Cả hệ thống chính trị vào cuộc
Sáng sớm 14/3, Sở Y tế Nghệ An nhận được thông tin một hành khách trên chuyến bay QR968 về Hà Nội một ngày trước đã có kết quả dương tính với Covid-19. Trên chuyến bay này, có 11 người quê ở Nghệ An, sau khi xuống sân bay đã lên xe khách về quê nhà.
Mặc dù lúc này Bộ Y tế vẫn chưa công bố về ca bệnh này, nhưng PGS-TS Dương Đình Chỉnh - Giám đốc Sở Y tế Nghệ An đã lập tức phát văn bản hỏa tốc tìm kiếm 11 hành khách để đưa đi cách ly tập trung sớm nhất có thể. Văn bản này được gửi đến UBND các huyện, thành, thị, toàn bộ các sở, ban, ngành cấp tỉnh cũng như nhiều đơn vị liên quan để cùng vào cuộc.
"Tuy nhiên, lúc đó có một khó khăn không nhỏ. Đó là danh sách 11 hành khách mà Bộ Y tế gửi về, một số người chỉ có địa chỉ "Nghệ An" chung chung mà không nêu cụ thể ở huyện nào, xã nào. Việc tìm kiếm vì thế sẽ khó hơn", PGS-TS Dương Đình Chỉnh nói.
Lúc này, bằng những nguồn tin đáng tin cậy, Báo Nghệ An cũng đăng tải thông tin khẳng định trường hợp này đã dương tính với Covid-19 để người dân có thể chủ động rà soát, phát hiện thông qua các dữ liệu như tên chuyến bay, thời gian hạ cánh và địa chỉ của những hành khách.... Mặc dù lúc này, Bộ Y tế vẫn chưa công bố ca bệnh này dương tính. (Trên thực tế, đến thời điểm đó bệnh nhân đã được xét nghiệm 2 lần và cả 2 đều có kết quả dương tính).
Để rồi chỉ ít tiếng sau văn bản hỏa tốc của Sở Y tế, cơ quan chức năng đã tìm thấy toàn bộ 11 hành khách này. "Ngày hôm đó tôi phải bỏ cả cơm trưa. Vì phải đi rà soát để đưa đi cách ly sớm nhất có thể. Nếu không nhanh, cứ mỗi phút trôi qua, số người tiếp xúc với họ lại tăng lên, nguy cơ lây nhiễm lại càng cao", ông Nguyễn Văn Long - Giám đốc Trung tâm Y tế TP Vinh kể. Trong số 11 người trên chuyến bay, trên địa bàn TP Vinh có 2 người. 2 hành khách này có tên tuổi, địa chỉ cụ thể nên việc tìm kiếm, đưa đi cách ly ở cơ sở y tế diễn ra rất nhanh chóng.
Sẵn sàng các kịch bản ứng phó
Đối với những trường hợp không có tên tuổi, địa chỉ cụ thể cũng được các địa phương nhanh chóng tìm ra. Như trường hợp của một lao động ở xã Nghi Quang (huyện Nghi Lộc). Trong danh sách các hành khách mà Bộ Y tế công bố, huyện Nghi Lộc không có trường hợp nào. Nhưng chỉ ít tiếng sau văn bản hỏa tốc của Sở Y tế, nam hành khách duy nhất ở huyện này trên chuyến bay QR968 đã được đưa vào cách ly ở cơ sở y tế.Để cách ly kịp thời như thế, ông Võ Văn Thắng - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Nghi Lộc cho rằng, đó là nhờ vào sự chuẩn bị chu đáo, lường trước các kịch bản của địa phương cũng như công tác dân vận.
"Ngay từ nhiều ngày trước, chúng tôi đã đến tận nhà có người thân ở nước ngoài để lấy thông tin. Trên địa bàn huyện Nghi Lộc, bất cứ trường hợp nào vừa ở nước ngoài về chúng tôi đều nắm được thông tin hết. Chính vì thế, ngay sau khi nhận được thông tin có hành khách trên chuyến bay QR968 dương tính với Covid-19, chúng tôi liền đối chiếu với danh sách những người vừa trở về ở địa phương và thấy trùng khớp thông tin với một trường hợp. Lập tức, anh này được đưa đi cách ly ngay", ông Thắng kể.
