Chủ động phòng bệnh lở mồm long móng ở Nghệ An

Tỉnh ta có thế mạnh phát triển chăn nuôi đại gia súc. Hiện nay, tổng đàn trâu, bò 760.000 con, chiếm 10% tổng đàn trâu, bò của cả nước. Tuy nhiên, dịch bệnh xảy ra đã gây khó khăn cho người chăn nuôi nói riêng, ảnh hưởng đến ngành chăn nuôi của tỉnh nói chung, trong đó bệnh LMLM đã xảy ra tại nhiều địa phương trong tỉnh, nhiều nhất tại các huyện miền núi, nơi bà con có phong tục chăn nuôi theo hình thức thả rông.

Đánh giá của Chi cục Chăn nuôi và Thú y cho thấy, trong giai đoạn từ năm 2016 - 2020, dịch bệnh có bùng phát nhưng nhờ triển khai đồng bộ các biện pháp phòng, chống dịch kịp thời, nên dịch bệnh được khống chế trong diện hẹp.

Thực tế cho thấy, đa số các trường hợp xảy ra bệnh là do đàn gia súc không được tiêm phòng vắc-xin LMLM hoặc chưa được tiêm nhắc lại kịp thời, đầy đủ nhất là đối với gia súc mang thai, gia súc non. Chăn nuôi nông hộ, nhỏ lẻ không bảo đảm vệ sinh thú y và vệ sinh môi trường. Gia súc mua về không có nguồn gốc rõ ràng, trốn tránh sự kiểm soát của địa phương và đoàn liên ngành, không hợp tác trong công tác vệ sinh phòng dịch, không khai báo bệnh, tự mua thuốc điều trị.

Một trong số nguyên nhân khiến dịch bệnh lây lan nhanh chính là hạn chế trong công tác kiểm soát hoạt động vận chuyển, giết mổ động vật. Trên địa bàn tỉnh có hơn 79 cơ sở giết mổ, trong đó có 19 cơ sở giết mổ tập trung đã được cấp Giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện an toàn thực phẩm, nhưng việc giết mổ gia súc tại những điểm giết mổ nhỏ lẻ chưa được kiểm soát triệt để.

Bên cạnh đó, tỉnh Nghệ An nằm trên các tuyến giao thông Bắc - Nam, địa bàn rộng, việc kiểm soát, hạn chế dịch bệnh từ các phương tiện giao thông vận chuyển động vật qua địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn.

Kế hoạch đến năm 2025, ngành chăn nuôi tiếp tục đặt mục tiêu: Tổng đàn trâu ổn định khoảng 268.000 con, đàn bò thịt đạt quy mô từ 445.000 đến 450.000 con, đàn bò sữa đạt 90.000 con. Từng bước cơ cấu lại phương thức chăn nuôi theo hướng chuyển dần từ chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán sang phát triển chăn nuôi tập trung theo quy mô công nghiệp, trang trại; Chăn nuôi theo chuỗi giá trị, khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế các vùng, phát triển chăn nuôi phù hợp với vùng sinh thái; kết hợp chăn nuôi hiện đại với chăn nuôi truyền thống.
Mục tiêu của ngành Thú y tỉnh là chủ động khống chế hiệu quả dịch bệnh truyền nhiễm trên đàn vật nuôi theo nguyên tắc “Thực hiện phòng bệnh là chính, chữa bệnh kịp thời, chống dịch khẩn trương; phát hiện nhanh, chính xác, xử lý triệt để các ổ dịch động vật”, góp phần hạn chế tối đa thiệt hại về kinh tế do dịch bệnh gây ra, tiến tới đẩy lùi và thanh toán bệnh, trong đó có bệnh LMLM... góp phần thúc đẩy chăn nuôi phát triển ổn định, bền vững và hiệu quả trên địa bàn tỉnh.

Ông Đặng Văn Minh - Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y cho biết, bệnh LMLM hàng năm thường xảy ra chủ yếu trên đàn trâu, bò. Hơn nữa bệnh thường ghép với bệnh tụ huyết trùng trâu, bò và viêm phổi nên gây chết trâu, bò nhất là ở bê, nghé. Vì vậy, để chủ động phòng, chống dịch bệnh LMLM trên đàn trâu bò, người chăn nuôi cần chú ý nghe các bản tin dự báo thời tiết hằng ngày để chủ động che chắn chuồng trại không để bò sữa, bò thịt bị rét, bị mưa nhiễm lạnh. Vào mùa Đông, rét đậm, rét hại cần che chắn kín chuồng trại và thay chất độn chuồng giữ ấm cho con vật. Tuyệt đối không để con vật bị ướt do nước mưa, không để nền chuồng bị đọng nước, đặc biệt đối với chuồng nuôi bê, nghé. Tiêm phòng vắc-xin LMLM, đây là biện pháp nhằm tạo miễn dịch chủ động cho con vật, hàng năm người chăn nuôi cần thực hiện nghiêm việc tiêm phòng vắc-xin LMLM cho đàn bò, tuyệt đối không được chủ quan lơ là.

Đối với bê, nghé đủ 1 tháng tuổi là thực hiện việc tiêm vắc-xin để tạo miễn dịch. Mỗi năm tiêm 02 đợt (đợt 1 vào tháng 3, tháng 4, đợt 2 vào tháng 9, tháng 10), tiêm bổ sung ngay cho trâu, bò chưa được tiêm do mang thai kỳ đầu, kỳ cuối, bê, nghé non chưa được tiêm phòng, trâu bò hết miễn dịch.

Bên cạnh đó, cần vệ sinh tiêu độc chuồng nuôi, dụng cụ phục vụ chăn nuôi, vật dụng chuồng nuôi hàng ngày, đây là điều kiện bắt buộc đối với người chăn nuôi nhằm tiêu diệt mầm bệnh trong môi trường chăn nuôi, ngăn chặn nguồn bệnh xâm nhập vào cơ thể động vật...

Cùng với giải pháp tổng vệ sinh môi trường, cần tăng cường dinh dưỡng cho đàn vật nuôi bằng cách cho ăn uống tốt hơn để nâng cao sức để kháng giúp cho vật nuôi chủ động chống lại mầm bệnh xâm nhập. Khi phát hiện con vật có những triệu chứng không bình thường, như thấy trâu, bò bỏ ăn, không nhai lại, nước dãi nhiều và trắng như bọt xà phòng ở miệng, vành móng có vết loét, con vật đi lại khó khăn báo ngay cho cán bộ thú y cơ sở đến để có biện pháp can thiệp kịp thời. Dừng ngay việc chăn thả để không lây lan bệnh ra xung quanh.

Bệnh LMLM ở trâu, bò nguyên nhân gây bệnh do virus nên hiện nay không có thuốc điều trị đặc hiệu, mà chỉ áp dụng các biện pháp phòng bệnh và tiêm phòng đủ 02 mũi vắc-xin LMLM cho đàn trâu, bò, phải tiêm đạt 80% tổng đàn thì dịch bệnh LMLM mới không xảy ra. Người chăn nuôi cần chủ động thực hiện các biện pháp trên để không để dịch bệnh xảy ra, góp phần chăn nuôi có hiệu quả.