Cải thiện môi trường ở nông thôn

 

Những năm trước, vấn đề môi trường nông thôn trở nên báo động khi rác thải sinh hoạt ngập tràn khắp nơi trên các bờ sông, bờ suối, kênh mương, ao hồ đến các con đường, khu dân cư và nhiều nơi không có bãi tập kết rác. Nhiều  địa phương thực sự bế tắc và chưa tìm được giải pháp trong công tác bảo vệ môi trường nông thôn. Thế nhưng hiện nay, về nhiều xã, cùng với phong trào xây dựng Nông thôn mới, vấn đề môi trường đã được cải thiện theo chiều hướng tích cực. 

 

Để triển khai xây dựng chương trình NTM, xã Nhân Thành (Yên Thành) đã tích cực chỉ đạo, chăm lo đến công tác bảo vệ môi trường. Theo đó, đề án bảo vệ môi trường của xã được ban hành với các nội dung cụ thể như xây dựng bãi rác tập trung với diện tích 5.000 m2; thành lập tổ thu gom và vận chuyển rác tại 16/16 xóm. Nhân Thành cũng xây dựng cơ chế tài chính “Nhà nước và nhân dân cùng làm” trong bảo vệ môi trường, trong đó xã hỗ trợ phương tiện, dụng cụ thu gom rác, xây dựng hơn 15 đường bê tông nối  ra bãi rác, còn lại nhân dân đóng góp chi trả công, vật tư, hóa chất xử lý rác, bình quân mỗi gia đình đóng góp 5.000 – 7.000 đồng/tháng.

 

Ở xã Nhân Thành, công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn xã và từng xóm, khu dân cư được giao cho Hội Phụ nữ đảm nhận vai trò nòng cốt. Hàng tháng vào ngày 22, ở các xóm huy động các gia đình, các em thiếu niên tổ chức quét dọn, thu gom rác thải, làm sạch đường làng, ngõ xóm, các khu vực công cộng. Theo ông Phan Văn Thanh – Chủ tịch UBND xã Nhân Thành, để có kết quả như hôm nay là sự nỗ lực rất lớn của cấp ủy, chính quyền, hệ thống chính trị, đặc biệt ý thức của người dân được nâng lên. Ngoài việc có ý thức giữ và tập kết rác thải của gia đình vào một nơi thì việc đưa rác đổ đúng ngày, giờ quy định được các hộ dân chấp hành nghiêm, không có tình trạng thu gom rồi người dân mới đổ để rác ứ đọng trên đường, đạt tỷ lệ thu gom rác thải toàn xã là 90%. Cùng với thu gom rác thải thì các nội dung liên quan đến tiêu chí vệ sinh môi trường trong NTM như chỉnh trang cảnh quan đường làng ngõ xóm; tỷ lệ hộ dân sử dụng nước sạch; xây dựng công trình vệ sinh hợp vệ sinh... cũng được địa phương tập trung lồng ghép nhiều chương trình để thực hiện và đã hoàn thành tiêu chí môi trường, đưa xã về đích và đón đạt chuẩn NTM trong đầu tháng 3 vừa qua.  

 

Báo cáo từ Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Yên Thành, thông qua Đề án bảo vệ môi trường huyện, giai đoạn 2011 - 2015, hiện cả huyện có 22 xã, thị trấn xây dựng bãi thu gom, xử lý rác thải tập trung; có 9 đơn vị chưa có bãi rác thải tập trung nhưng có điểm thu gom rác thải ở các xóm (chỉ còn 8 xã chưa có bãi rác tập trung). Trên địa bàn huyện cũng đã thành lập được hơn 300 tổ thu gom rác thải với tỷ lệ thu gom chất thải rắn và rác thải sinh hoạt trên toàn huyện đạt 83%. Trong đó, có nhiều xã tỷ lệ thu gom đạt từ 90% trở lên như Đô Thành, Hoa Thành, Hồng Thành, Hợp Thành, Phúc Thành, Xuân Thành; các xã còn lại đạt từ 70% trở lên. Nhiều xã, thị trấn hình thành được ngày vệ sinh môi trường, ngày thứ 7, Chủ nhật xanh để huy động tổng lực toàn dân vệ sinh môi trường các tuyến đường, khu vực công cộng nhằm duy trì môi trường ở địa phương sạch sẽ.  