Tương tự huyện Nghi Lộc, mặc dù trong danh sách Bộ Y tế cung cấp không có địa chỉ cụ thể của hành khách nào nhưng huyện Nam Đàn cũng đã kịp thời tìm thấy, để đưa 3 người trên chuyến bay này đi cách ly.
Nói về việc này, ông Hồ Sơn - Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Nam Đàn kể, vì danh sách kèm theo văn bản hỏa tốc của Sở Y tế không nêu xã nào nên ngay sau khi nhận được, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch Covid-19 của Nam Đàn đã lập tức phát thông báo đến toàn bộ các xã để rà soát. Không lâu sau, cơ quan chức năng đã tìm ra 3 người trong một gia đình ở xã Kim Liên là những người có mặt trên chuyến bay đó.
"Sau khi tìm thấy rồi, tôi và nhiều anh em trực tiếp đến tận nhà này để lấy lời khai y tế, đồng thời hướng dẫn những người trong gia đình theo dõi sức khỏe tại nhà. Song song với công việc này, chúng tôi cũng tổ chức phun hóa chất khử trùng ở nhà này cũng như ở cơ sở y tế để đón 3 người đến cách ly tập trung trong 14 ngày", ông Sơn kể.
Đến khoảng đầu giờ chiều, toàn bộ 11 hành khách người Nghệ An trên chuyến bay QR968 đã được đưa đi cách ly tập trung ở các cơ sở y tế. Trong khi đó, mãi đến hơn 16h chiều cùng ngày, Bộ Y tế mới công bố ca bệnh này. Việc cách ly kịp thời như vậy của Nghệ An đã nhận được sự ủng hộ của nhiều người dân trong bối cảnh dịch bệnh đang phức tạp, xuất hiện nhiều bệnh nhân “siêu lây nhiễm”. Nhiều ý kiến thậm chí còn cho rằng “thà cách ly nhầm, còn hơn bỏ sót”, để hạn chế thấp nhất việc lây lan dịch bệnh ra cộng đồng.
Liên quan đến 11 hành khách này, ông Nguyễn Văn Định - Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Nghệ An cho biết, hiện sức khỏe của những người này ổn định. Họ mặc dù đi chung máy bay với bệnh nhân nhưng ngồi khác khoang, hiện cơ quan chức năng chỉ cách ly tại cơ sở y tế. Nếu trong thời gian 14 ngày có triệu chứng của bệnh thì mới lấy mẫu để xét nghiệm.
Trong khi đó, trao đổi với báo chí mới đây về việc vì sao Bộ Y tế lại chậm công bố các ca bệnh mặc dù trước đó đã có kết quả dương tính, một thành viên tiểu ban truyền thông của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống dịch Covid-19 cho biết, do là nguồn thông tin cuối cùng, có tính xác thực, nên tiểu ban truyền thông chỉ công bố khi đã có đầy đủ kết quả xét nghiệm ở địa phương và của phòng xét nghiệm được Tổ chức Y tế thế giới công nhận, cụ thể là phòng xét nghiệm của Viện Vệ sinh dịch tễ trung ương, Viện Pasteur Nha Trang, Viện Pasteur TP.HCM.
Tuy nhiên trong thời gian chờ đợi, nếu đã có một kết quả xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 tại địa phương, các địa phương vẫn tiến hành chống dịch như bình thường và thực hiện các biện pháp ngăn chặn lây lan như với các ca dương tính khác. Ngoài ra, địa phương cũng có thể thông báo cụ thể về tình trạng của bệnh nhân. Còn tiểu ban truyền thông sẽ chờ đợi đến khi có kết quả dương tính lần thứ 2 tại phòng xét nghiệm được công nhận như kể trên và thông báo xác thực về số thứ tự của bệnh nhân ghi nhận tại Việt Nam.