Bóng cười… người khóc
Ngày 1/2/2019, UBND tỉnh Nghệ An ban hành công văn số 806 về việc đẩy mạnh công tác phòng, chống hoạt động sản xuất, kinh doanh, sử dụng bóng cười trái pháp luật trên địa bàn.
Công văn cho biết, thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện tình trạng sử dụng bóng cười, gây nguy hại sức khỏe, tính mạng và khả năng nhận thức, kiểm soát hành vi, đặc biệt trong giới trẻ. Trên địa bàn tỉnh, mặc dù việc sử dụng bóng cười chưa gây ra hậu quả lớn, nhưng ở một số tỉnh thành khác đã có những vụ việc có hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Ngày 24/12/2018, Đội đặc doanh, Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội phát hiện 2 đối tượng là Nguyễn Tuấn Anh và Đặng Bá Thảo (cùng 25 tuổi và cùng trú tại phường Đông Vĩnh, thành phố Vinh) đang có hành vi mua bán khí N20. Qua kiểm tra, các đối tượng không xuất trình được giấy phép kinh doanh và các giấy tờ hợp pháp liên quan đến lô hàng. Tang vật thu giữ là 25 bình khí N20 và gần 4.000 quả bóng cao su.
Tại nhiều quán bar, nhà hàng…, bóng cười được bày bán công khai với giá chỉ vài chục nghìn/quả và gần như trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều cuộc vui của giới trẻ.
Mới đây, ngày 31/1/2019, Đội cảnh sát Kinh tế (Công an thành phố Vinh) phối hợp với Công an phường Hưng Bình bất ngờ ập vào một quán bar có địa chỉ tại số 2 đường Lê Hồng Phong (TP. Vinh) thì phát hiện hàng chục thanh niên nam nữ tuổi đời còn rất trẻ đang hòa theo điệu nhạc cực lớn, kèm theo đó là ngập tràn khói Shisha, nhiều nam nữ thanh niên say sưa vô tư hít bóng cười. Kiểm tra phòng kho tại quán bar, lực lượng chức năng còn phát hiện 2 bình khí để bơm “bóng cười” và 170 bóng cao su (chưa qua sử dụng).
Để tăng cường phòng, chống tác hại của việc sử dụng bóng cười, UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về tác hại của việc sử dụng bóng cười; hoạt động sản xuất, vận chuyển, cất giữ, mua bán bóng cười và chế tài xử lý để nâng cao ý thức chấp hành của các cơ sở kinh doanh và người dân, đặc biệt là các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT và đối tượng là thanh, thiếu niên, học sinh.
Chỉ đạo lực lượng Công an các đơn vị, địa phương tăng cường công tác nắm tình hình, quản lý chặt chẽ các cơ sở có dấu hiệu hoạt động sản xuất, kinh doanh, mua bán và tổ chức sử dụng bóng cười. Tiến hành kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở kinh doanh có điều kiện về ANTT, các địa điểm kinh doanh cà phê, quán karaoke, vũ trường, khu vực vui chơi giải trí có hành vi sản xuất, cất giữ, mua bán, tổ chức sử dụng bóng cười…
Nói đến bóng cười, hẳn nhiều người còn xa lạ. Nhưng với giới trẻ, bóng cười lại đang trở thành trào lưu, là “món ăn lạ” mỗi khi các bạn đi chơi trong các quán cà phê, bar, karaoke. Bóng cười thực chất là những quả bóng bay bình thường, được bơm vào khí gây cười, tên hóa học là dinitơ monoxid hay nitrous oxide, là hợp chất hóa học với công thức N2O.
Người mua sẽ cầm bóng để hít hà, khí hết cũng là lúc quả bóng lép xẹp. Khí nitrous oxide lan tỏa, ngấm vào cơ thể sẽ tạo cảm giác phấn khích, tạo ảo giác gây cười cho người sử dụng. Bóng cười khiến người sử dụng có cảm giác phấn khích, ảo giác gây cười nên được giới trẻ ưa chuộng khi đi bar, cà phê để tăng sức hấp dẫn, vui vẻ ở các bữa tiệc.
Hiệu quả phòng ngừa chưa cao
Trong công văn, UBND tỉnh Nghệ An cũng đánh giá, hiện công tác quản lý đối với hoạt động chưng cất, kinh doanh khí N20 của một số cơ quan chức năng chưa thật sự quan tâm đúng mức. Hoạt động sản xuất, mua bán, sử dụng bóng cười diễn ra còn nhiều nhưng việc kiểm tra, phát hiện và xử lý còn gặp nhiều khó khăn, hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh còn hạn chế.
Theo lãnh đạo Công an tỉnh, đơn vị đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương vào cuộc, đặc biệt là sự phối hợp với lực lượng quản lý thị trường, cảnh sát PCCC, tăng cường kiểm tra, phát hiện các điểm bán khí N2O để có biện pháp xử lý nghiêm.
Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, khí N2O không phải là chất ma túy hoặc tiền chất ma túy, không nằm trong công ước về kiểm soát các chất ma túy. Khí N2O nằm trong danh mục hóa chất hạn chế sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực công nghiệp, chịu trách nhiệm chính là Cục Hóa chất, Bộ Công thương.
Theo Công an Nghệ An, luật pháp không cấm các cá nhân tổ chức sản xuất, kinh doanh khí N2O do đây là loại khí thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất, kinh doanh trong ngành công nghiệp và được chỉ định sử dụng trong một số lĩnh vực y tế.
Các quy định pháp luật, chế tài xử lý đối với hành vi vi phạm của các cơ sở, cá nhân kinh doanh khí N2O chưa rõ ràng, chỉ xử lý hành chính, mức độ xử lý còn nhẹ chưa mang tính răn đe. Bên cạnh đó, các đối tượng kinh doanh, tàng trữ sử dụng trái phép “bóng cười” chuyển phương thức hoạt động, tiêu thụ vào các quán bar, vũ trường, thậm chí nhà ở... để đối phó sự kiểm tra của các cơ quan chức năng.
Để nâng cao hiệu quả công tác xử lý các vi phạm của các cơ sở, cá nhân kinh doanh khí N2O, nên đưa việc kinh doanh khí N2O vào danh mục hàng hóa kinh doanh có điều kiện để quản lý và áp dụng các chế tài xử lý phù hợp. Cần có biện pháp mạng đối với các cơ sở đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tái phạm như rút giấy phép kinh doanh.