Thực tế ở cơ sở
Huyện Yên Thành thực hiện ủy nhiệm thu thuế qua bưu điện từ tháng 10/2017. Ông Phan Văn Dũng - Đội trưởng Đội Thuế liên xã Chi cục Thuế Yên Thành cho biết: Việc mới triển khai ủy nhiệm thu thuế (UNTT) qua bưu điện nên gặp một số khó khăn. Như phối hợp giữa ngành Thuế và Bưu điện trong truyền, nhận dữ liệu thông qua phần mềm quản lý thuế tập trung (TMS) còn chậm.
Nguyên nhân, do các bước xử lý nghiệp vụ trên phần mềm này còn rắc rối, một số bảng, biểu không xử lý trực tiếp được trên phần mềm mà phải đối chiếu, xử lý thủ công nên mất nhiều thời gian.
Ở huyện Thanh Chương cũng vậy. Công tác nhiều năm tại điểm BĐVH xã Thanh Đức, huyện Thanh Chương, từ tháng 10/2017 chị Thái Thị Mỹ được giao thêm nhiệm vụ thu thuế đối với các hộ sản xuất kinh, doanh tại địa bàn. Nhưng từ khi nhận việc đến nay, gần như chưa lúc nào chị hoàn thành được nhiệm vụ, dù toàn xã chỉ có 36 đối tượng thu thuế.
Chị Mỹ chia sẻ: “Toàn xã chỉ có 6 hộ kinh doanh có phát sinh thuế hàng tháng, khó khăn nhất là 30 hộ kinh doanh vận tải, họ thường không chịu nộp và ít khi ở nhà. Là người thu tiền không có các chức năng theo dõi, kiểm tra nên đành chịu...”.
Đề xuất của Cục Thuế
Theo chỉ đạo của Tổng cục Thuế tại Quyết định 1672/QĐ-TCT ngày 05/10/2017, Cục Thuế Nghệ An mở rộng triển khai thí điểm ủy nhiệm thu thuế đối với cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán đối với 21/21 huyện, thành phố, thị xã. Trước đó, Cục Thuế tỉnh đã thí điểm ở một số địa phương.
Cục Thuế đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo các phòng, Chi cục Thuế thực hiện theo chủ trương của Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế. Đồng thời tham mưu UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo thực hiện. Cục Thuế lựa chọn Bưu điện Nghệ An, ký hợp đồng với Bưu điện Nghệ An, ký hợp đồng chi tiết giữa Chi cục Thuế và Bưu điện các huyện.
Theo đó, cơ quan thuế ủy nhiệm cho Bưu điện thu thuế đối với hộ cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán (bao gồm cả hộ sử dụng hóa đơn). Kinh phí Bưu điện được hưởng tối đa bằng 3% tổng số thu của hộ cá nhân kinh doanh.
Bưu điện Nghệ An giao nhiệm vụ trực tiếp ký hợp đồng UNTT chi tiết cho Bưu điện các huyện, thành phố, thị xã. Bưu điện cử nhân viên phối hợp với các Đội thuế liên phường xã để tiếp cận địa bàn, giới thiệu nhân viên UNTT cho từng cá nhân kinh doanh biết.
Tuy nhiên, theo bà Nguyễn Thị Trang - Trưởng phòng Tổng hợp Cục Thuế Nghệ An: Số lượng nhân viên làm công tác UNTT tại Bưu điện Nghệ An chỉ có 1 người phụ trách 1 xã, địa bàn rộng, nhân viên bưu điện xã kiêm nhiều công việc khác của bưu điện, do đó thời gian đầu tư cho công tác UNTT ít và chưa có kinh nghiệm trong công tác thu thuế.
Về biên lai thu thuế cũng có vấn đề. Bưu điện Nghệ An thực hiện đăng ký và in Phiếu thu tiền thuế để cấp cho người nộp thuế khi thu thuế; tuy nhiên, trong một số thời điểm, do thời gian triển khai gấp và lỗi từ ứng dụng nên Bưu điện phải viết số thuế thu được vào phiếu thu tiền thuế để cấp cho người nộp thuế khi thu thuế.
Thời gian thực hiện UNTT, từ quý 4/2016 - hết quý 3/2017 (thí điểm UNTT tại Chi cục Thuế TP Vinh, huyện Diễn Châu, Quỳnh Lưu): Tổng số thu từ hộ CNKD nộp thuế theo phương pháp khoán tại 3 Chi cục Thuế này từ tháng 10/2016 đến hết tháng 9/2017 được 89,6 tỷ đồng (trong đó số thu qua bưu điện là 54,7 tỷ đồng, chiếm 61%), tỷ lệ thực hiện đạt 106% so với số phát sinh. Sau khi mở rộng diện thu đối với 21 huyện, thành thị, đến nay, 8 Chi cục Thuế giảm nợ, 13 Chi cục Thuế tăng nợ.
Thực tế cho thấy, tại địa bàn Chi cục Thuế TX. Cửa Lò, cá nhân kinh doanh hoạt động thời vụ (thời gian kinh doanh từ tháng 4 - 7 hàng năm) chiếm số lượng lớn và số thu cao. Đối với các cá nhân này, cơ quan thuế tiến hành thu thuế 1 lần/năm. Do đó, việc ủy nhiệm thu thuế cho Bưu điện không có ý nghĩa.
Còn đối với Chi cục Thuế các huyện, số lượng hộ kinh doanh vận tải chiếm tỷ lệ lớn. Việc thu nợ đọng và thuế phát sinh của các hộ vận tải cần thiết sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương trong đó UBND xã, phường, thị trấn, lực lượng công an đóng vai trò quan trọng. Nếu để UNTT đối với nhân viên bưu điện sẽ khó hoàn thành trách nhiệm.
Với thực tế đó, Cục Thuế Nghệ An đã đề xuất Tổng cục Thuế chuyển đơn vị nhận ủy nhiệm thu thuế đối với hộ cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán từ Bưu điện sang UBND xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã).
Tại địa bàn tỉnh Nghệ An, căn cứ Quyết định số 77/2016/QĐ-UBND ngày 20/12/2016 của UBND tỉnh Nghệ An quy định về phân cấp nguồn thu, nhiệm vụ chi giữa các cấp ngân sách và tỷ lệ phần trăm (%) phân chia các khoản thu giữa các cấp ngân sách tỉnh Nghệ An năm 2017, ổn định đến năm 2020 thì số thu từ CNKD ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn chi của UBND cấp xã.
Do đó, việc ủy nhiệm thu thuế cho UBND cấp xã nhằm nâng cao trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong việc tăng cường khai thác và quản lý tốt nguồn thu từ CNKD nộp thuế theo phương pháp khoán; gắn thu ngân sách với nhu cầu chi từ đó chống thất thu ngân sách, đáp ứng nhu cầu chi trên địa bàn.