Sáng 6/4, hơn 40 tộc họ ở huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) tổ chức lễ khao lề thế lính tưởng niệm Hải đội Hoàng Sa liên tiếp nhiều thế kỷ thực thi cắm mốc, khẳng định chủ quyền lãnh hải tổ quốc ở Hoàng Sa, Trường Sa.
Hàng nghìn du khách, những người con làm ăn xa quê đã tụ hội về huyện đảo Lý Sơn mang lễ vật dâng lễ khao lề thế lính Hoàng Sa. Hòa trong tiếng trống, tiếng chiêng, các tộc họ tiền hiền, hậu hiền rước người lính trận vong ở vùng biển Hoàng Sa, Trường Sa từ Âm Linh Tự về đình làng An Vĩnh mở đầu lễ.
Hàng nghìn người tham gia lễ rước chiến sĩ trận vong từ Âm Linh Tự về đình làng An Vĩnh, huyện đảo Lý Sơn - mở đầu lễ khao lề thế lính Hoàng Sa sáng 6/4.
Ảnh: Trí Tín.
Tất bật sắp xếp mâm cỗ ở đình làng, ông Lê Tấn Chín ở thôn Đông chia sẻ: "Đã thành lệ hàng năm, vào tháng ba âm lịch, các tộc họ trên đảo tự nguyện góp tiền, lương thực, thực phẩm cùng tổ chức lễ khao lề thế lính Hoàng Sa với những nghi lễ giống như trước đây tiễn Hải đội Hoàng Sa ra đi làm nhiệm vụ, gọi là lòng thành tri ân công đức tổ tiên".
Ông Chín cho biết, lễ khao lề thế lính Hoàng Sa năm nay được chuẩn bị 2 con lợn, 11 gà trống, trong đó 5 con đặt vào mô hình khinh thuyền Hoàng Sa, gạo, muối... Các nghệ nhân cặm cụi cả tháng trời làm năm mô hình khinh thuyền Hoàng Sa bằng giấy carton, bè chuối, chạm khắc, vẽ hình nhân và một số vật dụng năm xưa Hải đội Hoàng Sa thường sử dụng trong lúc giong buồm ra biển Đông.
Nối tiếp qua 7 đời giữ vai trò là "thầy phù thủy" trong lễ khao lề thế lính Hoàng Sa, ông Nguyễn Trung Thành (75 tuổi) ở thôn Tây hóa trang, diễn xướng bài văn tế mang âm hưởng bản anh hùng ca bi tráng.
Ông Thành trong vai thầy phù thủy áo dài đỏ, mũ đỏ đọc bài tế gọi quân binh Hải đội Hoàng Sa kiêm quản Bắc Hải về phát lương thảo, trấn an tinh thần giong buồm thẳng tiến ra Hoàng Sa, Trường Sa thực thi nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền tổ quốc. Hòa trong tiếng chiêng, hồi trống giục, tiếng ốc U (loại ốc biển đặc trưng ở huyện đảo Lý Sơn) vang lên từng hồi dài như tiếng kèn xung trận. Từng tốp trai làng rước thuyền thả xuống biển dập dềnh trong sóng nước.
Trao đổi với VnExpress.net, tiến sĩ Nguyễn Đăng Vũ, Giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi nhận định: "Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa từ lâu trở thành ngày hội lớn không chỉ của Quảng Ngãi mà còn với người dân ở mọi miền đất nước. Đây là dịp giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ ý thức bảo vệ chủ quyền lãnh thổ Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa".
Đội Hoàng Sa hoạt động liên tiếp từ thế kỷ 17 đầu thời chúa Nguyễn đến giữa thế kỷ 19 sang đến thời Tây Sơn, với những cai đội nổi tiếng như Phú Nhuận hầu Võ Văn Phú, Hội Nghĩa hầu Võ Văn Khiết. Sang thời nhà Nguyễn, ngay từ thời Gia Long cũng đã sai Phạm Quang Ảnh làm Cai đội Hoàng Sa tuyển chọn các binh phu đi Hoàng Sa và cả Trường Sa đo đạc thủy trình.
Nhà Nguyễn cũng đã cho lập các đội thủy quân để cùng với Đội Hoàng Sa và Đội Quế Hương đi Hoàng Sa, Trường Sa cắm mốc, dựng bia chủ quyền, lập miếu, đo đạc thuỷ trình, lập bản đồ… Đặc biệt vào thời vua Minh Mạng, với những Cai đội, Chánh thủy quân suất đội nổi tiếng như Chánh Thủy quân suất đội Phạm Văn Nguyên (1835), Chánh Thủy quân suất đội Phạm Hữu Nhật (1836), Chánh Thủy quân suất đội Phạm Văn Biện...