 

Còn ở huyện Thanh Chương, nhiều mô hình, cách làm hay trong bảo vệ môi trường cũng được nhân rộng. Xã Thanh Lĩnh, Thanh Hưng, Thanh Tiên, Thanh Liên, Đồng Văn, Thanh Hương... đã vận động từng hộ gia đình xây dựng hố rác tại gia để phân loại, xử lý rác tại nguồn. Những loại rác thải như lá, xác các loại cây, xác các động vật đều đốt và chôn lấp. Những loại rác không tiêu hủy được như chai lọ, mảnh sành, các xóm đứng ra thu gom hàng tháng để tập kết về bãi rác tập trung của xã. Đến thời điểm này, toàn huyện Thanh Chương đã xây dựng được 6.317 hố rác tại gia. Ở các địa phương cũng đã xây dựng được 178 hố rác trên đồng bỏ bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật. Từ những cách làm nêu trên đã góp phần hạn chế một lượng lớn rác thải phát sinh ra môi trường, gắn với việc chỉnh trang hệ thống đường làng, ngõ xóm rộng và đẹp, bê tông hóa đã góp phần tác động đến ý thức của người dân chăm lo bảo vệ môi trường, đến cảnh quan sống xung quanh mình. 

 

Tại các huyện: Nam Đàn, Hưng Nguyên, Nghi Lộc và Thị xã Cửa Lò, các địa phương đã tổ chức hợp đồng với Công ty TNHH Một thành viên Môi trường đô thị thành phố Vinh để thu gom, vận chuyển và xử lý rác tại bãi rác Nghi Yên, góp phần giữ cho địa bàn từng khu dân cư sạch - đẹp... Đến nay trong tổng số 431 xã thực hiện chương trình NTM thì hiện tại có 120 xã đã hoàn thành tiêu chí về vệ sinh môi trường. Tuy nhiên trên bình diện chung vẫn còn nhiều địa phương chưa thực sự quan tâm về môi trường. Những xã “chậm chạp” trong xây dựng NTM là những địa phương còn gặp khó khăn về quy hoạch hay xử lý các khu vực ao tù, nước đọng lâu năm sinh muỗi, dịch bệnh, đường làng nhỏ hẹp, bụi bờ rậm rạp chưa được phát quang, rác thải vứt bừa bãi. 

 

Theo ông Hoàng Quốc Kỳ, Phó phòng tổng hợp, Chi cục Bảo vệ Môi trường tỉnh, muốn giải quyết được vấn đề thì điều căn bản là các địa phương phải xây dựng được đề án bảo vệ môi trường cụ thể, phải quy hoạch điểm đổ rác cũng như cách thức thu gom như thế nào, giải pháp xử lý rác ra sao, nguồn kinh phí phục vụ công tác bảo vệ môi trường ở chỗ nào?... Thực tế, trên địa bàn tỉnh không ít địa phương chưa xây dựng được đề án bảo vệ môi trường. Một số địa phương triển khai công tác bảo vệ môi trường đang áp đặt mệnh lệnh hành chính mà chưa quan tâm công tác tuyên truyền theo chiều sâu để người dân hiểu, từ đó tạo ý thức, trách nhiệm bảo vệ môi trường một cách bền vững. Ông Trần Ngọc Thành – Trưởng phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Thanh Chương cũng thừa nhận, Thanh Chương chưa tạo được sự đồng đều trong công tác bảo vệ môi trường ở các địa phương trong toàn huyện. Ở một số địa phương, đặc biệt là vùng giáp ranh giữa các xã vẫn đang xảy ra tình trạng vứt rác bừa bãi, vẫn còn nhiều điểm đen tập kết rác tự phát. Vấn đề đặt ra là các địa phương phải xây dựng đề án bảo vệ môi trường, đó là yếu tố quyết định đến thành bại của công tác bảo vệ môi trường, xây dựng các khu dân cư tiến bộ trong thời kỳ mới.