(Baonghean) - Ngày 7/6/2016, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định 2607/QĐ-UBND thành lập đoàn liên ngành để kiểm tra xử lý các phương tiện vận tải hành khách vi phạm quy định. Vậy nhưng nhiều xe ô tô khách biển Lào, chủ xe và lái xe là người Việt vẫn hoạt động ngang nhiên trên các tuyến đường…
Nhận diện…
Một tài xế xe khách đường dài đã giải nghệ nói rằng, chỉ cần ra Nghi Kim, đoạn cầu vượt đường sắt là sẽ gặp đủ các loại xe khách, xe tải biển kiểm soát Lào nhưng chủ xe và lái xe là người Nghệ An. Còn nếu muốn tận thấy “thủ đô” của các loại xe biển Lào thì làm một vòng từ Diễn Kỷ, Diễn Hồng rồi ngược cầu Lồi lên Đô Thành, sang Diễn Tháp, về ngã tư Diễn Xuân là rõ…
Lời người tài xế này quả không sai. Đứng trên cầu vượt đường sắt Nghi Kim nhìn xuống, khu vực đường QL1 cũ nay chẳng khác gì một bến xe với sự hiện diện của gần 20 xe đủ loại, có cả xe ô tô tải, ô tô khách. Và các loại xe này, có đề “tem nhãn” nhà xe Việt Nam nhưng 100% đều mang biển số Lào. Hỏi một người dân trong khu vực “nếu muốn làm một chuyến Viên Chăn thì đi xe nào, mua vé ở đâu?”. Ông này trả lời: “Cứ lại xe có đề tên Tuấn Việt mà hỏi, nó chạy Viên Chăn đấy. Khoảng 12h đêm nay là xuất phát…”.
Theo Quốc lộ I ngược ra Diễn Châu, đến cầu Lồi (nằm trên Quốc lộ IA, cuối xã Diễn Hồng), rẽ trái để lên xã Đô Thành và Diễn Tháp- khu vực này là “thủ đô” xe Lào. Xe con, xe tải biển Lào nhan nhản, và xe vận tải hành khách biển Lào cũng có đến vài chục chiếc. Chiếc nằm trong ngõ xóm, chiếc đậu ga ra, chiếc đỗ dọc đường, chiếc đi lại nhận hàng, nhận khách…
Suốt trục đường chính của xã Đô Thành – Diễn Tháp, chiều ngày lẻ (âm lịch) rất nhộn nhịp; và ở đây, có rất nhiều những trung tâm đón khách có nhu cầu đi Lào đến những điểm như Viên Chăn, Pắc Xế, Xiêng Khoảng, Tha Khẹt… với biển bảng giới thiệu khá chi tiết về nhà xe, về số hiệu xe, lịch trình, các số điện thoại liên lạc…
Bởi nguyên tắc xe khách liên vận giữa Việt Nam – Lào phải đăng ký đón, trả khách tại bến, vậy nên chúng tôi đã liên lạc với Công ty CP Bến xe Nghệ An. Theo đại diện của công ty này thì “những xe khách đó đều là xe “dù”, hoạt động chui…”.
Theo ông Võ Xuân Thanh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Bến xe Nghệ An, từ năm 2015, đơn vị của ông đã từng có văn bản gửi Sở GT&VT, UBND tỉnh và cả Tổng cục Đường bộ phản ánh tình trạng xe mang biển kiểm soát Lào nhưng chủ xe và lái xe là người Việt Nam vận tải hành khách vi phạm pháp luật, đề nghị xử lý nghiêm.
Chưa hết, Công ty CP Bến xe Nghệ An cũng từng nắm bắt hoạt động của các nhà xe này, ghi nhận danh tính chủ xe, biển kiểm soát. Theo đó, đã ghi nhận được trên dịa bàn tỉnh có khoảng 35 xe vận tải hành khách biển Lào, lái Việt đang hoạt động chui. “Những xe này hoạt động chủ yếu ở Diễn Tháp (Diễn Châu), Đô Thành (Yên Thành)…” – ông Võ Xuân Thanh cho biết.
Vì đâu xe biển Lào “nở rộ”?
Đặt ra câu hỏi này, một nguyên nhân chính yếu được giới xe Lào nói đến là “suất đầu tư bèo”. Chủ nhân một chiếc Toyota Prado đời 2015 mới cáu cạnh, biển UN vàng chóe hồn nhiên nói rằng “xe nhập ngoại ở Việt Nam chịu thuế khủng, trong khi xe Lào được miễn, giá chỉ non một nửa…”. Như vậy là theo giá chính hãng, Prado Toyota Việt khoảng 2,2 tỷ đồng; trong khi chiếc xe ông này đang sở hữu chỉ ngót nghét 1 tỷ đồng.
