NASA tuyên bố nhiệm vụ khám phá sao Hỏa của xe thám hiểm Opportunity chính thức kết thúc hôm 13/2, Guardian đưa tin. Chiếc xe đã gặp một cơn bão bụi khổng lồ và không truyền tín hiệu về Trái Đất suốt 8 tháng. Các chuyên gia nhiều lần tìm cách liên lạc lại với nó, lần gần nhất vào hôm 12/2, nhưng không nhận được phản hồi.
"Tôi đứng đây, với sự tôn trọng và biết ơn sâu sắc, tuyên bố sứ mệnh Opportunity đã hoàn thành", chuyên gia Thomas Zurbuchen phát biểu trong buổi họp báo của Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) thuộc NASA. Ông cũng cho biết, tàu thám hiểm giúp thay đổi hiểu biết của con người về Trái Đất, sao Hỏa và mang lại nhiều bước tiến trong khoa học.
Opportunity đáp xuống sao Hỏa tháng 1/2004, không lâu sau khi "người anh em" Spirit hạ cánh. Bộ đôi này nằm trong chương trình Xe thám hiểm sao Hỏa của NASA. Tuy nhiên, Spirit bị kẹt trong đất mềm vào năm 2009 và được xác định là ngừng hoạt động năm 2011.
Opportunity tiếp tục sinh tồn trên bề mặt hành tinh đỏ và truyền dữ liệu về Trái Đất, giống như một "nhà địa chất" làm việc từ xa. Chiếc xe được thiết kế để hoạt động trong 90 ngày với quãng đường di chuyển khoảng một km. Tuy nhiên, nó đã chạy hơn 45 km và làm việc suốt 15 năm.
"Trước đây chúng tôi cho rằng bụi trong không khí sẽ tích tụ dần trên các tấm quang năng, cuối cùng làm mất năng lượng. Chúng tôi không ngờ gió sẽ tới định kỳ và thổi bay bụi bám trên đó. Điều này giúp chiếc xe vượt qua mùa đông đầu tiên cũng như mọi mùa đông khác trên hành tinh đỏ", John Callas, quản lý dự án Xe thám hiểm sao Hỏa, giải thích.
Cuối cùng, Opportunity không thể chống chọi được với cơn bão bụi lịch sử trên hành tinh đỏ, nhà khoa học Abigail Fraeman cho biết. Cơn bão che phủ bầu trời đến mức chiếc xe không thể nhìn thấy Mặt Trời và các tấm quang năng không thể nạp lại năng lượng.
Opportunity phát hiện những khối đá đặc biệt hình cầu chứa nhiều sắt, tìm ra dấu hiệu của nước và lần đầu tiên phát hiện mảnh thiên thạch trên một hành tinh khác Trái Đất. Chiếc xe gửi về nhiều hình ảnh ấn tượng như cơn lốc cát quét qua bề mặt hành tinh đỏ hay những bức ảnh toàn cảnh cho thấy khung cảnh ngoạn mục với các miệng núi lửa. Nó cũng truyền cảm hứng cho nhiều người theo đuổi khoa học và tạo điều kiện để phát triển những nhiệm vụ mới.
Sự kết thúc của sứ mệnh Opportunity mang đến rất nhiều cảm xúc, theo giáo sư Andrew Coates, nhà khoa học hành tinh tại Phòng thí nghiệm Khoa học Vũ trụ Mullard thuộc Đại học London. "Chúng tôi ca ngợi những thành tựu chiếc xe đạt được trong hành trình khám phá sao Hỏa, nhưng cũng đau lòng khi mất đi một người bạn cũ", ông chia sẻ.