Ngày 17/9/2020, Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử Cụt Văn Ba (SN 1995; trú tại xã Na Loi, huyện Kỳ Sơn) về tội “mua bán người”. Nạn nhân của vụ án là chị Moong Thị X. (SN 1994; trú tại xã Bắc Lý, Kỳ Sơn).
Trước đó chú Cụt Văn Ba là Cụt Văn Huệ (SN 1978 tại xã Phà Đánh, Kỳ Sơn) và mẹ của bị cáo là Cụt Thị Hạnh (SN 1974) đã lần lượt nhận mức án 4 năm 6 tháng; 3 năm 6 tháng tù vì tội danh trên.
Như bao cô gái trong bản, X. lấy chồng rất sớm. Trong thời gian đầu, vợ chồng X. chung sống hạnh phúc, song từ ngày chồng cô sa đà vào rượu, gia đình ngày càng “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt”. Mối quan hệ vợ chồng ngày càng xung đột khi mỗi lần uống rượu say, chồng X. lại đánh vợ, kể cả khi cô đang mang thai.
Vào một ngày tháng 4/2014, X đến nhà Cụt Thị Hạnh là mẹ của Cụt Văn Ba chơi. Tại đây, X. đã tâm sự với người phụ nữ này về cuộc sống hôn nhân của mình. Nghe vậy, Hạnh tỏ ra đồng cảm rồi tỉ tê với cô rằng, sang Trung Quốc lấy chồng khác, vừa có chồng mới đẹp trai, vừa có cuộc sống sung túc, không phải làm lụng vất vả mà lại có tiền gửi về cho gia đình… Nghe bùi tai X đồng ý với Hạnh nhưng ra điều kiện Hạnh phải trả cho X. 30 triệu đồng.
Thấy “con mồi” đã cắn câu, Hạnh nhờ con trai là Cụt Văn Ba (SN 1995) tìm người đưa nạn nhân sang Trung Quốc bán. Trước đó, chú của Ba là Cụt Văn Huệ từ Trung Quốc trở về và có đặt vấn đề nhờ Ba tìm người phụ nữ sang Trung Quốc làm vợ. Nên khi nghe mẹ đề cập vấn đề, Cụt Văn Ba đã liên hệ với Huệ thông báo đã tìm được người. Tuy nhiên, do X. lúc ấy đang mang thai nên Ba đã hỏi Huệ “có bán được không?” thì được người đàn ông này trả lời “Phụ nữ mang thai bán không được giá như các cô gái chưa chồng nhưng cứ đưa sang, bán được bao nhiêu các bên sẽ tính toán ăn chia sau”.
Sau đó, Ba và Huệ đưa X. ra bến xe TP Móng Cái, tỉnh Quảng Ninh rồi vượt biên trái phép sang Trung Quốc, giao cho người phụ nữ mà Huệ quen biết từ trước đó. Khoảng 1 tháng sau, X. được bán cho một người đàn ông ở Trung Quốc với giá 7 vạn nhân dân tệ (tương đương 180 triệu đồng). Cụt Văn Huệ nhận 31 triệu đồng và chia cho mẹ con Hạnh 20 triệu, còn mình lấy 11 triệu đồng tiêu xài cá nhân.
Ngày 10/11/2018, chị X. đã bỏ trốn về Việt Nam, sau đó làm đơn tố cáo hành vi của Cụt Văn Huệ, Cụt Thị Hạnh, Cụt Văn Ba lên Công an huyện Kỳ Sơn. Cụt Văn Huệ và Cụt Thị Hạnh bị Công an huyện bắt giữ để phục vụ điều tra. Riêng Cụt Văn Ba đã bỏ trốn ngay sau đó và bị phát lệnh truy nã từ ngày 10/1/2019.
Tại phiên tòa, bị cáo Cụt Văn Ba thừa nhận toàn bộ hành vi phạm tội của mình. Bị cáo cho rằng do nhận thức pháp luật hạn chế nên đã phạm tội. HĐXX nhận định, hành vi phạm tội của bị cáo Cụt Văn Ba nói riêng và 3 bị cáo nói chung là nguy hiểm cho xã hội, xem phụ nữ như hàng hóa dùng để trao đổi, mua bán; trực tiếp xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm phụ nữ Việt Nam. Riêng Moong Thị X. là bị hại, song cũng có một phần lỗi vì biết sang Trung Quốc lấy chồng mà vẫn đồng ý.
Xem xét toàn diện vụ án, cân nhắc các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ và phân hóa vai trò của từng bị cáo trong vụ án, HĐXX tuyên phạt Cụt Văn Ba 3 năm 6 tháng tù.