(Baonghean) - Mấy năm lại đây, bộ mặt nông thôn Diễn Vạn thực sự thay đổi, mức sống của đại bộ phận người dân được nâng cao rõ rệt. Một trong những nguyên nhân tạo nên sinh khí mớinày chính là sự phục hồi, phát triển của các làng nghề truyền thống.
Diễn Vạn đã phục hồi được các làng nghề truyền thống sản xuất bánh kẹo, mây tre đan, cá nướng và muối. Các cơ sở sản xuất tại các làng nghề đã giải quyết việc làm, tạo thu nhập ổn định cho một lượng lớn lao động trong xã. Ông Trần Minh Tuấn - Trưởng Ban Khuyến nông xã cho biết: Các làng nghề có hộ tham gia sản xuất rất nhiều. Làng nghề Bánh kẹo Đồng Hà có 122 hộ thành viên, giải quyết việc làm cho 319 lao động. Làng nghề Bánh kẹo Xuân Bắc có 96 hộ thành viên, tạo việc làm cho 229 lao động. Làng nghề Mây - Tre đan Vạn Nam có 150 hộ với 170 lao động. Nghề nướng cá có khoảng 400 lao động. Thu nhập từ các làng nghề truyền thống thấp cũng vài trăm triệu đồng, cao lên đến vài tỷ đồng đã đã thực sự làm thay đổi đời sống của người dân.
Kênh nước thải của xã Diễn Vạn ra sông Vạn chứa đầy rác thải, nước đen ngòm.
Tuy nhiên, rác thải, nước thải làng nghề đang khiến môi trường của Diễn Vạn đang đi ngược chiều với những lợi ích kinh tế mang lại. Theo tìm hiểu của chúng tôi, hầu hết các cơ sở sản xuất đều nhỏ lẻ, khu vực sản xuất bố trí ngay tại gia đình nên nguồn phụ phẩm còn thừa sau khi sản xuất hay nước thải chế biến, sinh hoạt đều không được xử lý đồng bộ mà vẫn nằm trong tình trạng "mạnh ai nấy làm".
Đối với nghề nướng cá, theo thống kê,mỗi ngày làng nghề ở đây chế biến hàng chục tấn cá. Song địa điểm chế biến lại đặt ngay trong khu dân cư, quy trình hoàn toàn thủ công. Trong quá trình chế biến, mùi cá nướng, mùi khói bốc lên quyện vào nhau khiến không khí xung quanh có mùi rất đặc trưng. Lượng nước thải của hàng chục hộ dân sau khi xử lý cá cũng chảy trực tiếp xuống kênh rạch trong xã.
Lượng nước thải sản xuất và sinh hoạt thi nhau đổ xuống hệ thống kênh thoát nước nơi đây. Hệ quả là dòng nước trong kênh thải ra đen ngòm, nhiều chỗ rác ứ đọng khiến dòng chảy bị tắc nghẽn.Toàn bộ nước thải này lại đổ vào sông Vạn nên việc lòng sông bị ô nhiêm là điều không thể tránh khỏi.
Ông Hoàng Minh Long- Chủ tịch xã cho biết: Xã mới chỉ thu gom được rác thải thô thông qua hoạt động của Đội môi trường. Các hộ dân trong xã đóng góp tiền hàng năm để chi trả cho 12 thành viên Đội thu gom rác thải thô về tập kết và xử lý.
Phát triển kinh tế song song với quá trình đô thị hóa nhanh tại khu vực nông thôn, trong khi cơ sở hạ tầng chưa phát triển đồng bộ đang khiến môi trường khu vực nông thôn tại nhiều nơi đứng trước nguy cơ ô nhiễm nặng nề. Làm sao để mức sống tăng, đi kèm với đó là chất lượng cuộc sống được cải thiện đang là câu hỏi lớn không chỉ ở nông thôn Diễn Vạn?