Ngoại lệ hiếm hoi
Kể từ khi bước chân vào Nhà Trắng, việc lựa chọn nhân sự cho các vị trí quan trọng của ông Donald Trump được cho là rất khó dự đoán. Nhưng dù ở vị trí nào, người bước chân vào “vòng quay của Tổng thống” nếu không phải là chính trị gia thì cũng có xuất thân là doanh nhân thành đạt giống như chính ông Donald Trump, chứ ít ai nghĩ đến việc đó lại là một nhà nghiên cứu chính sách giống như William Ruger. Đặc biệt, nếu người đó lại xuất thân từ Viện nghiên cứu Charles Koch thì khả năng “lọt mắt xanh” của ông Donald Trump lại càng thấp, bởi vì Viện Charles Koch - một viện đối trọng với các hội đồng cố vấn ở Washington DC được cho là có nhiều bất đồng với Tổng thống Donald Trump.
Nhưng William Ruger là một trường hợp ngoại lệ. Không chỉ là Phó Chủ tịch phụ trách nghiên cứu và chính sách đối ngoại của Viện Charle Koch, ông còn là thành viên nghiên cứu về chính sách đối ngoại tại Viện Cato - một tổ chức nghiên cứu, tư vấn chính sách công độc lập, phi đảng phái với phương châm theo đuổi là tự do và hòa bình.
Trước đây, ông William Ruger từng là Phó Giáo sư tại Khoa Khoa học chính trị của Đại học Texas. Chưa hề có kinh nghiệm chính trường, mối liên hệ duy nhất mà người ta có thể kết nối giữa con người của William Ruger với vị trí Đại sứ Mỹ tại Afghanistan chỉ là 1 năm chiến đấu ngắn ngủi tại quốc gia này từ cách đây 10 năm. Với những người thân cận với công tác nhân sự tại Nhà Trắng, “điểm cộng” lớn nhất của William Ruger để trở thành người được Tổng thống Donald Trump lựa chọn chính là quan điểm tương đồng một cách đáng ngạc nhiên của ông với quan điểm của Tổng thống về vấn đề Afghanistan.
“Mỹ đã hoàn thành sứ mệnh ở Afghanistan. Mỹ đã làm hết sức những công việc cần làm, và giờ đến lúc Mỹ rút lui".
Là người theo chủ nghĩa “chống can thiệp”, đã nhiều lần William Ruger nhận định cách tiếp cận của Tổng thống Donald Trump trong vấn đề Afghanistan là “hoàn toàn đúng đắn” - một sự ủng hộ tuyệt đối hiếm có ở Nhà Trắng trong bối cảnh ý định rút binh sĩ Mỹ khỏi Afghanistan của ông Donald Trump vấp phải nhiều ý kiến trái chiều. William Ruger luôn lặp đi lặp lại trong các cuộc phỏng vấn với truyền thông hay trong các cuộc tranh luận chính trị, đó là “Mỹ đã hoàn thành sứ mệnh ở Afghanistan. Mỹ đã làm hết sức những công việc cần làm, và giờ đến lúc Mỹ rút lui. Sau khi Mỹ đã đổ hàng nghìn tỷ USD, hy sinh hơn 2.200 sinh mạng ở đất nước Nam Á này, đã đến lúc người Afghanistan phải chịu trách nhiệm về tương lai của Afghanistan”.
Theo quan điểm của William Ruger, nước Mỹ không nên bị phân tâm bởi những thăng trầm của các cuộc xung đột hoặc các cuộc tranh đấu chính trị tại Afghanistan, thay vào đó, Mỹ phải tập trung vào lợi ích quốc gia lâu dài. Lợi ích quốc gia đó chính là không phải là tiếp tục một cuộc chiến vô ích, mà là thoát ra khỏi cuộc chiến. Mối quan tâm thực sự và cũng là duy nhất của Mỹ ở Afghanistan là đảm bảo quốc gia này không trở thành nơi xuất phát của những cuộc tấn công nhằm vào Mỹ.
Lý lẽ của William Ruger khiến nhiều người liên tưởng đến chiến lược mà ông Donald Trump đưa ra từ khi tranh cử, đó là “đưa binh sĩ Mỹ trở về nhà”.
Tuy nhiên, một lực lượng quân sự lớn không phải là cách cần thiết để có được sự đảm bảo này. Bây giờ là thời điểm Mỹ sử dụng tới khả năng tình báo vượt trội để nhận diện các nguy cơ tấn công và ngăn chặn một cách hiệu quả bất kỳ cuộc tấn công nào - từ Afghanistan cũng như từ các địa bàn nguy hiểm khác. Lý lẽ của William Ruger khiến nhiều người liên tưởng đến chiến lược mà ông Donald Trump đưa ra từ khi tranh cử, đó là “đưa binh sĩ Mỹ trở về nhà”, “đưa nước Mỹ thoát khỏi những cuộc chiến tranh vô lý bất tận”.
