LỰA CHỌN BẤT NGỜ!
Trong thông báo của Bộ Ngoại Giao Anh, ông Richard Peter Moore chính thức được bổ nhiệm làm Người đứng đầu mới của Cơ quan Tình báo Anh (MI6) từ mùa thu tới, thay thế ông Sir Alex Younger vốn đã đảm nhiệm vị trí này trong 6 năm.
Thông báo này khiến không ít người bất ngờ vì nhân vật dự kiến bổ nhiệm lại là Tom Hurd - một quan chức cấp cao khác trong Chính phủ Anh và từng là bạn học của Thủ tướng Boris Johnson. Tom Hurd là một đối thủ nặng ký thuộc Bộ Nội vụ, phụ trách vấn đề an ninh và chống khủng bố, cũng là con trai cựu Ngoại trưởng Anh Douglas Hurd. Vì thế, câu hỏi đặt ra là vì sao ông Richard Moore - lại là người được lựa chọn vào phút chót?
Tân lãnh đạo Cơ quan Tình báo Anh (MI6) Richard Moor sinh ngày 9/5/1963 tại Lybia. Ông có nền tảng vững chắc là tấm bằng Cử nhân Triết học, Chính trị và Kinh tế (PPE) của Đại học Oxford. Sau khi tốt nghiệp, ông giành được học bổng Kennedy cho các nghiên cứu sau đại học tại Đại học Harvard.
Bước ngoặt đáng chú ý trong sự nghiệp là khi ông Moore bắt đầu làm việc tại Cơ quan Tình báo Anh (MI6) từ năm 1987. Trong thời gian này, ông từng giữ vị trí Cục trưởng tại một số cục quan trọng tại cơ quan này; đồng thời là phó Cố vấn An ninh Quốc gia trong Nội các Anh. Đến giai đoạn 2010 - 2012, ông kinh qua các vị trí Vụ trưởng phụ trách khu vực châu Âu, Mỹ Latin và Toàn cầu hóa thuộc bộ Bộ Ngoại giao. Ông cũng từng có thời gian công tác nhiệm kỳ tại Việt Nam, Pakistan và Malaysia.
Giai đoạn 2014 - 2017, ông Moore là Đại sứ Anh tại Thổ Nhĩ Kỳ. Đến tháng 4/2018, ông được bổ nhiệm làm Vụ trưởng Các vấn đề Chính trị thuộc Bộ Ngoại Giao Anh. Tại vị trí này, ông tập trung vào các mục tiêu đối ngoại quan trọng của Anh như Trung Đông - Bắc Phi, khu vực Nam Á và Afghanistan, Tây Balkan, phía Đông Địa Trung Hải và cả Liên hợp quốc; các cuộc xung đột và khủng hoảng quốc tế và cả mối quan hệ giữa Anh và đồng minh Mỹ...
Trong tuyên bố của mình, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab khẳng định, “ông Moore có những nền tảng kinh nghiệm dày dạn, sẽ giám sát tích cực và hiệu quả khối lượng công việc lớn, đặc biệt quan trọng đối với an ninh và thịnh vượng của Vương quốc Anh”.
Trong khi đó, người tiền nhiệm Sir Alex Younger cũng đánh giá, ông Moore là một “lựa chọn tuyệt vời” để thay thế vị trí của ông. Theo đó, ông Moore được khen ngợi là một nhân vật có sự pha trộn hoàn hảo giữa các kinh nghiệm điều hành ở các vai trò quan trọng khác nhau trong chính phủ Anh, từ các hoạt động tình báo cho đến các vị trí cấp cao ngành ngoại giao hay lĩnh vực hoạch định chính sách. Ông Younger nói thêm, ông Moore còn là một người luôn bình tĩnh, chu đáo, tận tụy và rất dũng cảm - những phẩm chất cần thiết cho người đứng đầu MI6, đặc biệt trong những giai đoạn nhiều thử thách như hiện nay.
Một chi tiết thú vị khác là ông Moore hiện vẫn duy trì một tài khoản Twitter cá nhân với vai trò Vụ trưởng Các vấn đề Chính trị, Bộ Ngoại Giao Anh. Ông cũng rất chịu khó tương tác với phong cách khá hài hước. Có lẽ, đặc điểm được đánh giá là “bất thường” so với các quan chức tình báo Anh này, đã cộng thêm điểm cho tân lãnh đạo MI6.
