Theo điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành tại Việt Nam thì nhà hàng ăn uống là một trong những nơi chịu ảnh hưởng của khói thuốc nhiều nhất, với 80,7%.
Bất kể vào thời điểm nào - sáng, trưa, chiều và tối, có mặt tại nhiều quán ăn, uống, giải trí hát karaoke đều bắt gặp những khách hàng vô tư nhả khói thuốc bên bàn ăn, chỗ hát. Một điều dễ nhận thấy là, ở hầu hết các quán ăn, nhà hàng phục vụ ăn uống đó là người ăn cứ ăn, người uống cứ uống và khói thuốc lá vẫn nghi ngút bay.
Nhiều người vẫn cho rằng ăn uống nhâm nhi chén rượu, theo thói quen là phải kèm điếu thuốc. Với họ, nếu không có điếu thuốc lá kèm theo thì ăn và uống cũng thấy không ngon, thấy “nhạt miệng lắm”.
Và còn rất nhiều nam giới, như “một thói quen”, khi tụ tập ăn uống, nhất là uống cà phê, kiểu gì cũng phải có bao thuốc lá đi kèm, để mời nhau và để câu chuyện thêm phần rôm rả. Hầu hết khi được hỏi, họ đều khẳng định, đó không phải là nghiện, mà là một thói quen!
Tìm hiểu được biết, đa phần những người hút thuốc lá đều hiểu khá rõ về tác hại của khói thuốc, việc hút thuốc trực tiếp, hút thuốc thụ động, nhưng khi nói về việc từ bỏ hút thuốc lá, không hút tại nơi công cộng như nhà hàng, quán ăn thì hầu hết lại tỏ ra ngập ngừng và thiếu quyết tâm.
Theo một chủ quán ăn: “Hút thuốc lá là nhu cầu của mỗi người và nhà hàng cũng rất khó để cấm. Tâm lý của thực khách khi đến nhà hàng là mong muốn được phục vụ chu đáo, thoải mái trong ăn uống, trò chuyện, thể hiện sở thích cá nhân. Nếu mình không chiều lòng khách thì hôm sau họ sẽ tìm đến nơi khác bởi hiện nay có rất nhiều nhà hàng, quán ăn liên tục mở ra trên địa bàn”...
Theo khảo sát chưa đầy đủ, hiện nay số lượng nhà hàng, quán ăn có bảng cấm hút thuốc lá trên địa bàn Nghệ An thường chỉ đếm trên đầu ngón tay. Những nhà hàng, quán ăn gắn thông báo với dòng chữ “Vui lòng không hút thuốc”, “Cấm hút thuốc lá”, “No smoking”… thường là nơi có không gian hẹp, phòng ốc sang trọng, hiện đại, chủ yếu phục vụ các món ăn nhanh và món ăn của nước ngoài như Nhật Bản, Hàn Quốc, món ăn Á, Âu.
Theo những người phục vụ tại các quán ăn này, hầu hết thực khách đến đây đều thực hiện nghiêm túc quy định, còn số ít do không để ý hoặc quên, khi được nhân viên nhắc nhở họ đều dập thuốc hoặc đi ra ngoài hút xong mới vào. Như vậy, việc thực hiện môi trường không khói thuốc lá trong các quán ăn, nhà hàng vẫn có thể thực hiện được nếu tất cả những người kinh doanh đều thống nhất và quyết tâm.
Trong cuộc sống hiện nay, việc giao lưu, gặp mặt, tụ họp, kỷ niệm, ăn uống…, phần lớn đều chọn các nhà hàng, quán ăn để tổ chức, do vậy, ngành Y tế khuyến khích các quán ăn, nhà hàng thực hiện không khói thuốc. Giải pháp nhằm giảm thiểu tác hại do khói thuốc gây ra đối với những người không hút thuốc là đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến rộng rãi bằng nhiều hình thức đến với mọi tầng lớp nhân dân về tác hại của việc sử dụng thuốc lá và lợi ích của việc thực hiện môi trường không khói thuốc...
Nếu được triển khai nghiêm túc, áp dụng rộng rãi sẽ đem lại lợi ích trong việc bảo vệ môi trường trong lành, giảm nguy cơ bệnh tật và tử vong cho con người khi tiếp xúc thụ động với khói thuốc. Các cơ quan chức năng cũng cần phải vào cuộc mạnh mẽ, trong đó phải tích cực tuyên truyền về phòng, chống tác hại của thuốc lá nói chung và việc thực hiện mô hình nhà hàng, quán ăn không khói thuốc nói riêng./.