Tại SEA Games 2017, ĐT U23 Việt Nam và HLV Nguyễn Hữu Thắng khép lại giải đấu với thành tích đáng thất vọng tại khu vực. Đội tuyển được kỳ vọng sẽ tranh ngôi vô địch dừng bước ngay tại vòng bảng sau trận thua bẽ bàng trước Thái Lan.

Nửa năm sau, với nòng cốt là Công Phượng, Xuân Trường, Quang Hải, U23 Việt Nam của tân HLV trưởng Park Hang Seo đang khiến cả khu vực châu Á phải sửng sốt với chiến tích đánh bại Australia và Iraq, và cả Qatar để có mặt trong trận chung kết VCK U23 châu Á.

HLV Park Hang Seo có điều gì khác Hữu Thắng để mang tới thành tích lịch sử này cho U23 Việt Nam?

HLV Park Hang Seo phát huy tối đa năng lực của các học trò. Ảnh: Hải Thịnh

Hành quân tới Malaysia tham dự SEA Games, U23 Việt Nam tập luyện và hoàn thiện sơ đồ tấn công 4-2-3-1. Với những cầu thủ có khả năng cầm bóng tốt như Tuấn Anh, Xuân Trường, HLV Hữu Thắng theo đuổi phong cách phối hợp nhỏ, giàu sức tấn công. Hệ thống của ông Thắng đã giúp U23 Việt Nam toàn thắng 3 trận đầu, ghi 12 bàn, để lọt lưới đúng 1 lần trước Timor-Leste, Campuchia và Philippines.  

Tuy nhiên, đến trận gặp Indonesia và Thái Lan, hệ thống ấy vỡ vụn. Công Phượng và đồng đội bị cầm hòa không bàn thắng bởi Indonesia, thua 3 bàn trắng trước Thái Lan. Chiến thuật của HLV Hữu Thắng duy trì suốt 5 trận được cho là tốn sức khi gặp các đối thủ yếu hơn.

Ngược lại với HLV Park Hang Seo, chiến lược gia người Hàn Quốc bắt đầu hành trình cùng U23 Việt Nam bằng sơ đồ 3-4-3 tại M-150 Cup và 5-4-1 ở vòng bảng U23 châu Á. Khi U23 Iraq tưởng họ đã bắt bài được Việt Nam, đội bóng bất ngờ đổi sang 5-3-2. Cả 3 sơ đồ này đều có những điểm chung nhất định là 3 trung vệ. Thầy trò HLV Park Hang Seo giành vé vào chơi trận tứ kết với hiệu số 0, đoạt vé vào chơi trận chung kết với 9 bàn thắng ghi được và bị thủng lưới 7 bàn.

Các chuyên gia cũng phải bất ngờ với khả năng cầm quân của HLV Park Hang Seo tại VCK U23 châu Á. Đồ họa: HH
Dưới thời HLV Nguyễn Hữu Thắng, tỷ lệ kiểm soát bóng là khá vượt trội so với đối thủ nhưng khi thi đấu với các đội bóng mạnh, đội bóng của HLV Park Hang Seo kiểm soát bóng rất ít, chiếm tỷ lệ trung bình từ 30-40%. Thi đấu với đội bóng cửa trên, lối chơi phòng ngự phản công luôn chủ động và rất hiệu quả khi đối phương bộc lộ sự nôn nóng hoặc chủ quan.

HLV Park Hang Seo giàu kinh nghiệm trận mạc đối đầu với các đội bóng châu Á. Ảnh: Hải Thịnh
So với người tiền nhiệm Nguyễn Hữu Thắng, lợi thế của HLV Park Hang Seo là hơn 10 năm kinh nghiệm K.League, trải nghiệm cùng Guus Hiddink tại bán kết World Cup và tấm HCĐ ở ASIAD 2002. Đấu trường U23 châu Á có thể quá tầm với U23 Việt Nam nhưng nó chỉ là một giải đấu nhỏ trong sự nghiệp hiển hách của thầy Park. Trong khi đó, không khó để những đồng nghiệp trong khu vực Đông Nam Á bắt bài U23 Việt Nam trong lần đầu tiên HLV Hữu Thắng dẫn dắt ĐTQG.
Chiến thuật là sự khác biệt, tuy nhiên điểm mới của HLV Park Hang Seo có được là sự trưởng thành của những thành phần tham dự U20 World Cup điển hình là thủ môn Bùi Tiến Dũng, Nguyễn Quang Hải, Đoàn Văn Hậu và nhân tố mới Phan Văn Đức, Phạm Xuân Mạnh. Còn HLV Hữu Thắng thất bại nặng nề vì những sai lầm cá nhân của Phí Minh Long hay sự non nớt, tâm lý thi đấu yếu ớt của Nguyễn Công Phượng, Hồ Tuấn Tài.

Rõ ràng lứa Công Phượng, Xuân Trường, Văn Toàn đang ngày càng vào phom. Độ chín của những cầu thủ này đã thực sự phát huy theo độ tuổi thời gian kinh nghiệm trận mạc. Trong khi đó SEA Games 29, những gương mặt nói trên nhận thất bại vì kinh nghiệm, phong độ và thể lực hạn chế.

U23 Việt Nam bắt đầu hành trình SEA Games 29 với quá nhiều sự kỳ vọng và áp lực bắt buộc phải vô địch, diễn ra trong giai đoạn các tuyển thủ vừa trải qua một mùa giải căng thẳng. Với VCK U23 châu Á thì hoàn toàn ngược lại, một HLV có đẳng cấp châu lục dẫn dắt, tham dự giải đấu với tinh thần thoải mái, không nặng nề về thành tích.  

HLV Park Hang Seo sở hữu mọi ưu thế để thành công tại VCK U23 châu Á. Ảnh: Tuấn Hữu
Tại giải đấu này, đóng góp của Nguyễn Quang Hải, Bùi Tiến Dũng hay những gương mặt như Phan Văn Đức là không nhỏ. Ngay cả một tiền đạo nhiều lần gây thất vọng như Hà Đức Chinh cũng hoàn thành tốt nhiệm vụ đánh chặn khi cần thiết và ghi được một bàn thắng quan trọng. Còn Đỗ Duy Mạnh dù không tạo được cảm giác an toàn khi đá trung vệ giải M150 Cup bỗng nhiên lột xác, sửa sai toàn diện khi bước vào VCK U23 châu Á.
U23 Việt Nam - U23 Qatar (Bán kết U23 châu Á 2018)

Mọi sự so sánh đều khập khiễng, cái thiếu của HLV Nguyễn Hữu Thắng là chiều lòng người hâm mộ đi theo lối đá đẹp mắt mà không thực dụng như phong cách của HLV Park Hang Seo. Thay vì trách móc, chê bai những người tiền nhiệm như HLV Hữu Thắng hay Toshiya Miura, người hâm mộ Việt Nam nên cảm hơn họ. Đặc biệt là HLV Hữu Thắng vì nhà cầm quân xứ Nghệ đã sẵn sàng ngồi ghế nóng thời điểm không ai dám ngồi vào. Bầu Đức là người tác động đến sự có mặt của HLV Hữu Thắng tại ĐTQG lẫn HLV Park Hang Seo. Và có thể nói thất bại của người đi trước đã làm nền tảng cho những thành công như ngày hôm nay của bóng đá Việt Nam.

Phía trước vẫn là AFF Cup 2018, SEA Games 2019 và hiệu ứng từ VCK U23 châu Á chắc chắn mang lại chính là sự tự tin của cầu thủ, phấn khích nơi người hâm mộ./.