TRÁCH NHIỆM NẶNG NỀ
Theo giới quan sát, thực tế, việc bổ nhiệm tân lãnh đạo mới của Cơ quan Tình báo Anh (MI6) nằm trong chiến lược thay đổi bộ mặt cộng đồng tình báo và an ninh của chính quyền London. Nhìn lại hồi tháng 4, ông Ken McCallum đã tiếp quản vị trí Tổng Giám đốc Cơ quan An ninh nội địa Anh (MI5). Hay mới thứ 3 vừa rồi, Lindy Cameron đã được chỉ định làm Giám đốc mới của Trung tâm an ninh mạng quốc gia (GCHQ).
Cũng cần nhắc đến David Frost - cố vấn về châu Âu của Thủ tướng Boris Johnson đã được chỉ định đảm nhận vai trò Cố vấn an ninh quốc gia. Vì thế, tân Lãnh đạo Cơ quan Tình báo Anh (MI6) Richard Moor được kỳ vọng sẽ trở thành một mắt xích hiệu quả trong chiến lược cải cách toàn bộ các cơ quan tình báo, an ninh của nước Anh trong bối cảnh mới hiện nay.
Cần nhắc lại, MI6 là cơ quan tình báo hải ngoại của Anh, chịu trách nhiệm thu thập các thông tin tình báo bên ngoài nước Anh. Nhiệm vụ chính hiện nay của cơ quan này là ngăn chặn khủng bố cũng như hoạt động của các nước thù địch với Anh, đồng thời tạo lợi thế cho nước này trong không gian mạng. Nhiệm vụ này càng trở nên khó khăn hơn trong bối cảnh quan hệ giữa Anh với các nước lớn như Trung Quốc hay Nga ngày càng nảy sinh nhiều trắc trở.
Với Trung Quốc, đó là loạt vấn đề liên quan đến Huawei hay đặc khu Hong Kong mà chính phủ Anh đã lựa chọn đứng về phía đồng minh Mỹ. London mới đây đã tuyên bố loại bỏ hoàn toàn các thiết bị của tập đoàn Huawei (Trung Quốc) khỏi mạng 5G cũng như hệ thống viễn thông nước này từ năm 2027; đồng thời chính thức đình chỉ hiệp ước dẫn độ với Hong Kong, công khai đối đầu Bắc Kinh.
Trong khi đó với Nga, mới tuần trước, các chính trị gia và quan chức tình báo Anh đã bị vướng cáo buộc không sát sao và không phát hiện ra liệu có sự liên quan và can thiệp nào của Nga vào cuộc trưng cầu ý dân về Brexit năm 2016 hay không? Vì thế, không chỉ có nhiệm vụ “làm rõ mọi ngờ vực”, tân lãnh đạo MI6 còn phải cải tổ toàn bộ hệ thống công nghệ thu thập thông tin nhằm khắc phục điều kiện hoạt động của các nhân viên tình báo bí mật ở nước ngoài, vốn đang ngày càng khó khăn hơn.
Cùng đó, ông Moore cũng tiếp tục phải đối diện và xử lý những mối nguy từ khủng bố sau khi tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng đã mất hầu hết lãnh thổ cũng như nhân vật cầm đầu; hay những hệ quả tiêu cực từ đại dịch Covid-19 gây ra cho nước Anh và cho toàn cầu.
Vì thế, nhiệm kỳ 5 năm với tân lãnh đạo Richard Moore có lẽ sẽ thật dài với quá nhiều thách thức và khó khăn. Một vị trí duy nhất của MI6 được công khai tên tuổi, vị trí với chữ ký tắt là “C” sẽ phải lèo lái cả một đội ngũ buộc phải “ẩn danh” để hoàn thành những nhiệm vụ chính trị quan trọng được giao. Cũng vì thế, rất nhiều sở thích như chơi gôn, đi bộ đường dài, lặn biển, tham quan di tích lịch sử hay đam mê đồ sứ Thổ Nhĩ Kỳ của ông Moore sẽ tạm thời phải gác lại, ít nhất là trong thời gian đặc biệt khó khăn này!.