Vụ sập mỏ đá Lèn Cờ - Nam Thành - Yên Thành để lại nỗi đau không gì bù đắp nổi. Bên cạnh việc hỗ trợ gia đình các nạn nhân vấn đề dư luận quan tâm hiện nay là nguyên nhân, nào lại dẫn đến tai nạn thương tâm đến vậy ?
Người dân địa phương cho biết: Mỏ đá của Công ty Chín Mến được tỉnh cấp giấy phép khai thác đá xây dựng nhưng chủ mỏ lại cho các cá nhân thầu khoán lại từng "bến đá". Chủ mỏ đá bỏ kinh phí để dọn dẹp bến bãi chứ không đầu tư máy móc mà chủ yếu khoán trắng cho các bến đá. Để thu lợi nhuận cao, các bến đá khai thác hết công suất, đào, bới, nổ mìn thật nhiều tại vị trí của mình.
Khai thác không đúng quy trình, mạnh ai nấy làm, nổ mìn từ dưới chân núi đá lên khoét sâu tạo thành hàm ếch, ai cũng biết là nguy hiểm đến tính mạng nhưng các chủ bến vẫn "vô tư" khai thác. Chúng tôi đã chất vấn ông Hoàng Thành Long - Phó phòng Tài nguyên môi trường huyện "Việc Công ty Chín Mến cho thầu khoán lại các bến đá huyện có biết hay không?". Ông Long trả lời: "Một số lần đoàn huyện lên kiểm tra thì chủ mỏ đá trả lời là không cho ai thầu bến đá. Nếu quả thật có tình trạng đó thì huyện và các cơ quan chức năng đang điều tra để chấn chỉnh kịp thời."
Bên cạnh đó, hầu hết người lao động ở mỏ đá Lèn Cờ không được tham gia đóng Bảo hiểm xã hội. Ông Phạm Xuân Tuyết-Trưởng phòng Lao động TBXH Yên Thành khẳng định: Trong số 18 người chết và 7 người bị thương, duy nhất chỉ có nạn nhân Phan Công Mai và Nguyễn Thọ Hoàng là có bảo hiểm thân thể. Còn lại các lao động khác không được đóng các loại BHXH, BHYT...
Ông Phan Văn Tuyên-Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Thành thừa nhận trách nhiệm một phần thuộc về huyện, do trình độ năng lực của cán bộ kiểm tra còn yếu. Từ đầu năm 2011 đến nay, Công ty Chín Mến đã nhiều lần bị đoàn kiểm tra liên ngành của huyện xử phạt do vi phạm các quy định về an toàn lao động. Sau khi triển khai xong công tác cứu hộ, cứu nạn, huyện lập thủ tục hành chính ban hành quyết định đình chỉ đóng cửa mỏ đá Lèn Cờ. Mỏ đá được giao cho UBND xã Nam Thành giám sát, không cho người vào khu vực cấm khai thác để phục vụ cho công tác điều tra.
Ông Tuyên khẳng định thêm: "Vụ sập mỏ đá Lèn Cờ-Nam Thành là bài học xương máu để huyện rút kinh nghiệm. Huyện sẽ triển khai rà soát đối với tất cả các mỏ đá trên địa bàn huyện Yên Thành, nếu mỏ nào nguy hiểm không đảm bảo an toàn trong quá trình khai thác sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan đình chỉ khai thác, kịp thời chấn chỉnh khai thác khoáng sản. Hiện nay, mỏ đá Lèn Kỳ của Công ty TNHH Kỳ Sơn đã cho trên 100 công nhân nghỉ việc, từ ngày 4/4 triển khai tập trung cắt ngọn lèn 5 ngày thật an toàn mới cho công nhân khai thác".
Tuy nhiên, cần phải nói thêm rằng, người dân làm đátoàn tỉnh đều chưa được đào tạo và có bất cứ chứng chỉ nào về khai thác đá, dẫn đến thiếu hiểu biết, thiếu ý thức đề phòng tai nạn.
Ngày 4/4, Công an tỉnh đã khởi tố vụ án để điều tra hành vi, vi phạm an toàn lao động gây hậu quả nghiêm trọng của Công ty Chín Mến, hiện đã hoàn thiện hồ sơ về những sai phạm của chủ mỏ để đưa ra kết luận cuối cùng. Ngoài trách nhiệm của chủ mỏ là ông Phan Công Chín thì các cơ quan chức năng cũng cần điều tra rõ vai trò, trách nhiệm của các đoàn liên ngành tỉnh.
