Sáng mãi tinh thần thanh niên xung phong
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Nghệ An có 9 đơn vị TNXP hoạt động, trong đó có 8 đơn vị TNXP do Tỉnh đoàn quản lý, gồm có: Ban Chỉ huy lực lượng TNXP, Tổng đội TNXP 2 - XDKT, Tổng đội TNXP 3 - XDKT, Tổng đội TNXP 5, Tổng đội TNXP 8, Tổng đội TNXP 9, Tổng đội TNXP 10 và Cơ sở cai nghiện ma túy tự nguyện Phúc Sơn; 1 đơn vị TNXP là đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc UBND huyện Quỳnh Lưu.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, các Tổng đội TNXP đã góp phần hình thành được 12 điểm dân cư, tạo việc làm ổn định từ hoạt động sản xuất nông nghiệp và bảo vệ, phát triển rừng cho 568 hộ với 1.107 lao động; sắp xếp và tạo việc làm ổn định từ tham gia dự án trồng chè Tuyết Shan, chăn nuôi và bảo vệ rừng cho 429 hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Thu nhập của các hộ đạt từ 80 - 200 triệu đồng/năm.
Ngoài ra, thông qua việc liên kết chế biến, dịch vụ và giao khoán bảo vệ, trồng rừng, các đơn vị TNXP còn giải quyết việc làm ổn định cho 373 lao động, thu nhập bình quân đạt 6.500.000 đồng/tháng.
Lực lượng thanh niên xung phong đã tham gia thực hiện thành công các dự án phát triển kinh tế - xã hội ở vùng đặc biệt khó khăn, vùng biên giới như: Dự án xây dựng Làng thanh niên lập nghiệp sông Rộ (Thanh Thủy - Thanh Chương); Dự án phát triển kinh tế nông - lâm kết hợp vùng Thung Voi (Châu Đình - Quỳ Hợp); Dự án xây dựng Làng Thanh niên lập nghiệp biên giới Na Ngoi (Na Ngoi – Kỳ Sơn); Dự án xây dựng Làng Thanh niên lập nghiệp biên giới Tam Hợp (Tam Hợp - Tương Dương); Dự án xây dựng vùng kinh tế mới Bàu Đung (Long Sơn - Anh Sơn); Dự án xây dựng vùng kinh tế mới thanh niên Sông Giăng (Thanh Đức - Thanh Chương)...
Từ các dự án đó, lực lượng TNXP Nghệ An đã tổ chức di dân, khai hoang đất đồi hoang hóa sản xuất thành các vùng trồng chè, dứa, mía cung cấp nguyên liệu cho các nhà máy chế biến; xây dựng cơ sở hạ tầng về điện, đường giao thông, hồ đập thủy lợi, nước sạch sinh hoạt, nhà văn hóa... phục vụ sản xuất, đời sống, văn hóa và giáo dục cho người dân; tạo lập thành các điểm dân cư tập trung ở vùng miền núi, biên giới, góp phần vừa phát triển kinh tế - xã hội, vừa giữ gìn an ninh - quốc phòng tại địa phương.
Hiệu quả từ một đề án
Nhằm phát huy những kết quả đã đạt được, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong tổ chức và hoạt động của lực lượng TNXP, trên cơ sở Nghị định số 12/2011/NĐ-CP của Chính phủ, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đã tham mưu trình UBND tỉnh Nghệ An ban hành Quyết định số 3051/QĐ-UBND ngày 1/7/2014 phê duyệt Đề án “Kiện toàn tổ chức và hoạt động của lực lượng TNXP - XDKT tỉnh Nghệ An” (gọi tắt là Đề án 3051).
Sau khi triển khai thực hiện Đề án 3051 gắn với thực hiện các phương án giải thể, chuyển giao các Tổng đội TNXP, từ năm 2015 đến nay biến động về biên chế Nhà nước khá lớn. Tổng số biên chế Nhà nước được UBND tỉnh giao cho các đơn vị TNXP năm 2022 là 45 người, giảm 26 người (36,6%) so với số biên chế được giao năm 2015 là 71 người.
Đề án 3051 đã góp phần khắc phục những tồn tại thực tiễn trong tổ chức, hoạt động của mô hình Tổng đội TNXP - XDKT, đồng thời tạo cơ sở pháp lý để tiếp tục xây dựng và phát triển lực lượng TNXP cũng như giải thể một số Tổng đội TNXP - XDKT đã hoàn thành vai trò, có mô hình hoạt động không còn hiệu quả.
Đồng thời, đề án giúp lực lượng TNXP trên địa bàn tỉnh Nghệ An sắp xếp lại tổ chức và hoạt động phù hợp với các Nghị định, các văn bản hướng dẫn về tổ chức và chính sách cho TNXP, điều kiện thực tiễn của Nghệ An; từng bước tháo gỡ những bất cập trong quản lý, sử dụng đất đai và tài sản công tại các đơn vị TNXP; phối hợp tốt với cơ quan quản lý các cấp và chính quyền địa phương nơi trú đóng trong việc chỉ đạo sản xuất, quản lý bảo vệ và phát triển rừng, xây dựng các mô hình phát triển kinh tế, công tác dân vận, cai nghiện và quản lý đối tượng cai nghiện ma túy ...
Từ đó, đã phát huy được vai trò của TNXP trong nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ an ninh, quốc phòng ở những địa bàn miền núi đặc biệt khó khăn và kịp thời tham gia giải quyết một số vấn đề bức xúc của xã hội trên địa bàn trú đóng và trên địa bàn của tỉnh.
Những kiến nghị chính đáng
Bước vào giai đoạn mới, từ yêu cầu của thực tiễn, đại diện lực lượng TNXP tỉnh đã có nhiều kiến nghị quan trọng tại hội nghị. Trong đó, nổi bật một số vấn đề như: Đề nghị UBND tỉnh xem xét, cho chủ trương để Ban Thường vụ Tỉnh đoàn tiến hành xây dựng Đề án tổ chức lại lực lượng TNXP Nghệ An và Quy định chức năng, nhiệm vụ của lực lượng TNXP Nghệ An giai đoạn mới phù hợp với quy định tại các Nghị định của Chính phủ.
Đồng thời, chỉ đạo các sở, ngành phối hợp Ban Thường vụ Tỉnh đoàn Nghệ An và các đơn vị liên quan thực hiện hoàn thành giải thể Tổng đội TNXP 2 -XDKT Nghệ An, Tổng đội TNXP 3 - XDKT Nghệ An; Quan tâm tạo điều kiện về cơ chế, chính sách cho lực lượng TNXP Nghệ An thực hiện hoàn thành tốt các nhiệm vụ trong giai đoạn mới.
Phát biểu tại hội nghị, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lê Hồng Vinh ghi nhận và đánh giá cao những nỗ lực, thành quả toàn diện trên các lĩnh vực của lực lượng TNXP trong thời gian qua. Thành công đó không chỉ dừng lại ở các mô hình kinh tế mang tính thời điểm, mà còn tạo dựng nên những sinh kế bền vững cho đồng bào vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số vươn lên ổn định cuộc sống.
Về phương hướng, nhiệm vụ, Tỉnh đoàn cần chỉ đạo lực lượng TNXP tăng cường phối hợp với các sở, ngành, địa phương, đơn vị liên quan để hoàn thành tốt các mục tiêu đã đặt ra.