/431 xã đạt chuẩn NTM, nhưng so với mục tiêu đề ra đến hết năm 2015 có 87 xã đạt chuẩn NTM thì tốc độ còn chậm; phong trào xây dựng NTM không đồng đều giữa các vùng, miền, nhất là các địa phương vùng miền núi, vùng bãi ngang tốc độ xây dựng còn quá chậm so với yêu cầu kế hoạch đề ra. Nguồn vốn cần cho đầu tư xây dựng NTM rất lớn nhưng mức hỗ trợ còn nhỏ so với nhu cầu. Bình quân mức vốn trái phiếu Chính phủ đầu tư hỗ trợ cho mỗi xã trong 3 năm là 1,75 tỷ đồng, trong khi đó, đề án xây dựng NTM bình quân của mỗi xã không dưới 150 tỷ đồng. Vì vậy, để khuyến khích các xã đạt chuẩn NTM năm 2015, tỉnh Nghệ An đã có Quyết định 1340/2015 hỗ trợ xi măng làm đường giao thông đợt 4 cho các xã đạt chuẩn NTM 2015, với định mức bình quân mỗi xã đồng bằng được 6 km, xã miền núi 8 km.
Cùng với nguồn vốn trái phiếu Chính phủ, những năm qua, sự huy động đóng góp của nhân dân, con em xa quê và các doanh nghiệp, các địa phương đã ưu tiên dành nhiều nguồn lực cho xây dựng hạ tầng, là yếu tố quan trọng nhất để đổi mới bộ mặt nông thôn, tạo đà cho phát triển kinh tế - xã hội và tăng hưởng thụ trực tiếp cho người dân.
Bài, ảnh: Quỳnh Lan