Với một lái xe vận tải khách biển Lào thì “bật mí”, loại xe 45 chỗ hiệu Huyn đai “rơm rơm” anh ta đang lái, nếu mua tại Việt Nam cũng trị giá khoảng 1,2 tỷ; trong khi mua tại Lào chỉ dăm trăm triệu đồng. Hơn nữa, việc đăng ký liên vận ở Lào rất dễ. Nếu sở hữa một chiếc xe khách biển kiểm soát Lào rồi, chỉ cần bỏ ra một khoảng phí “nhỏ” thông qua một công ty vận tải Lào sẽ làm được thủ tục cần thiết để Cục Vận tải, Bộ Công chính vận tải Lào chấp thuận. Trong khi đó, nếu muốn đăng ký cho một xe vận tải khách biển kiểm soát Việt Nam lưu hành Lào thì cực khó…
Cũng nói về nội dung này, một thanh tra giao thông phân tích thêm: “Xe khách Lào không quy định về niên hạn sử dụng; không yêu cầu lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; không quy định về việc chở hàng hóa, chở người trong thùng xe… Trong khi đó, dù Hiệp định thư giữa hai nước dù có quy định, xe nước bạn khi vận hành trên lãnh thổ Việt Nam thì phải tuân thủ luật pháp Việt Nam nhưng tại Nghị định thư số 72 thực hiện Hiệp định thì lại có những quy định để tạo điều kiện thuận lợi cho phương tiện giữa hai nước qua lại biên giới.
Ví dụ như tại Điều 6 về “Công nhận lẫn nhau” của Nghị định thư nêu “Mỗi bên ký kết công nhận biển đăng ký phương tiện, giấy đăng ký phương tiện, chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của phương tiện và/hoặc tem kiểm định, giấy phép lái xe và giấy phép liên vận do cơ quan có thẩm quyền của Bên ký kết kia cấp”.
Thành thử, các xe mang biển kiểm soát Lào dù có những yếu tố kỹ thuật không đảm bảo về niên hạn, về môi trường… nhưng có đầy đủ giấy tờ do nước bạn cấp thì cơ quan chức năng Việt Nam cũng rất khó xử lý.
Kiểm tra, xử lý dứt điểm!
Ngày 7/6, UBND tỉnh đã ban hành Quyết định số 2607/QĐ-UBND về việc thành lập Đoàn liên ngành kiểm tra hoạt động vận tải khách bằng ô tô trong nước và xe ô tô mang biển kiểm soát nước ngoài trên địa bàn tỉnh.
Đoàn liên ngành có trách nhiệm kiểm tra các tổ chức, cá nhân và phương tiện trong việc chấp hành các quy định của pháp luật về kinh doanh vận tải khách bằng ô tô mang biển kiểm soát trong nước và xe ô tô mang biển kiểm soát nước ngoài. Đồng thời, xử lý nghiêm minh, đúng quy định đối với tất cả các xe ô tô vận tải khách có hành vi vi phạm (kể xả xe mang biển kiểm soát nước ngoài) theo quy định tại Nghị định số 171, Nghị định số 107 của Chính phủ và các quy định khác của pháp luật có liên quan.
Trong đó, đặc biệt chú trọng kiểm tra xử lý các hành vi: xe không có hoặc không gắn phù hiệu; chạy sai hành trình, lịch trình vận tải; đón, trả khách sai quy định; tranh giành khách, thu tiền của khách sai quy định; chở quá số người quy định; xe ô tô kinh doanh vận tải khách mà không thực hiện đăng ký kinh doanh theo quy định; tiêu chuẩn, điều kiện kỹ thuật của xe ô tô…
Ông Nguyễn Hồng Kỳ-Giám đốc sở GT-VT khẳng định: “Với chỉ đạo của tỉnh tại quyết định số 2067, Công an tỉnh và Sở GT&VT sẽ nhanh chóng vào cuộc để kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các phương tiện vi phạm, nhất là đối với những phương tiện vận tải hành khách mang biển kiểm soát Lào, lái xe Việt đang hoạt động chui lủi. Tình trạng này sẽ phải chấm dứt…”.
Thực tế cho thấy, hoạt động vận tải hành khách “chui” của các xe mang biển kiểm soát Lào đang làm cho tình hình trật tự an toàn giao thông thêm phần phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến hoạt động vận tải của những đơn vị đã được cấp phép. Vì vậy, sự chỉ đạo của UBND tỉnh thông qua Quyết định số 2607 là hết sức cần thiết.
Tuy nhiên, qua tìm hiểu thấy rằng cần phải có thêm những giải pháp hữu hiệu mang tính lâu dài để xử lý nghiêm phương tiện vi phạm ngay tại cửa khẩu thì coi như đã xử lý được tại gốc vấn nạn này…”.
Nhóm PV