Đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện sắp xếp là đơn vị hành chính có diện tích tự nhiên và quy mô dân số chưa đạt 50% tiêu chuẩn quy định tại Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25/5/2016 của UBTVQH về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.
Hiện 16 quận huyện và 631 phường, xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và dân số cần sắp xếp, sáp nhập. Việc sắp xếp cơ bản hoàn thành trong năm 2019.
Có trường hợp đặc biệt
UBND cấp tỉnh có trách nhiệm rà soát, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định việc chưa thực hiện sắp xếp đối với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện quy định nếu có một trong các yếu tố đặc thù: Có vị trí địa lý biệt lập với các đơn vị hành chính khác; Được hình thành và ổn định từ năm 1945 đến nay; Có vị trí trọng yếu về quốc phòng, an ninh hoặc có đặc điểm về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán chưa thuận lợi cho việc sắp xếp.
Trong trường hợp đặc biệt có thể sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã để thành lập đơn vị hành chính mới tuy chưa đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên, quy mô dân số như quy định nhưng thuộc các trường hợp sau: Có yếu tố đặc thù về truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, cộng đồng dân cư hoặc yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh; Được thành lập trên cơ sở nhập từ 3 đơn vị hành chính cùng cấp trở lên; Được thành lập trên cơ sở nhập 2 đơn vị hành chính cùng cấp nhưng do tình hình thực tế mà không thể nhập thêm đơn vị hành chính khác liền kề.
UBND cấp tỉnh gửi nội dung phương án, đề án sắp xếp đơn vị hành chính có liên quan đến UBND cấp huyện, cấp xã để thực hiện việc lấy ý kiến cử tri. Danh sách cử tri được niêm yết trong thời hạn 15 ngày trước ngày tổ chức lấy ý kiến cử tri.
“UBND cấp huyện, cấp xã phải hoàn thành việc lấy ý kiến cử tri và kết quả tổng hợp lấy ý kiến cử tri gửi UBND cấp trên và HĐND cùng cấp trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày UBND cấp tỉnh gửi phương án, đề án sắp xếp đơn vị hành chính và mẫu phiếu lấy ý kiến” - Nghị quyết nêu rõ.
Trên cơ sở đó, HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã tại các đơn vị hành chính có liên quan thảo luận, biểu quyết về việc tán thành hoặc không tán thành chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính theo trình tự từ cấp xã đến cấp huyện, cấp tỉnh.
Tạm dừng bổ nhiệm cán bộ
Nghị quyết yêu cầu tạm dừng việc bầu, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý và tuyển dụng, tiếp nhận cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, tổ chức, đơn vị của các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã thuộc diện phải sắp xếp từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành, trừ trường hợp khuyết người đứng đầu mà không bố trí được người phụ trách theo quy định của pháp luật.
Chậm nhất là 60 ngày kể từ ngày nghị quyết của UBTVQH về việc sắp xếp đối với từng đơn vị hành chính có hiệu lực thi hành, các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở đơn vị hành chính mới phải hoàn thành xong việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy.
Khi xây dựng đề án sắp xếp phải đánh giá, phân loại, dự kiến bố trí, phân công nhiệm vụ cho cán bộ, công chức, viên chức phù hợp, gắn với việc thực hiện tinh giản biên chế; sắp xếp số lượng lãnh đạo, quản lý và số lượng cán bộ, công chức, viên chức ở các cơ quan, tổ chức, đơn vị mới phải có lộ trình hợp lý.
Liên quan đến chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư, Nghị quyết nêu rõ là thực hiện theo quy định của Chính phủ về tuyển dụng, sử dụng và quản lý cán bộ, công chức; về chế độ thôi việc; về chính sách tinh giản biên chế và các chính sách khác.
Ngoài ra, trên cơ sở cân đối ngân sách địa phương, UBND cấp tỉnh trình HĐND cùng cấp ban hành chính sách hỗ trợ đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư./.
Giấy tờ chưa chuyển đổi vẫn được sử dụng
UBND các cấp phải chủ động triển khai, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện các thủ tục chuyển đổi các loại giấy tờ và không thu các loại lệ phí khi thực hiện việc chuyển đổi do thay đổi địa giới đơn vị hành chính.
Trường hợp cá nhân, tổ chức chưa chuyển đổi thì các loại giấy tờ đã được cơ quan có thẩm quyền cấp trước đây theo đơn vị hành chính cũ nếu chưa hết thời hạn theo quy định vẫn được sử dụng tại đơn vị hành chính mới.