Mỗi tháng, học sinh lớp 1 trường công lập khu vực thành thị trung bình phải nộp hơn 1 triệu đồng, trong đó học phí là 155.000 đồng, tiền ăn 450.000 đồng, dịch vụ bán trú 130.000 đồng, tiếng Anh tăng cường 150.000 đồng, nước 12.000 đồng, cuối buổi 180.000 đồng và tiền sữa học đường hơn 50.000 đồng.
Về các khoản phí đầu năm học, phụ huynh thường phải nộp khoảng 3 - 4 triệu đồng, bao gồm tiền cơ sở vật chất, đồng phục, bảo hiểm và quỹ phụ huynh. Như vậy, nếu tính theo cả năm học (9 tháng), tổng chi phí ở trường công lập cho một học sinh lớp 1 là khoảng 14 triệu đồng.
Cũng với 14 triệu đồng, nếu cho con học ở một trường tiểu học tư thục, phụ huynh chỉ đủ tiền nộp phí ghi danh và chi phí trong 2 - 3 tháng học.
Chẳng hạn trường liên cấp Tiểu học & THCS Ngôi sao Hà Nội, ngay khi muốn xét tuyển vào trường, phụ huynh đã phải nộp khoản phí hồ sơ 300.000 đồng - gấp ba lần học phí 1 tháng ở trường công lập, phí ghi danh 3 triệu đồng.
Học phí cho học sinh lớp 1 là 3 triệu đồng 1 tháng, tiền bán trú 500.000 đồng. Tiền ăn sáng, trưa và quà chiều là 70.000 một ngày. Nếu đón con muộn, phụ huynh đóng thêm 200.000 một tháng. Như vậy, tổng số tiền phụ huynh phải nộp cho con trong 1 tháng khoảng 5,2 triệu đồng. So với mức học sinh trường công lập phải nộp trong 1 tháng, con số này gấp 5 lần.
Ngoài ra, các trường tư thục thường cung cấp những chương trình bổ trợ, câu lạc bộ năng khiếu. Ví dụ trường Ngôi sao Hà Nội, phí học các môn bổ trợ, nâng cao, tiếng Anh, thể thao, hoạt động trải nghiệm sáng tạo, kỹ năng sống là 3 triệu đồng mỗi tháng. Phí học chương trình tiếng Anh liên kết là 1,5 triệu đồng.
Tất cả khoản tiền trên chưa bao gồm xe đưa đón (nếu đăng ký), đồng phục, bảo hiểm. Chỉ tính khoản đồng phục hơn 3,6 triệu đồng, các trường tư thục đã cho thấy khoản thu gấp nhiều lần trường công lập.
Với những trường có hệ song ngữ, học phí còn cao hơn rất nhiều do học sinh được học song song chương trình của Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng chương trình quốc tế.
Ví dụ, chương trình song ngữ quốc tế Cambridge (Cambridge Primary Checkpoint) của Trường Tiểu học Nguyễn Siêu có học phí ở mức 8,5 triệu đồng/tháng, tương đương 85 triệu đồng cho năm học 10 tháng. Đó là chưa kể các khoản phí khác như đồng phục, tài liệu, sách học hay tiền ăn uống, bảo hiểm, tham gia các hoạt động giáo dục...
Dù đã cao gấp nhiều lần trường công lập, học phí các trường tư thục vẫn thấp nếu so sánh với nhóm trường quốc tế, đặc biệt là trường quốc tế hoàn toàn, không có hệ song ngữ như Trường Quốc tế Anh (BIS), hay Parkcity Hanoi (ISPH).
Trường Quốc tế Việt - Úc (VAS), học phí đối với hệ quốc tế (chương trình Cambridge Primary) là 123,9 triệu đồng mỗi năm (10 tháng) và hệ bán quốc tế là 94,5 triệu đồng.
Ngoài ra, học sinh phải đóng các khoản như phí ghi danh hơn 1 triệu đồng, phí giữ chỗ 10,5 triệu đồng, quỹ hỗ trợ phát triển trường gần 9,5 triệu đồng, tiền ăn 1,8 triệu mỗi tháng, tiền xe (nếu đăng ký) 2 triệu đồng mỗi tháng. Các khoản này chưa bao gồm đồng phục, sách giáo khoa, đồ dùng học tập...
Với những trường học sinh như được "du học tại chỗ" như Trường Quốc tế Parkcity Hanoi - nơi người học được học chương trình giáo dục toàn diện của Vương quốc Anh, định hướng tham dự kỳ thi lấy chứng chỉ Trung học quốc tế (IGCSE) và chứng chỉ Tú tài Anh (A-Level), học phí cao gấp 3 - 4 lần.
Theo đó, học phí lớp 1 (5 tuổi) nếu đóng nguyên năm là gần 345 triệu đồng và lớp 2 (6 tuổi, tương đương lớp 1 ở các trường công lập và tư thục) là hơn 412 triệu đồng. Ngoài ra, phụ huynh cũng sẽ phải đóng khoản phí ghi danh 37,3 triệu đồng, phí xây dựng trường là 46,6 triệu đồng. Học sinh của trường này còn phải nộp khoản đặt cọc 35 triệu đồng và sẽ mất số tiền này nếu chuyển trường, nghỉ học mà không thông báo trước một kỳ.
Ở trường có học phí cao nhất Hà Nội là Quốc tế Liên Hợp Quốc (UNIS), mức dành cho học sinh lớp 1 lên tới hơn 560 triệu đồng/năm.
Nếu đặt con số học phí 1 triệu đồng mỗi năm của trường công lập (học phí 1 tháng là 100.000 đồng) bên cạnh con số 412 triệu đồng hay 560 triệu đồng của một trường quốc tế, nhiều phụ huynh phải "giật mình". Tuy nhiên, điều này có thể lý giải khi chương trình học, giáo viên, sĩ số lớp, cơ sở vật chất, môi trường học khác nhau.
Theo báo cáo kết quả công tác năm 2018 và phương hướng nhiệm vụ trọng tâm đến năm 2020 của ngành Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, toàn thành phố có 736 trường tiểu học.
Năm học 2018 - 2019, toàn thành phố có khoảng 180.000 học sinh lớp 1 vào các trường công lập. Trong khi một trường tiểu học tiêu chuẩn mỗi lớp có 35 học sinh thì tại quận Thanh Xuân, sĩ số lớp 1 ở các trường công lập trung bình là 60,7 học sinh/lớp, Cầu Giấy là 59,6, Hà Đông là 52,3. Số học sinh vào các trường ngoài công lập là khoảng 10.000.