Chùm thơ về ví, giặm Nghệ - Tĩnh

(Mừng Dân ca ví, giặm Nghệ -Tĩnh được UNESCO 

công nhận Di sản Văn hóa phi vật thể nhân loại)

 

Trở về chốn cũ quê xưa

Để nghe tiếng hát đò đưa ngọt ngào

Lũy tre xanh, gió rì rào

Cây đa, bến nước dạt dào tình thơ

 

Sông Lam dâu trải đôi bờ

Vẳng câu ví giặm như chờ đợi ai

Tiếng chim đánh thức ban mai

Câu ca phường vải mẹ cài guồng tơ

 

Trăng lên khi tỏ khi mờ

Giận thương ai hát mà ngơ ngẩn lòng

Xa rồi, ngày đợi đêm mong

Được nghe câu ví trên sông... Hỡi người

 

Dẫu nghèo vẫn sống thảnh thơi

Nhút chua, cà mặn lòng người nghĩa nhân

Ta về thôi! Dẫu xa gần

Quê mình xứ Nghệ, lộc Xuân cùng về!

 

 

 

 

Sông Lam ơi sông Lam

Sông chảy vào ngàn năm

Sóng đôi bờ ngân nga ví giặm

Thao thiết tay chèo đến miền sâu thẳm

Lại bồng bềnh mây bay

 

Thì thầm ơi thì thầm ơi 

Anh gói câu đò đưa nhuộm ướt trăng vàng

Bắc cầu ví giặm anh sang

Bỏ bùa bên ni rồi bỏ bùa bên nớ

Ơi đất Nghệ quê mình

Giận thì cứ giận mà thương lại càng thương

 

Lúa mang đòng câu ví lúa lên hương

Nón em chao nghiêng

Nghiêng trời nắng lửa

Hạt mồ hôi hạt lúa

Nên biển vàng em ơi

 

Câu giặm vè ru nôi

Rằng công thầy nghĩa mẹ

Gánh mưa nguồn chớp bể

Đi qua mùa bão giông

 

Ví giặm hồn người ví giặm hồn sông

Ví giặm bỏ bùa, ôi ví giặm!

 

 

 

(Để nhớ Thầy Hoàng Tiến Tựu)

 

"Giữa đường gặp cánh hoa rơi,

Hai tay nâng lấy, cũ người mới ta!"

 

Giá mình cũng một lần qua,

Chắc chi đã gặp cánh hoa giữa đời.

 

Giá mình gặp một lần rồi,

Chắc chi nghĩ được cũ người mới ta.

 

Giá mình cúi nhặt cánh hoa,

Chắc chi thật bụng như cha ông mình...?

 

 

 

 

Câu hát dân ca từ đất

Từ buồn vui và nước mắt

Đằm trong nỗi nhớ niềm thương

 

Chát đắng vị mồ hôi

Gừng cay, muối mặn

Bật ra câu ví giặm

Theo con đò dọc, đò ngang

 

Dập dìu sông nước mênh mang

Trắng phau cánh cò bay lả

Cánh đồng quê yên ả

Lâng lâng trời chiều

Bãi mía, nương dâu

Tiếng nhai trầu

Lách cách thoi chuyền khung cửi

Kẽo kẹt võng đưa tiếng ru vời vợi

Chắp thêm khúc hát ân tình

 

Cây đa, giếng nước, sân đình

Vị mặn nhút, cà, tương muối

Sóng sánh bát chè xanh nóng hổi

Khúc hát giao duyên níu giữ ngàn lần

Dệt bức tranh quê mình hồn hậu…

 

 

 

(Kính tặng Trung tâm Bảo tồn 

và Phát huy Di sản Dân ca xứ Nghệ)

 

Nhặt câu ví giặm trên sông

Rồi về, như thể bềnh bồng lời ru

 

Nhặt trong giông gió sương mù

Cấy ươm một dải mùa Thu nắng vàng

 

Nhặt từ mảnh đất Hồng Lam

Giận thương lúa trổ nước khan đất cằn

 

Nhặt về từ thuở xa xăm

Ông bà, cha mẹ nhọc nhằn bàn tay

 

Nhặt từ cỏ gió heo may

Áo tơi, mấn đụp, gạo xay, cối nhờ

 

Nhặt từ chợ tỉnh chợ mơ

Gánh hàng mẹ bán lờ mờ giọng rao

 

Đòn tre kĩu kịt bờ ao

Ruổi rong tận rú tận rào miếng ăn

 

Cả khi lũ quét mưa giăng

Gừng cay, muối mặn mần răng giữ mình

 

Khổ đau chẳng lụi niềm tin

Vùi trong khuya sớm mà tìm ước mơ…

 

Sân đình, rơm rạ, trăng, thơ

Dân ca ví giặm duyên tơ tâm tình.