Xác định đền ơn đáp nghĩa là công tác lâu dài, liên tục, những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm đến gia đình thương binh, liệt sỹ, người có công với cách mạng, với nhiều chủ trương, giải pháp chỉ đạo công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ.
Việc quy tập hài cốt liệt sỹ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh tại Lào, Campuchia vẫn được các Đội Công tác đặc biệt thực hiện liên tục. Tại cuộc họp mới đây của Ban Công tác đặc biệt 2 nước Việt Nam – Lào, hai bên đã xác định quyết tâm: “Tiếp tục tìm kiếm hài cốt liệt sỹ đến khi không còn thông tin”.
Tuy nhiên, công tác tìm kiếm, quy tập, xác định danh tính hài cốt liệt sỹ đang gặp nhiều khó khăn. Đó là việc thiếu thông tin về liệt sỹ, hài cốt liệt sỹ; hồ sơ, sơ đồ quy tập, địa hình, địa vật phức tạp và thay đổi; số lượng hài cốt nhiều, nằm rải rác khắp nơi ở trong nước và ngoài nước, số mẫu hài cốt và mẫu sinh phẩm thân nhân liệt sỹ cần phân tích quá lớn; hài cốt liệt sỹ được an táng và di chuyển nhiều lần, được chôn cất trong thời gian quá dài (40 - 50 năm) cho nên bị phân hủy nhiều, chất lượng gen ADN lưu lại kém, rất khó khăn cho việc lấy mẫu và phân tích ADN.
Trong khi đó, thân nhân liệt sỹ phần lớn tuổi đã cao, sức yếu, nên việc lấy mẫu sinh phẩm khó khăn, cá biệt có những liệt sỹ không còn thân nhân để lấy mẫu theo dòng mẹ. Cùng đó, việc lưu giữ và so sánh kết quả phân tích ADN của hài cốt liệt sỹ và sinh phẩm thân nhân liệt sỹ; cơ sở vật chất, trang thiết bị của các đơn vị giám định chưa đáp ứng yêu cầu đề ra…
Việc ứng dụng những thành tựu khoa học, kỹ thuật vào công tác tìm kiếm, quy tập, giám định danh tính liệt sỹ cũng như chăm sóc người có công, thân nhân, gia đình liệt sỹ được ngành LĐ-TB&XH ứng dụng tích cực. Cổng thông tin điện tử về liệt sỹ, mộ liệt sỹ và nghĩa trang liệt sỹ do Bộ LĐ-TB&XH phối hợp Tổng công ty Bưu điện Việt Nam thực hiện tại địa chỉ www.thongtinlietsi.gov.vn đã thông tin về gần 847.000 mộ liệt sỹ ở hơn 3.000 nghĩa trang liệt sỹ; hơn 2,6 triệu bức ảnh mộ liệt sỹ, nghĩa trang liệt sỹ đã được cán bộ, nhân viên Bưu điện Việt Nam chụp lại.
Thông qua việc thu thập dữ liệu từ địa chỉ chi tiết, tọa độ, người liên hệ, Bưu điện Việt Nam cũng lập danh sách số mộ liệt sỹ chưa biết tên cần khắc lại bia là hơn 53.000 mộ; cần rà soát, bổ sung thông tin gần 136.000 mộ. Đây là kho dữ liệu quý giá phục vụ người dân và thân nhân liệt sỹ tra cứu, cập nhật, cung cấp thông tin về liệt sỹ, mộ liệt sỹ, nghĩa trang liệt sỹ trong phạm vi cả nước. Cùng với đó, ngành LĐ-TB&XH cũng đang tích cực thực hiện việc xây dựng ngân hàng gen để lưu trữ, đối khớp ADN của hài cốt liệt sỹ và sinh phẩm thân nhân liệt sỹ.
Với dân tộc Việt Nam, mỗi người đều thấm thía nỗi đau mất mát người thân khi cả nước cùng lên đường đánh giặc. Sự hy sinh của thế hệ cha anh cho hòa bình, thống nhất đất nước vô cùng to lớn. Bởi vậy, đền ơn đáp nghĩa, thể hiện đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” là trách nhiệm, là văn hóa của cả một dân tộc.
Cũng chính vì thế, các đội công tác đặc biệt đang tiếp tục băng rừng, lội suối, có mặt khắp những cánh rừng đại ngàn để tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ. Và việc chăm sóc, phụng dưỡng thương binh, gia đình liệt sỹ, Bà mẹ Việt Nam anh hùng, đến thực hiện các chính sách hỗ trợ gia đình có công được các thế hệ cháu con thực hiện với lòng tri ân sâu sắc. Tất cả là những ngọn nến lung linh, sáng ngời đạo lý, văn hóa tri ân của cả dân tộc.