Đẩy nhanh hồi kết ở Afghanistan
Theo các nguồn tin thân cận trong Nhà Trắng, William Ruger đã trải qua quá trình kiểm tra về sự phù hợp với vị trí Đại sứ Mỹ tại Afghanistan trong 3 tháng qua. Ông cũng đã được các quan chức trong Văn phòng Nhân sự Tổng thống phỏng vấn nhiều lần, đã kiểm tra các cuộc kiểm tra lý lịch và đánh giá đạo đức của cả Nhà Trắng và Bộ Ngoại giao.
Tuy nhiên, để chính thức lên đường tới Afghanistan, William Ruger phải nhận được sự phê chuẩn của Thượng viện - dự kiến là trong tháng này. Nếu được phê chuẩn, William Ruger sẽ rất khác với những nhân vật theo trường phái diều hâu đang được ông Donald Trump bố trí vào những vị trí quan trọng về đối ngoại, an ninh như Ngoại trưởng Mike Pompeo, cựu Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton hay Cố vấn an ninh quốc gia đương nhiệm Robert O'Brien.
Trong suốt những năm làm công tác nghiên cứu, William Ruger luôn thúc giục các nhà hoạch định chính sách kết thúc cuộc chiến dài nhất của Mỹ tại Afghanistan.
Trong suốt những năm làm công tác nghiên cứu, William Ruger luôn thúc giục các nhà hoạch định chính sách kết thúc cuộc chiến dài nhất của Mỹ tại Afghanistan. Nếu được Thượng viện phê chuẩn, ông sẽ có cơ hội trực tiếp tham gia vào tiến trình này. Trong cuộc phỏng vấn mới nhất với giới truyền thông, ông William Ruger đã khẳng định việc Chính phủ Afghanistan đạt được thỏa thuận hòa bình với Taliban là một tín hiệu đáng mừng.
Dù vậy, thỏa thuận hòa bình này không phải là điều kiện tiên quyết cho các bước đi tiếp theo của Mỹ. Ông William Ruger dẫn chứng rằng các thỏa thuận hòa bình sơ bộ hồi tháng 2 yêu cầu Taliban không thực hiện các cuộc tấn công bạo lực nếu Mỹ đồng ý rút quân. Nhưng trên thực tế, bạo lực chống chính phủ Afghanistan đã leo thang trong nhiều tháng khiến cho Đặc phái viên Mỹ về Afghanistan Khalilzad phải vật lộn để cứu vãn thỏa thuận này.
Trong khi đó, chính quyền Mỹ dường như còn khá mơ hồ về thời điểm rút binh sĩ khỏi Afghanistan. Trong khi ông Donald Trump muốn tiến hành việc rút quân trước ngày bầu cử 3/11 thì Lầu Năm Góc lại ủng hộ một lịch trình rút quân chậm hơn nhiều. Vì vậy, nhiều người cho rằng, sau khi giữ vị trí Đại sứ Mỹ tại Afghanistan, ông William Ruger sẽ đẩy nhanh tiến trình rút binh sĩ Mỹ về nước, hiện thực hóa chính sách về Afghanistan của Tổng thống Donald Trump.
Không chỉ đẩy nhanh tiến trình rút quân, William Ruger nhiều khả năng sẽ xúc tiến đưa toàn bộ binh sĩ Mỹ về nước thay vì để lại một số lượng nhất định như đề xuất của những người theo trường phái thận trọng tại Nhà Trắng. Theo William Ruger, việc để các binh sĩ Mỹ tại Afghanistan - dù với số lượng nhỏ - cũng sẽ là một “cám dỗ” với các nhà hoạch định chính sách trong tương lai, khiến họ lặp lại những sai lầm trong quá khứ thông qua việc bổ sung thêm quân và mở rộng nhiệm vụ của lực lượng Mỹ tại Afghanistan.
Theo giới phân tích, việc Tổng thống Donald Trump lựa chọn ông William Ruger làm Đại sứ tại Afghanistan đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong cuộc chiến “hao tiền tốn của” kéo dài gần 20 năm qua của Mỹ. Điều này càng có ý nghĩa khi chiến lược tái tranh cử của Tổng thống Donald Trump đang “chạy nước rút” trong việc hoàn thành các cam kết trước đó về các vấn đề đối ngoại, trong đó có “đưa binh sĩ Mỹ trở về nhà”, “đưa nước Mỹ thoát khỏi những cuộc chiến tranh vô lý bất tận”.