PV: Nguyên nhân của đợt rét đậm, rét hại tại miền Bắc và Bắc Trung Bộ vừa qua là do đâu, thưa ông?
Ông Nguyễn Xuân Tiến: Những ngày qua, Miền Bắc và Bắc Trung Bộ (BTB) chịu ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường mạnh xuống phía Nam vào khoảng ngày 07/01 và 10/01.Vì vậy, khu vực BTB đã xảy ra một đợt rét đậm, rét hại với nhiệt độ trung bình ngày phổ biến 10-120C, nhiệt độ thấp nhất phổ biến từ 9-110C, vùng núi cao có nơi thấp hơn.
Nhiệt độ không khí tối thấp của đợt rét này chưa đạt mốc lịch sử (Tmin lịch sử: tại Vinh 5.20C, ngày 30/12/1975; Đô Lương 5.00C, ngày 02/01/1974; Tương Dương 1.70C, ngày 30/01/1974, Tây Hiếu -0.20C, ngày 30/12/1975; Quỳ Châu -0.50C, ngày 02/01/1974), nhưng do rét đậm, rét hạikéo dài nên gây ảnh hưởng đến người và cây trồng vật nuôi.
Nguồn gốc của đợt không khí lạnh này bắt nguồn từ áp cao lạnh Siberi, (khối áp cao tồn tại trong khu vực từ 40 đến 60 độ vĩ Bắc). Khối không khí lạnh này sau khi tràn qua Trung Quốc thì lan dần xuống Việt Nam đã gây ra sự chuyển biến mạnh về thời tiết, gây ra mưa và gió mạnh, rét đậm rét hại.
PV: Những năm gần đây, mùa đông thường rất ít xảy ra hiện tượng rét đậm, nhưng đến giờ nhiệt độ lại quá thấp. Ông có thể lý giải về hiện tượng này?
Ông Nguyễn Xuân Tiến: Từ nửa cuối năm 2020 đến nay, nhiệt độ mặt nước biển khu vực NINO 3.4 có xu hướng giảm dần và chuyển sang trạng thái La Nina. Dưới tác động của hiện tượng La Nina thời tiết ở khu vực Bắc Trung Bộ có những diễn biến khá phức tạp. Thông thường, trong các năm La Nina, không khí lạnh có xu hướng hoạt động sớm, nhiệt độ trung bình ở mức xấp xỉ hoặc thấp hơn so với trung bình nhiều năm.
PV: Dự báo những ngày tới thời tiết khu vực Bắc Trung bộ sẽ như thế nào, thưa ông?
Ông Nguyễn Xuân Tiến: Do ảnh hưởng của không khí lạnh tiếp tục được tăng cường nên từ nay đến ngày 12, 13/01, ở phía Bắc khu vực Bắc Trung bộ tiếp tục rét đậm, phổ biến không mưa; phía Nam khu vực có mưa nhỏ vài nơi, trời rét hại với nhiệt độ không khí trung bình ngày phổ biến 10 - 130C; nhiệt độ thấp nhất xuống 7 - 90C, vùng núi cao có nơi 4 - 70C.
Ông Nguyễn Xuân Tiến: Do rét đậm, rét hại nền nhiệt độ đêm xuống thấp nên ở vùng núi cao có khả năng xuất hiện băng giá và sương muối. Người dân cần thường xuyên theo dõi sát tình hình rét đậm, rét hại trên phương tiện thông tin đại chúng để chủ động phòng ngừa, không nên có những hoạt động ngoài trời và lúc quá sớm. Nếu cần thiết, phải mặc đủ quần áo ấm.
Ngoài ra, cần có các biện pháp phòng tránh rét cho cây trồng và vật nuôi như: Che chắn cây trồng, chuồng trại, chuẩn bị đủ thức ăn theo hướng dẫn kỹ thuật của cơ quan khuyến nông.