'Dù thời chiến hay thời bình, lực lượng TNXP luôn xung kích, sẵn sàng'

        Lực lượng TNXP là sáng kiến của “riêng” Việt Nam

PV: Thưa Đại tá Từ Ngọc Anh, ngày 15/7 đã được nhà nước chọn làm Ngày truyền thống của lực lượng TNXP.  Chắc ông vẫn còn nhớ rất rõ những ngày đầu gia nhập lực lượng này?

Đại tá Từ Ngọc Anh. Ảnh: Hồ Phương

Đại tá Từ Ngọc Anh: Tôi bắt đầu tham gia lực lượng TNXP vào cuối năm 1953 và là một trong những lứa TNXP đầu tiên. Nhiệm vụ chúng tôi khi đó là tăng cường cho chiến dịch Tây Bắc, chuẩn bị cho cuộc tổng tiến công Điện Biên Phủ, đánh đuổi giặc Pháp.

Ngày vào TNXP tôi mới 19 tuổi, hoàn thành xong chương trình lớp 7 và là Đoàn viên Đoàn thanh niên cứu quốc. Chúng tôi gia nhập vào TNXP từ chính lời kêu gọi của Đoàn và ai trúng tuyển cũng đều mừng vì trong làng chúng tôi khi đó hầu hết thanh niên đã đi bộ đội, đi dân công hỏa tiễn.

Khi ra đi, chúng tôi cũng không nghĩ ngợi nhiều. Nhận nhiệm vụ xong, tất cả đi bộ ra tập trung ở Diễn Quảng -  Diễn Châu và có một tháng để vừa huấn luyện vừa học nội quy. Trước khi có lệnh xuất phát, chúng tôi mỗi người được sắm một bộ tư trang và gánh thêm mỗi người 20kg gạo, đi theo đường Hoàng Mai lên Nho Quan qua Hòa Bình rồi về Sơn La.

Chặng đường hàng trăm km, chúng tôi đi mất 56 ngày theo lộ trình ngày nghỉ, đêm đi. Dọc đường đi dù vất vả nhưng ai cũng hăng hái hò reo, hát hò. Có lần, vừa gánh đồ đến Na Sản thì đoàn chúng tôi bị một máy bay phát hiện ném bom. Khi đó, tôi bị lăn xuống dốc.

Hết bom, chúng tôi lại tiếp tục hành quân và sau đó dừng chân đóng quân ở chân đèo Pha Đin. Tại  đây, chúng tôi được giao nhiệm vụ đảm bảo giao thông, lấp hố bom  và khi cần thiết thì tăng cường thêm cho bộ đội. Triền miên gần một năm sau đó, dường như chưa có đêm nào chúng tôi được ngủ vì nhiệm vụ chủ yếu phải làm thâu đêm, không quản đến nguy hiểm cho đến ngày Điện Biên Phủ hoàn toàn giải phóng.

PV: Xung phong mọi việc, bất kỳ việc khó việc dễ, phục vụ kháng chiến cho đến ngày kháng chiến thành công... Là một người đã từng trải qua nhiệm vụ này, ông có thể kể rõ hơn nhiệm vụ của lực lượng TNXP ngàyđó?

Đại tá Từ Ngọc Anh:  TNXP Việt Nam được thành lập từ năm 1950, trong bối cảnh đất nước cần sức người, sức của để chống thực dân Pháp tái xâm lược Việt Nam. Trong những năm đầu tiên, Đảng và nhà nước ta cũng chỉ rõ,  nhiệm vụ của TNXP là "phát huy sức mạnh dời non lấp biển của tuổi trẻ, xung phong phục vụ cuộc kháng chiến cứu nước đi đến toàn thắng và làm “trường học lớn” đào tạo rèn luyện đội ngũ cán bộ của Đảng, Nhà nước phục vụ công cuộc kiến quốc, xây dựng Chủ nghĩa xã hội tương lai".

Trước ngày gia nhập lực lượng TNXP chúng tôi cũng đã được học về nhiệm vụ cụ thể của mình, đó là đảm bảo giao thông, tiếp tế đạn dược phục vụ chiếu đấu, cáng thương binh và đưa thương binh về tuyến sau an toàn.

TNXP là lực lượng trẻ khỏe, có Đảng lãnh đạo, có biên chế tiểu đội, trung đội, đại đội. Và chúng tôi, lấy tinh thần xung phong, đoàn kết, đồng lòng với mục tiêu lớn nhất đó là làm sao để kháng chiến thành công.

PV: “Không có việc gì khó/Chỉ sợ lòng không bền/Đào núi và lấp biển?Quyết chí ắt làm nên" lànhững câu thơ Bác dành tặng cho lực lượng TNXP từnhững ngày đầu thành lập. Trong quá trình hoạt động, ông thấy Bác Hồ có sự quan tâm đặc biệt như thế nào đối với lực lượng TNXP?

PV: So với cả nước, lực lượng TNXP Nghệ An rất đông và nắm giữ nhiều trọng trách khá quan trọng. Là người gắn bó rất lâu với lực lượng TNXP, ông đánh giá thế nào về vai trò của lực lượng TNXP Nghệ An trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ?

Đại tá Từ Ngọc Anh:  Nghệ An có vị trí chiến lược trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước, được đánh giá là hậu phương lớn cho tiền tuyến lớn. Nhân dân Nghệ An lại có truyền thống cách mạng kiên cường thế nên mỗi khi có nhiệm vụ, chúng ta cũng sẵn sàng xung phong, bất chấp mọi khó khăn “tất cả cho tiền tuyến – tất cả để chiến thắng”. Thật tự hào, bởi trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, Nghệ An đã huy động được hơn 43.000 người tham gia lực lượng TNXP, chiếm 1/10 trong tổng số LLTN xung phong của cả nước.

Trong quá trình làm nhiệm vụ, lực lượng TNXP xứ Nghệ cũng có rất nhiều sáng tạo và dấu ấn riêng, thể hiện ở việc phát huy sáng kiến trong những hoàn cảnh khó khăn, dám nghĩ, dám làm. Đó là như phá núi mở đường, chống ùn tắc, sạt lở, làm nhiệm vụ vận tải thủy phục vụ miền Tây Nghệ An và nước bạn Lào, phục vụ giao thông đường sắt, tăng cường lực lượng cho đoàn 559, chi viện cho Quảng Bình...

Hiện có rất nhiều địa danh nổi tiếng còn lưu giữ chiến công của TNXP Nghệ An như ngã ba Cò Nòi, Tuần Giáo, đèo Pha Đin, Sầm Nưa, Khe Sanh, đường 20 Quyết Thắng, sông Gianh, Truông Bồn, Cầu Cấm, Bến Thủy, Hoàng Mai...

Đại tá Từ Ngọc Anh:  Từ giữa những năm 80, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã có Nghị quyết về việc thành lập Tổng đội TNXP – XDKT (xây dựng kinh tế) Nghệ An. Gần 30 năm qua, các đội viên đã phát huy vai trò của tổ chức TNXP để  xây dựng kinh  tế ở vùng sâu, vùng xa, và giữ gìn, bảo vệ biên giới. Thành tích của các tổng đội TNXP – XDKT đã trở thành mô hình tiêu biểu của TNXP Nghệ An, góp phần cổ vũ, động viên phong trào thi đua tình nguyện và  khuyến khích thanh niên mạnh dạn đầu tư, lập thân lập nghiệp.