(Baonghean) - Là xã thuần nông, có đông đồng bào dân tộc Thái sinh sống (trên 51% trong tổng số 13.000 nhân khẩu ở 25 thôn, bản), Châu Quang trở thành điểm sáng của huyện điểm văn hóa Quỳ Hợp trong xây dựng văn hóa ở khu dân cư…
Đến Châu Quang bây giờ, việc đi lại khá thuận tiện, bởi đường liên xóm, liên thôn đã được bê tông hóa vào đến tận ngõ từng nhà. Phó Chủ tịch xã Hủn Vi Thảy cho chúng tôi biết, bây giờ ban đêm vào các bản không còn phải soi đuốc như ngày trước nữa. Các bản Quang Minh, Quang Thành, bản Cà, bản Bành, bản Còn, Hoa Thành… đều đã có hệ thống điện đường chiếu sáng, tất cả là do dân đóng góp.
Trung tâm học tập cộng đồng xã Châu Quang hàng năm mở từ 25-30 lớp học chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật
Chỉ tay về phía sân bóng chuyền, bóng đá đang rộn rã những tiếng cười nói, đồng chí Dương Công Sự - Bí thư Chi bộ bản Hoa Thành tự hào giới thiệu: Nơi đây vốn là nghĩa địa, nhân dân đã tự nguyện đóng góp hàng trăm ngày công để di dời gần 40 ngôi mộ, chở đất về san lấp, chỉnh trang lại thành sân bóng chuyền, bóng đá. Từ khi bản thành lập CLB văn hóa, có sân chơi thể thao, phong trào văn hóa văn nghệ bản Hoa Thành trở nên sôi nổi. Bản thành lập được đội bóng chuyền nam, nữ, đội bóng đá thanh niên, các đoàn thể đều có đội văn nghệ. CLB tiếng Thái được cụ Hủn Vi Hạnh tự nguyện giảng dạy cũng thu hút được đông đảo học viên. Con em của bản đạt thành tích cao trong các kỳ thi đều được Quỹ khuyến học của bản khen thưởng kịp thời…
Không chỉ riêng Hoa Thành, đến nay, 25/25 xóm bản của xã Châu Quang đã xây dựng hương ước, quy ước khu dân cư văn hoá và có nhà sinh hoạt văn hoá cộng đồng khang trang với đầy đủ trang thiết bị phục vụ sinh hoạt, trong đó có 20/25 xóm bản được công nhận đạt chuẩn văn hoá (trong đó có 9 làng văn hoá cấp tỉnh), có gần 90% số hộ đạt chuẩn gia đình văn hoá. 25/25 xóm, bản thành lập tổ tự quản và tổ hòa giải. Xã cũng đã ban hành quy định về việc tổ chức tiệc cưới theo nếp sống văn hóa. Nhờ đó, những năm gần đây, đám cưới của đồng bào dân tộc Thái không còn rước dâu vào ban đêm, không tổ chức tiệc cưới linh đình ngày này qua ngày khác; người chết không để lâu trong nhà, không tổ chức làm cỗ mời khách ăn uống trong lễ 3 ngày… Nạn “chảy máu nhà sàn” đã chấm dứt, người dân ở các bản đã có ý thức trong việc bảo tồn nhà sàn truyền thống của ông cha để lại và xây dựng thêm những nhà sàn truyền thống kết hợp với kiểu dáng hiện đại.
Hương ước của bản Hoa Thành
Phong trào chăm lo sự nghiệp giáo dục, nâng cao dân trí, công tác dân số - KHHGĐ, chăm sóc sức khỏe cho nhân dân cũng được các cấp chính quyền ở xã quan tâm. 4/4 trường học ở Châu Quang đều đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 và đang tiếp tục phấn đấu đạt chuẩn quốc gia mức độ 2. Trung tâm học tập cộng đồng của xã hàng năm đều mở được từ 25-30 lớp học chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, các lớp tập huấn chính sách pháp luật cho đồng bào. Nhiều dòng họ như: Hủn Vi (Hoa Thành), Hoàng Đức (Khánh Quang), Quán Vi (bản Còn)… các xóm, bản: Hoa Thành, Quang Hưng, Quang Minh, Khánh Quang, Đồng Nại, Na Xén… đã thành lập được các quỹ khuyến học. Phong trào “Tiếng trống học bài”, quản lý học sinh học ban đêm được hội khuyến học xã và xóm thường xuyên kiểm tra, biểu dương và phê bình kịp thời. Phong trào toàn dân đoàn kết thi đua phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo cũng được nhân dân hưởng ứng mạnh mẽ; đã có hàng chục mô hình kinh tế trang trại cho thu nhập hàng năm từ 50-100 triệu đồng, phong trào trồng rừng kinh tế phát triển ở hầu hết các xóm bản, nhiều hộ dân đã mạnh dạn đầu tư chuyển đổi phương thức từ chăn nuôi nhỏ lẻ sang chăn nuôi công nghiệp tập trung. Đến nay, Châu Quang không còn hộ đói, số hộ giàu và khá tăng lên rõ rệt.
Nhờ làm tốt phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, đến nay, đời sống mọi mặt của người dân Châu Quang ngày càng được nâng cao. Ngày hội Đại đoàn kết dân tộc vừa qua, xã vinh dự được đón nhận danh hiệu Xã đạt chuẩn văn hóa. Châu Quang đang phấn đấu đến năm 2015 sẽ đạt 19 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới.