Ngày 21/10, các Hiệp hội nước mắm đã gửi văn bản kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ và đồng gửi các Bộ Y Tế; Nông nghiệp và Phát Triển Nông Thôn; Công Thương và Bộ Công an.
Vụ “nước mắm chứa thạch tín vượt ngưỡng” và trách nhiệm của báo chíNgừng bán nhiều loại nước mắm truyền thống, Fivimart đang tự hại mình?Sếp Fivimart: ‘Khách vào siêu thị làm ầm ĩ vụ nước mắm vượt ngưỡng Arsen, là nhà bán lẻ chúng tôi phải nghe theo khách hàng’
Văn bản này do Hiệp hội Chế Biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) và các Hiệp hội Nước mắm Nha Trang, Phan Thiết - Bình Thuận, Phú Quốc cùng với Hội Lương Thực Thực Phẩm TP HCM đồng kính gửi.
Theo đó, các hiệp hội cho biết nước mắm là sản phẩm truyền thống, là quốc hồn, quốc túy của Việt Nam, gắn liền với cuộc sống của người dân Việt Nam, được tiêu dùng rộng rãi từ hàng trăm năm nay.
“Mỗi năm, người tiêu dùng Việt tiêu thụ khoảng 200 triệu lít nước mắm, trong đó 50 triệu lít là nước mắm nguyên chất (nước mắm truyền thống). Từ khi hội nhập vào kinh tế thế giới một số nhãn hàng nước mắm truyền thống đã xuất khẩu đến nhiều nước”, văn bản kiến nghị của Hội nêu rõ.
Tuy nhiên, ngày 17/10/ 2016 , Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (Vinastas) đã ra thông cáo báo chí công bố kết quả kiểm tra 150 mẫu nước mắm trong đó có đoạn sau:
“Đặc biệt, có đến 101 (67,33%) mẫu nước mắm không đạt chỉ tiêu Asen (thạch tín) - một loại á kim cực độc. Theo quy định tại Qui chuẩn KT về Kim loại nặng (QCVN 8-2:2011/BYT), hàm lượng Asen cho phép có trong sản phẩm nước chấm tối đa là 1,0 mg/lít, nhưng kết quả thử nghiệm cho thấy hàm lượng Asen tổng trong các mẫu không đạt, dao động từ 1-5 mg/lít. Điều đáng chú ý, các mẫu có độ đạm càng cao, tỷ lệ các mẫu có hàm lượng Asen tổng vượt ngưỡng quy định càng tăng (95,65% số mẫu khảo sát có độ đàm từ 40 độ trở lên có hàm lượng Asen vượt ngưỡng quy định)”.
Theo văn bản kiến nghị của các hiệp hội gửi Thủ tướng thì “công bố của Vinastas đã gây nhầm lẫn giữa asen hữu cơ, luôn có mặt trong cá biển, không độc và asen vô cơ rất độc. Nội dung công bố trên chẳng những không phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế về nông độ asen trong thực phẩm nói chung, trong nước chấm nói riêng mà còn không phù hợp với QCVN 8-2:2011/ BYT, trong đó hàm lượng asen, được hiểu là vô cơ, trong nước chấm là 1 mg/l”.
Do đó, việc khẳng định nước mắm độ đạm càng cao, tỷ lệ nhiễm asen càng lớn đã tác động trực diện, với hậu quả khá nghiêm trọng đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống của Việt Nam, nếu không xử lý kịp thời chắc chắn sẽ tác động không nhỏ đến ngành khai thác cá biển.
Với tuyên bố một cách chung chung asen là chất cực độc đã làm cho người tiêu dùng cực kỳ hoang mang,có nhiều dấu hiệu cho thấy người tiêu dùng đang chối bỏ nước mắm truyền thống, một vài siêu thị, cửa hàng bán lẻ đã thông báo tạm dừng mua hàng của các nhà sản xuất nước mắm truyền thống.
Mặc dù Vinastas không công khai danh sách các nhãn hàng nước mắm có dư lượng asen, nhưng ngay hôm sau danh sách này đã được phát tán rộng rãi trên mạng xã hội.
“Có hiện tượng danh sách này được nhân viên của một số nhà sản xuất nước mắm công nghiệp đi phát trực tiếp cho người tiêu dùng tại các chợ truyền thống và cửa hàng bán lẻ. Nội dung quảng cáo của doanh nghiệp sản xuất nước mắm công nghiệp xuất hiện trên một số báo ghi không đúng của qui định về Asen tại QCVN 8-2:2011/BYT.” Các Hiệp hội chỉ rõ.
Trước tình hình đó, ngày 20/10/2016, dưới sự chủ trì của VASEP, các Hiệp hội sản xuất nước mắm truyền thống bao gồm Hiệp Hội Nước mắm Phú Quốc, Hiệp Hội Nước mắm Phan Thiết- Bình Thuận, Hiệp Hội Nước Mắm Nha Trang, Hội Lương thực Thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh cùng một số doanh nghiệp nước mắm đại diện cho miền Bắc đã họp để đánh giá thiệt hại của ngành sản xuất nước mắm truyền thống Việt Nam và thống nhất những giải pháp để bảo vệ và phát triển nước mắm truyền thống. Lãnh đạo của 5 Hiệp Hội tham gia cuộc họp đã thống nhất kiến nghị Thủ Tướng Chính Phủ, bao gồm
Kiểm tra, đánh giá mức độ gây thiệt hại củaThông cáo báo chí của Vinastas ngày 16/10/ 2016 đối với ngành sản xuất nước mắm truyền thống và cảnh cáo để không tiếp tục xảy ra trường hợp tương tự.
Kiểm tra và xử phạt nghiêm hành vi phát tán trái phép danh sách các nhãn hàng nước mắm có hàm lượng Asen, thực chất là không gây hại theo Qui định tại “Qui chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm của Bộ Y tế “ QCVN 8-2:2011/ BYT”, nhưng gây hoang mang cho người tiêu dùng, xâm hại nghiêm trọng uy tín của nước mắm truyền thống, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi quảng cáo không đúng.
Công bố công khai trên thông tin đại chúng việc asen hữu cơ có mặt trong nước mắm không gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng đồng thời làm rõ mức giới hạn ô nhiễm Asen trong nước mắm tại Qui chuẩn KT về Kim loại nặng QCVN 8-2:2011 là Asen vô cơ.
Ngoài ra, quy chuẩn kỹ thuật về nước mắm đang được Bộ Y tế soạn thảo từ 2012, đưa nhiều qui định về hóa chất phụ gia không phù hợp với nước mắm truyền thống, đến nay không được ban hành. Các Hiệp hội đề nghị Thủ tướng chuyển giao việc soạn thảo và ban hành Qui chuẩn Kỹ thuật cho nước mắm sang Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho phù hợp với chuyên môn đồng thời thúc đẩy việc ban hành nhanh chóng qui chuẩn kỹ thuật này.
Theo Cafef/Trithuctre